-->

Jan 20, 2021

ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་སྤྱི་དོན་གྱི་ནང་དོན་མདོར་བསྟན།

 


 

ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་སྤྱི་དོན་གྱི་ནང་དོན་མདོར་བསྟན།

 


 

སྐབས་དང་བོ། ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་དང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བའི་དོན་དངོས།

༡ ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ངོ་བོ།

ཉེ་དུས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཀ་དེ་ཡང་མཚམས་མི་ཆད་པར་ཐོད་བརྒལ་འབྱུང་ཐུབ་པའི་རེ་བ་བཟུང་ཡོད་ཅིང་། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་དུས་རབས་རེ་རེ་བཞིན་བརྒྱུད་དེ་བྱུང་བའི་གནའ་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དག་ལ་ཡང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཟོ་བཅོས་བྱས་ཡོད་སྟབས། ཞིབ་ཅིང་ཚགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱུ་ཆ་ཞིག་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་དང་ལྷད་མ་ཞུགས་པར་ཕྱི་མོ་ལྟར་དུ་གནས་པ་ཞིག་དང་། མི་སྒེར་གྱི་དགའ་སྐྱོ་ཆགས་སྡང་སོགས་དང་མ་འབྲེལ་བ་ཞིག་གཏན་ནས་མེད་པས། དེ་འབྲེལ་གྱི་གསལ་བཤད་གང་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐའ་མེད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། ཁ་ཅིག་གིས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔྱད་བརྗོད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་དང་ལྟ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མར་རག་ལས་ཡོད་པར་མ་ཟད། མི་དང་མིའི་འདོད་ཚུལ་ལ་ཡང་གནམ་སའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པས། ཕྱི་རོལ་ཡུལ་དུ་གྲུབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཟེར་བ་ཞིག་གཞི་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡང་ཡོད། ང་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེས་པའི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་པའི་སྐབས་སུ། ང་ཚོའི་དྲིས་ལན་གྱིས་བསམ་བཞིན་དང་བསམ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་ང་ཚོ་གང་ལ་གཏོགས་པའི་དུས་རབས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་གནས་ཚོད་ག་འདྲ་ཞིག་བཟུང་ཡོད་པ་མཚོན་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ཕྱོགས་ཆ་རེ་འགྲུབ་བཞིན་ཡང་ཡོད། 

ལོ་རྒྱུས་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེས་པའི་དྲི་བར་གྷི་ལུ་དབྱིན་ལགས་ཀྱིས་དོན་དངོས་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད་ཅིང་། དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་ཕལ་མོ་ཆེས་གྷི་ལུ་དབྱིན་ལགས་ཀྱི་ལྟ་དགོངས་ལ་མོས་མཐུན་གནང་ཡོད། དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བའི་ལོ་རབས་སུམ་ཅུའི་ནང་དུ་ལན་ཁུ་ལགས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་ནི་གཞུང་ལུགས་སྟོང་བཤད་དུ་འདོད་པའི་ལྟ་དགོངས་ལ་དགག་བཞག་གནང་བའི་སྐབས་སུ། ཁོང་གིས་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བའི་འགན་ཁུར་ཉག་གཅིག་ནི་དོན་དངོས་ཇི་བཞིན་ལོ་རྒྱུས་ལ་གསལ་བཤད་གནང་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་མྱོང་ཞིང་། འཇར་མན་དང་དབྱིན་ཇི།  ཧྥ་རན་སིའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་དངོས་ཅི་བཞིན་ལོ་རྒྱུས་ལ་གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས་ཞེས་ངག་ནས་མ་ཎི་འདོན་པ་ཇི་བཞིན་བཟླས་མྱོང་ཞིང་། དེ་ལྟར་བྱེད་དོན་ཡང་ཁེར་ཚུགས་སུ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་སོགས་ལ་བསམ་གཞིག་བྱེད་པའི་ཁུར་བོ་སེལ་བའི་ཆེད་དུ་རེད། དུས་ཕྱིས་དངོས་དཔང་རིང་ལུགས་པས་ལོ་རྒྱུས་ནི་ཚན་རིག་ཅིག་ཡིན་ཞེས་བསྒྲགས་ཤིང་། གང་དེར་ཤུགས་རྐྱེན་ཡང་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཡོད། དངོས་དཔང་རིང་ལུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཐོག་མར་དོན་དངོས་གཏན་ཁེལ་བྱེད་དགོས་ཤིང་། དེའི་རྗེས་སུ་དོན་དངོས་ལས་རང་ཉིད་ཀྱི་བསྡོམས་ཚིག་རྙེད་དགོས་ཞེས་བཞེད། བཞེད་པ་འདི་ནི་དབྱིན་ཇིའི་ཉམས་མྱོང་རིང་ལུགས་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དང་འཚམས་པར་མ་ཟད། སྲོལ་རྒྱུན་འདི་ནི་ལོ་ཁུ་ནས་རུ་སོ་བར་གྱི་དབྱིན་ཇིའི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་བཞེད་པ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། 

དེ་ཡང་ཐོག་མར་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བས་དོན་དངོས་བསྡུ་སྒྲིག་བྱེད་པ་དང་། དེ་ནས་དོན་དངོས་དེ་དག་ལ་རྒྱུས་ཡོད་པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་ནས་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རང་ཉིད་ཀྱི་དགའ་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་གཞིར་བཟུང་ནས་ལས་སྣོན་དང་། ལོ་རྒྱུས་རྩོམ་འབྲི་བྱེད་དགོས་པ་བཅས་སོ།། 

ཨ་ཁི་ཊོན་ལགས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་ནི་དངོས་ཡོད་བདེན་འཚོལ་ཡིན་དགོས་པར་འདོད་ཅིང་། ཁོང་གིས་ཁམ་ཟམ་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཞེས་པའི་རྩོམ་སྒྲིག་པར་གནང་བའི་འཕྲིན་ཡིག་ལས། ང་ཚོས་སྙུག་རྩེ་ལས་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་བརྩམས་ཆོས་དག་གིས་ཧྥ་རན་སི་དང་དབྱིན་ཇིའི་མི་དམངས་ཀྱི་ཡིད་ཚིམ་པར་བྱེད་དགོས་པར་མ་ཟད། ཧྭི་ལན་གྱི་མི་དམངས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱང་ཚིམ་པར་བྱེད་དགོས། གལ་ཏེ་རྩོམ་པ་བོའི་མིང་དངོས་སུ་མི་འགོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན། མི་སུས་ཀྱང་ནེའུ་ཅིན་ཆོས་དཔོན་གྱིས་གང་ཞིག་ནས་སྙུག་མཚམས་བཞག་ཡོད་པ་མི་ཤེས་པ་ཞིག་ཡོང་དགོས་ཞེས་གསུངས་ཡོད། 

༢ ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས།

གོང་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཞེས་མང་དུ་གླེང་སྟབས། སྐབས་འདིར་ཡང་སྙིང་གང་ཞིག་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཞེས་འབོད་པར་གོ་བ་ཞིག་ལེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ཡང་ཁེ་སན་གྱིས་ལུའུ་བྷེ་ཧོང་གཙང་བོ་བརྒལ་བའི་དོན་དངོས་དང་ཁང་བའི་དཀྱིལ་དུ་མདུན་ཅོག་ཅིག་ཡོད་པའི་དོན་དངོས་གཉིས་ནི་རིགས་མཐུན་པའི་དོན་དངོས་གཉིས་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་བསྡུར་བ་བྱེད་ཆོག་པའི་རིགས་ཤིག་རེད་ཅེས་བཤད་ན་ཡང་མི་འགྲིག་པ་མེད། དོན་དངོས་འདི་གཉིས་ནི་རིགས་མཚུངས་པའི་རྣམ་པའམ་བསྡུར་བ་བྱེད་ཆོག་པའི་རྣམ་པའི་ངོས་ནས་ང་ཚོའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་ངོར་འཆར་བར་བྱེད་ཅིང་། དེ་ཡང་དོན་དངོས་འདི་གཉིས་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན་དེ་གཉིས་ལ་ཡང་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་དུ་གྲུབ་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ནི་འདྲ་མཚུངས་སུ་ཡོད། སྐབས་འདིར་ང་ཚོ་ཡང་གནད་དོན་འདི་འདྲ་ཞིག་དང་འཕྲད་ཡོང་སྟེ། སྔར་འདས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཡོད་ཚད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཡིན་པའི་ངེས་པ་མེད་ཅིང་། སྔར་འདས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཡོད་ཚད་ཀྱང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་སུ་ངོས་བཟུང་ནས་བརྡར་ཤ་བཅད་མེད་པས། དོན་དམ་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་དང་དོན་དངོས་གཞན་དག་གི་ཁྱད་པར་འབྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་གཞི་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེས་པ་འདི་ཙམ་ཡིན།

སྤྱིར་དོན་དངོས་ལ་ཡང་རྩ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་དངོས་རེ་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ནི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཅིག་མཐུན་དུ་ཁས་ལེན་པའི་རིགས་ཡིན་པར་མ་ཟད། རྩ་བའི་དོན་དངོས་དེ་དག་གིས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྩ་བའི་སྒྲོམ་གཞི་གྲུབ་པར་བྱས་ཡོད། དེ་ཡང་དཔེར་ན། ཧེ་སུ་ཡན་དམག་འཁྲུག་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༠༦༦ལོར་བྱུང་བ་ལས་སྤྱི་ལོ་༡༠༦༧ལོར་བྱུང་བ་མིན་པའི་དོན་དངོས་ཀྱི་རིགས་ལྟ་བུ་དང་། སོ་ཁི་རེ་ཋ་ལགས་ནི་གནའ་བོའི་གྷི་རི་སི་ནས་འཁྲུངས་པ་ལས་གནའ་བོའི་རྒྱ་གར་ནས་འཁྲུངས་པ་མིན་པའི་རིགས་ལྟ་བུའོ།། ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་འདི་རིགས་ལ་བརྟག་ཅིང་དཔྱད་པའི་སྐབས་སུ་ཡིག་ཚང་རིག་པ་དང་། གནའ་རྫས་རིག་པ་སོགས་ལ་ཡང་བརྟེན་ཆོག་གི་ཡོད། དོན་འདི་ཙམ་གྱི་ཐད་ནས་ནི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྔོན་གྱི་མཁས་པའི་དབང་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་ཟིན་པའི་གནད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ན་ཤིན་ཏུ་ལེགས།

སྔོན་གྱི་བཤད་སྲོལ་དུ་དོན་དངོས་རང་ལ་ཁ་གྲག་ཏུ་ཆུགས་ཞེས་བཤད། དེ་ཡང་འདི་ལ་ནི་ནོར་བ་རེ་འགའ་ཡང་ཡོད་དེ། ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ལ་དོན་དངོས་ཀྱི་ཁ་གྲགས་པར་མཁོ་བའི་སྐབས་སུ་དོན་དངོས་ཀྱིས་ད་གཟོད་ཁ་གྲགས་སྲིད་ཅིང་། དོན་དངོས་གང་དག་ལ་ཁ་གྲགས་པར་འཇུག་པ་དང་། སྒྲིག་སྲོལ་གང་ཞིག་དང་རྒྱབ་ལྗོངས་གང་ཞིག་གཞིར་བཟུང་ནས་ཁ་གྲག་ཏུ་འཇུག་པ་ཡང་། ཡོད་ཚད་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་བཞིན་ཡོད། 

ང་ཚོ་སྤྱི་ལོ་༡༠༦༦ལོར་བྱུང་བའི་ཧུའུ་སུ་ཡན་སུ་དམག་འཁྲུག་ལ་སྤྲོ་བ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་དོན་དག་གལ་ཆེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཤིག་ཏུ་བརྩིས་པ་ལས་གཞན་དུ་མ་འདས། དཔེར་ན། ཁེ་སན་གྱིས་ལུའུ་བྷེ་ཧོང་གཙང་བོ་བརྒལ་བའི་དོན་དངོས་ནི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས་གདམས་བཀོད་བྱུང་བ་ལས། གང་དེའི་སྔ་རྗེས་སུ་མི་གྲངས་ཀྱིས་མི་ཆོད་པ་ཞིག་གིས་ཀྱང་གཙང་བོ་དེ་ཉིད་བརྒལ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། དེ་དག་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཤིག་མི་ཆགས་དོན་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པས་རེད། དེ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཚན་རིག་ནི་ཤེས་རབ་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་དོན་དངོས་ལ་སྙིགས་དོར་བཅུད་ལེན་བྱས་པའི་ཕུང་བོ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ནང་བཞིན། ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་དེ་ལས་མ་འདས་པས། འདས་ཟིན་པའི་དོན་དངོས་ཡོད་ཚད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་སུ་འདོད་ན་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ནོར་འཁྲུལ་ཡིན་ནོ།།

༣ དོན་དངོས་གང་ཞིག་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་སུ་འགྱུར་བའི་གོ་རིམ།

སྤྱི་ལོ་༡༨༥༠ལོར་སུ་ཐ་ལུའུ་པུའུ་ལེ་ཅིའི་སྒེར་ཚོང་ཁང་ཆུང་ཆུང་གང་དེར་འཕྲོག་བཅོམ་བྱུང་ཞིང་། མཇུག་མཐར་མི་ཚོགས་གདུག་རྩུབ་ཅན་སྐོར་ཞིག་གིས་ཁོང་རྡུང་རྡེག་བྱས་ནས་བསད། འདི་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཤིག་རེད་དམ་ཞེ་ན། ལོ་གཅིག་གི་གོང་རོལ་དུ་ངས་མ་རེད་ཅེས་ཐེ་ཚོམ་སྤུ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་ལན་འདེབས་ངེས། འོན་ཀྱང་། ལོ་གཅིག་གི་གོང་རོལ་ཏུ་འབུམ་རམས་པ་ལྗིན་ཐུ་ལེན་ཁུ་ལ་ཁུ་ལགས་ཀྱིས་ཨོཁྶ་ཕོར་ཌ་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་དུ་འཆད་ཁྲིད་གནང་བའི་སྐབས་སུ། ཁོང་གིས་དོན་རྐྱེན་འདི་གླེང་མྱོང་། འདི་ཙམ་གྱིས་དོན་རྐྱེན་འདི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་སུ་གྱུར་བ་རེད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ།། དེ་ནི་མི་ཞིག་གིས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྟེགས་བུར་དོན་དངོས་གང་དེ་མཚམས་སྦྱོར་བྱས་པ་ཙམ་ལས་མ་འདས་སྙམ། དེ་ཡང་ང་ཚོས་གཅིག་བྱས་ན་ལོ་རེ་འགའི་རྗེས་སུ་དོན་རྐྱེན་འདི་དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བའི་དབྱིན་ཇི་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཡིག་རིགས་དང་གསུང་རྩོམ་རེ་འགའི་མཆན་དུ་བཏབས་ཡོད་པ་མཐོང་སྲིད་ཅིང་། དེའི་རྗེས་སུ་ཡིག་རིགས་དང་གསུང་རྩོམ་དག་གི་རྩོམ་གྱི་སྤྱི་ཁོག་ཏུ་བྱུང་བ་ཡང་མཐོང་སྲིད། དེ་ལྟར་ན་དེའི་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ཉི་ཤུའམ་སུམ་ཅུ་ལྷག་འདས་པའི་དུས་སུ་དོན་རྐྱེན་འདི་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་བར་གདོན་མི་ཟའོ།། 

དེ་ཡང་ཟུར་གཞན་ཞིག་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན། དེ་ཡང་དོན་རྐྱེན་འདི་ཡང་མི་གཅིག་གིས་དོ་སྣང་མ་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ནི། དེ་ཡང་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་མིན་པའི་རྒྱ་མཚོའི་ཀླུང་དུ་ཤུལ་མེད་དུ་སིམ་པར་གྱུར་ཡོད་པ་ཡང་གདོན་མི་ཟའོ།། 

ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཞེས་པ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྙིགས་དོར་བཅུད་ལེན་བྱས་ནས་ཡོང་བ་རེད་ཅེས་བཤད་པ་ན། བར་མཚམས་འདིར་གནད་དོན་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་དེ། ད་ལྟར་གནས་པའི་ཡིག་ཚགས་རི་ལྟར་སྤུངས་པ་འདི་དག་ཀྱང་དོན་ལ་འདས་པའི་དུས་སུ་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་དང་ཡིག་འབྲི་བ་དག་གིས་ཤེས་ཚོད་ཀྱིས་ཟིན་ཐོར་བཀོད་པའི་དོན་དངོས་ཤ་སྟག་ཡིན་ཞིང་། སྐབས་འདིར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་དང་དེ་མིན་པའི་འདས་པའི་དོན་དངོས་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་མཚམས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཡོད།  ཞིབ་འཇུག་པ་ཕོ་ཏུན་གྱིས་གནའ་རབས་དང་དུས་རབས་བར་མའི་སྐབས་ཀྱི་ཡིག་ཚང་ཕལ་མོ་ཆེ་ནི་རུལ་བ་དང་ཆད་པའི་སྐྱོན་མང་དུ་མཆིས་ཞེས་གསུངས་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཡིག་ཚང་དེ་དག་གི་སྐྱོན་ཆ་ཆེ་ཤོས་ནི་ཆད་པ་དང་རུལ་བའི་སྐྱོན་འདི་དག་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་དུས་རབས་ལྔ་བ་ཡས་མས་སུ་ཟིན་ཐོར་བཀོད་པའི་གནའ་བོའི་གྷི་རི་སིའི་ཡིག་ཚང་དག་གི་སྐྱོན་ཆ་ཆེ་ཤོས་ནི་ཆད་རུལ་གྱི་སྐྱོན་མ་ཡིན་པར་གང་དེར་ཨ་ཐན་སི་མཁར་གྲོང་གི་མི་ཉུང་ཤས་ཤིག་གི་གནས་ཚུལ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་མི་སྣང་བ་འདི་ཙམ་ཡིན། སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་དུས་རབས་ལྔ་བའི་ཨ་ཧྥེན་སུ་ལ་ཨ་ཧྥེན་སུའི་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་ལྟ་སྟངས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་བཟུང་ཡོད་པའི་སྐོར་ང་ཚོས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་མ་མང་ན་མི་ཉུང་། འོན་ཀྱང་། སུ་བྷ་ཏ་པ་དང་ཁུ་ལེན་སུ་པ། དྷུ་པེའུ་སུ་པའི་ནང་སེམས་སུ་ཨ་ཧྥེན་སུ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པའི་སྐོར་ང་ཚོས་ཅུང་ཙམ་ཡང་མི་ཤེས། པོ་སུ་པ་དང་བྲན་གཡོག  ཨ་ཧྥེན་སུ་རུ་གནས་འཚོ་ཞིང་ཨ་ཧྥེན་སུའི་སྤྱི་དམངས་སུ་མི་གཏོགས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་སེམས་སུ་ཨ་ཧྥེན་སུ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པའི་སྐོར་ང་ཚོས་ཤེས་མིན་བཤད་མ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་ཨ་ཧྥེན་སུའི་སྐོར་གྱི་ཤེས་བྱ་དག་ཀྱང་སྔ་མོ་ནས་གཏན་ཁེལ་བྱས་ཟིན་ཡོད་པ་རེད། 

དེ་བཞིན་ང་ཚོས་དེང་དུས་ཀྱིས་མི་རྣམས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་དུས་རབས་བར་མའི་ལོ་རྒྱུས་ཀློག་པའི་སྐབས་སུ། ང་ཚོས་དུས་རབས་བར་མའི་མི་རྣམས་ནི་ཆོས་ལུགས་ལ་ཤི་འཐམ་རོ་འཐམ་བྱེད་པའི་མི་ཚོགས་ཤིག་ཡིན་པ་མཐོང་ཡོང་། འོན་ཀྱང་། ཁོ་ཚོས་དོན་འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ཡིན་ནམ། འདི་དོན་དངོས་ཤིག་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་ཞིག་འགོག་མེད་དུ་སྐྱེ་ཡོང་། ད་ལྟ་ང་ཚོས་མཐོང་ཐུབ་པའི་དུས་རབས་བར་མའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་ཚད་ཀྱང་དོན་ལ་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བརྒྱུད་དེ་ལོ་རྒྱུས་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དག་གིས་ང་ཚོར་བདམས་ནས་བྱུང་བ་ཤ་སྟག་ཅིག་རེད། མི་དེ་དག་གི་ལས་སུ་བྱ་བ་ནི་རིག་པ་རྩེ་གཅིག་གིས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་དང་ལག་ལེན་མཐའ་འཁྱོལ་ཡོང་བར་བྱེད་པ་འདི་ཙམ་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་གིས་ཆོས་ལུགས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་སྟབས་དེ་འབྲེལ་གྱི་དོན་བྱ་མཐའ་དག་ལས་གཞན་དག་ནི་ཡིག་ཐོག་ཏུ་འགོད་རིན་མི་འདུག་སྙམ་སྟེ་དོར་བར་མཛད་ཡོད། དེར་བརྟེན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཕལ་མོ་ཆེ་ཞིག་གི་བདེན་དཔང་ཡང་གཏན་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཡོད། དེ་ཡང་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་པ་ལུ་ཁུ་ལ་ཧྥུ་ལགས་ཀྱིས་སྤྱིར་དོན་དངོས་རྩ་བར་བྱས་ནས་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ཡང་ནན་གྱིས་བཤད་ན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་དངོས་མ་ཡིན་པར་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་བརྡར་ཤ་བཅད་ནས་ཡོང་བ་ཤ་སྟག་ཏུ་ངེས་ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་བཞིན་ནོ།། 

༤ ལོ་རྒྱུས་མཚན་ཉིད་རིག་པ།

ལོ་རྒྱུས་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ?

ལོ་རྒྱུས་མཚན་ཉིད་རིག་པ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ནི་སྤྱི་ལོ་དུས་རབས་༡༩བའི་ནང་དུ་ཧྥུའུར་ཐེ་ལགས་ཀྱིས་སྲོལ་གཏོད་གནང་བ་ཡིན་ཞིང་། དུས་ཕྱིས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་འདི་ལ་གོ་བ་སྣ་ཚོགས་བླངས་ཡོད། ངར་མཚོན་ནས་བཤད་ན་ལོ་རྒྱུས་མཚན་ཉིད་རིག་པ་ཞེས་པའི་ནང་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེས་པའི་དྲིས་ལན་ལས་མ་འདས་སྙམ། དབྱིན་ཇིའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་དོན་སྤྱི་བསྡོམས་བྱེད་པར་མོས་པ་དེ་འདྲ་མེད། དེ་ཡང་ཁོང་རྣམས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་དོན་གཞི་གྲུབ་པར་ཡིད་མ་ཆེས་པས་མིན་པར། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་སྙིང་ནི་འདུས་བྱས་ཤིག་དང་། མ་བཤད་གསལ་མཐོང་ཞིག་ཏུ་འདོད་པས་རེད། 

འདས་པའི་མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་དུ་ལོ་རྒྱུས་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེས་པའི་གནད་དོན་གང་དེར་ཞིབ་འཇུག་མང་དུ་གནང་མྱོང་ཞིང་། དེ་ཡང་དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བའི་ནང་དུ་རང་དབང་རིང་ལུགས་ཀྱི་གནམ་འོག་ཏུ་གྲགས་འགུལ་མང་དུ་བཟོས་མྱོང་། འཇར་མན་དུ་དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བའི་ལོ་རབས་༨༠ནས་ལོ་རབས་༩༠བའི་བར་ཐོག་མར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཐག་གཅོད་པའི་བསམ་བློའི་རླབས་རྒྱུན་ཞིག་འཕྱུར་ཞིང་། དེ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཐག་གཅོད་པའི་དགོངས་དོན་གང་དེར་དགག་བཞག་མང་དུ་བྱུང་། བསམ་བློ་དེ་ལ་ཡང་ཐོག་མར་དབྱིན་ཇི་ནས་ངོས་ལེན་ཐོབ་ཅིང་། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་དུས་སྟོད་དུ་བསམ་བློ་གང་དེ་ཨི་ཋ་ལིར་ཁྱབ་པར་གྱུར། གནས་དེའི་ཁོ་ལོ་ཆི་ལགས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་སྐོར་ནས་འགྲེལ་བཤད་ཞིབ་ཚགས་དང་ལྡན་པ་གནང་ཞིང་། དེ་ཡང་ཁོང་ལ་འཇར་མན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་དག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད་པ་ནི་གསལ་བོར་མཐོང་ཐུབ་སྟེ། ཁོ་ལོ་ཆི་ལགས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་ཚད་ནི་དེང་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། གང་དེའི་བསྟན་དོན་ནི་ལོ་རྒྱུས་ནི་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་དེང་དུས་ཀྱི་མིག་ཟུང་ལ་བརྟེན་ནས་འདས་ཟིན་ལ་ལྟ་བ་དང་། དེང་དུས་ཀྱི་གནད་དོན་གཞིར་བཟུང་ནས་འདས་ཟིན་ལ་ལྟ་བ་དང་། ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བའི་འགན་ཁུར་གཙོ་བོ་ནི་ཟིན་འགོད་མ་ཡིན་པར་དཔྱད་བརྗོད་ཡིན་ཞེས་པའོ།། 

སྤྱི་ལོ་༡༩༡༠ལོར་ཨ་རིའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་ཁར་བྷེ་ཁུ་ལགས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་གང་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ཡང་། ཁོང་གིས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་གསར་གཏོད་མ་བྱས་པའི་གོང་རོལ་དུ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཤིག་གཞི་མ་གྲུབ་ཅེས་གསུངས། 

དགོངས་དོན་འདི་དག་ལ་ནི་སྐབས་དེར་མི་རྣམས་ཀྱིས་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱས་མེད་ཅིང་། སྤྱི་ལོ་༡༩༢༠ལོའི་རྗེས་སུ་ཁོ་ལོ་ཆིའི་བསམ་བློའི་དགོངས་དོན་དེ་ཡང་དབྱིན་ཇི་དང་ཧྥ་རན་སི་ནས་གཞི་རྒྱ་ཆེན་པོར་དར་ཁྱབ་བྱུང་ཡོད། དེ་ཡང་ཁོ་ལོ་ཆིའི་བསམ་བློའི་དགོངས་དོན་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འཇར་མན་གྱི་མཁས་པ་དག་ལས་ཀྱང་གཏིང་ཟབ་པ་དང་། རྩོམ་རྩལ་ཡོད་པས་མ་ཡིན་པར། སྐབས་དེར་འཛམ་གླིང་འཁྲུག་ཆེན་དང་བོ་བྱུང་བའི་དབང་གིས་དེང་དུས་ཀྱི་གནད་དོན་གཞིར་བཟུང་ནས་འདས་དོན་ལ་བརྟག་དཔྱད་གཏོང་བའི་དགོས་དབང་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་ཆགས་ཡོང་བས་རེད། དེར་བརྟེན་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་ལ་མཚན་ཉིད་གང་ཞིག་བཞག་ཀྱང་། དེ་ཡང་རང་ཉིད་འཚོ་བཞུགས་གནང་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབ་དང་ཏན་ཏན་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད་སྙམ།

ཧུ་ལེན་བོའུ་ཏུ་ལགས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི། ལོ་རྒྱུས་མཚན་ཉིད་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོ་སྣང་བྱ་བའི་ཡུལ་ནི་འདས་དོན་མ་ཡིན་ཞིང་། ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བས་འདས་དོན་ལ་བསམ་གཞིག་བྱས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར། དེ་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་བར་གོ་དགོས་ཤིང་། ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བས་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་བཞིན་པའི་འདས་དོན་ནི་འདས་ཟིན་པའི་འདས་དོན་ཙམ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ངོས་ནས་དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་གསོན་པའི་འདས་དོན་ཞིག་ཡིན་དགོས། དེ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྔར་འདས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་སྦས་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་པའི་བསམ་བློ་གང་དེར་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་མ་ཐུབ་ན། དེ་ཡང་ཚེ་སྲོག་མེད་པ་ཞིག་དང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན་ཡང་སྙིང་བོ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་ཚད་ནི་དོན་ལ་བསམ་བློའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། དེ་བས་ལོ་རྒྱུས་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་བློའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་ནང་བའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་དགོངས་གཞིར་བཟུང་ནས་ཡང་བསྐྱར་གོ་རིམ་བསྒྲིགས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཞིག་ལ་གོ་དགོས་པ་ཡིན་ཞེས་པའོ།། 

གཞན་ཡང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཞེས་པ་ཡང་དོན་ལ་ཟིན་ཐོར་འགོད་མཁན་དག་གི་ནང་ཤེས་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་། དེ་བས་ང་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གསུང་རྩོམ་ཞིག་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་ཐོག་མར་གསུང་རྩོམ་གྱི་ནང་དོན་ལ་དབྱེ་ཞིབ་དང་བརྟག་དཔྱད་མི་གཏོང་བར། ལོ་རྒྱུས་གསུང་རྩོམ་གང་དེའི་རྩོམ་པ་བོར་ཞིབ་འཇུག་དང་རྒྱུས་ལོན་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ། དེ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་གསུང་རྩོམ་ཞིག་གི་རིན་ཐང་རྟོགས་པར་འདོད་ན་ཐོག་མར་ལོ་རྒྱུས་རྩོམ་པ་བོ་གང་དེས་ཅི་ཞིག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མཁྱེན་དགོས། དེ་ཡང་གསལ་བོར་བཤད་ན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་ཐོག་མར་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་གང་དེར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན། དེ་ཡང་གང་དེའི་བསམ་བློ་དང་ལྟ་བ་སོགས་སོ།། 

ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ལ་ནི་ངེས་པར་དུ་འཆར་སྣང་གི་བསམ་བློ་ཞིག་དགོས་ཤིང་། དེ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་བཞིན་པའི་མི་སྣའི་ནང་སེམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གང་དེ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། གཞན་ཡང་། ང་ཚོས་དེང་དུས་ཀྱི་མིག་ཟུང་ལ་བརྟེན་ནས་འདས་ཟིན་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་དགོས་ཤིང་། དེ་ཡང་སྔར་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱང་སྐབས་དེའི་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཆིང་རྒྱས་བཅིངས་ཡོད་པ་བཅས་སོ།། 

སྐབས་གཉིས་པ། སྤྱི་ཚོགས་དང་མི་སྒེར།

ང་ཚོ་མའི་མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་ནས་བཟུང་འཛམ་གླིང་གི་སྤྱི་ཚོགས་རེ་འགའ་ཞིག་གིས་ང་ཚོར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་མགོ་བཟུང་བ་ཡིན་པར་མ་ཟད། ང་ཚོ་སྐྱེ་དངོས་ཁོ་ན་ཞིག་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསྐྱེད་འབྲས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་མགོ་ཡང་བཟུང་བ་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་རིམ་རེ་རེ་དང་བྱུང་རབས་སྔོན་གྱི་མི་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཏུ་འབྱོར་བ་ཡིན་ན། དེ་ཡང་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་གིས་བསྐྲུན་ནས་ཡོང་བ་གདོན་མི་ཟ། མི་གང་དེས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་ཡང་རང་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར། རང་ཉིད་གང་ལ་གཏོགས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། སྐད་ཆ་དང་ཁོར་ཡུག་གིས་མི་གང་དེའི་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་དང་གོམ་གཤིས་སོགས་ཐག་གཅོད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་དེའི་ཐོག་མའི་ལྟ་ཚུལ་སོགས་ཀྱང་མི་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་སོ།། སྤྱི་ཚོགས་དང་ཡལ་བར་བྲལ་བའི་རང་རྒྱལ་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་སྐད་ཆ་བཤད་མི་ནུས་ཤིང་། བསམ་བློ་ཡང་གཏོང་མི་ཤེས་པ་ཡིན། མིའི་རིགས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གདོད་མའི་མི་རྣམས་དང་དཔལ་ཡོན་ཅན་གྱི་མི་རྣམས་བསྡུར་བ་བྱས་པ་ན། དེ་དག་ལ་མི་སྒེར་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིན་ཏུ་ཉུང་ཞིང་ཐམས་ཅད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐྲུན་པ་ཤ་སྟག་ཏུ་འདོད། 

སྐྱེ་དངོས་རིག་པ་བ་དག་གིས་ཡུན་རིང་བོར་བཤད་པའི་མི་རིགས་དག་མཆོག་དམན་དུ་དབྱེ་བའི་ལྟ་བ་རྙིང་བ་གང་དེ་ད་ལྟ་ཤུལ་མེད་ལྟ་བུར་ཆགས་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་། མི་རིགས་མི་འདྲ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་། སློབ་གསོ། རིག་གནས་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས་མི་རིགས་རེ་རེ་ལའང་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་གོམས་སྲོལ་ཁྱད་པར་བ་རེ་ཡོད་པ་ནི་བཟློག་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་རེད། མི་གཤིས་ཞེས་པའི་དཔྱོད་དཀའ་བའི་འདུས་གཟུགས་འདི་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ནས་རྒྱལ་ཁབ་བར་དང་། དུས་རབས་ནས་དུས་རབས་བར་དུ་མཚམས་མི་ཆད་པར་འགྱུར་ལྡོག་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། དེ་ཡང་ང་ཚོས་དར་རྒྱས་ཆེ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བསྐྱེད་འབྲས་ཤིག་ཏུ་མི་འདོད་ཐབས་མེད་དུ་ཆགས་ཡོད། དཔེར་ན། ཨ་རིའི་མི་དང་། རྒྱ་གར་བ་དང་། ཨུ་རུ་སིའི་མི་དག་གི་བར་དུ་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ནས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་ཁྱད་པར་ཞིག་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ།། 

ཐང་དབྱིན་བྷེ་སོགས་ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་མཁས་དབང་འགའ་ཞིག་གིས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་འཁོར་བསྐྱོད་སྨྲ་བའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཡོད་ཚད་ལམ་གཅིག་བརྒྱུད་ནས་འཕེལ་བཞིན་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་གང་དེའི་ཚབ་བྱེད་པར་འབད་པ་གནང་མྱོང་། འོན་ཀྱང་། ཐང་དབྱིན་བྷེས་གཙོས་པའི་དབྱིན་ཇིའི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་མང་དག་ཅིག་གི་ལྟ་བ་གང་དེ་གཏན་ཚིགས་ལྡན་པ་ཞིག་དང་ཚུགས་ཐུབ་པ་ཞིག་ཆགས་ཐུབ་མེད། དེ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་སུ་མི་རིགས་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པའི་ཐུན་མོང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་མེད་པས་རེད། 

གོང་དུ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་གི་དབང་གིས་སྐབས་འདིར་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་མཁྱེན་དགོས་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། དང་བོ་ནི། གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཐོག་མར་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་གང་དེས་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་ལངས་ཕྱོགས་མ་མཐོང་ན། ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་གང་དེའི་གསུང་རྩོམ་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་གཟིགས་དཔྱད་གནང་མི་ཐུབ་པ་དང་། གཉིས་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་གང་དེའི་ལངས་ཕྱོགས་ཀྱི་རྩ་བ་ཡང་དོན་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་དང་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་སུ་ཟུག་ཡོད། དེ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་གང་ཉིད་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་གསུང་རྩོམ་མ་བརྩམས་པའི་སྔ་རོལ་ནས་ཀྱང་ཁོང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བསྐྱེད་འབྲས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཟིན་ཡོད་པས་ཡིན། 

ངས་གོང་དུ་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་གོང་རོལ་དུ་ལོ་རྒྱུས་རྩོམ་པ་བོར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དགོས་ཞེས་བཤད་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་འདིར་དོན་དེར་ཁ་གསབ་ཅིག་བྱེད་འདོད་དེ། དེ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་གོང་རོལ་དུ་ངེས་པར་དུ་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་གང་དེ་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་སོགས་ལ་ཡང་བརྟག་དཔྱད་དང་རྒྱུས་ལོན་ལེགས་པོ་ཞིག་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་ནི་ལོ་རྒྱུས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསྐྱེད་འབྲས་ཤིག་ཡིན་པས་སོ།། 

སྐབས་གསུམ་པ། ལོ་རྒྱུས་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ།

འོ་མ་ཟངས་ངའི་ནང་དུ་བླུགས་ནས་གདུས་པ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འཕྱུར་ཡོང་བ་རེད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་ན། ངས་དེ་ནི་འོ་མའི་ཐུན་མིན་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་རེད་ཅེས་ལན་འདེབས་སྲིད། དྲིས་ལན་འདི་ནི་དོན་དངོས་ཤིག་རེད། འོན་ཀྱང་། གང་དེས་གསལ་བཤད་གང་ཡང་བྱེད་ཐུབ་པ་མ་རེད། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་འཛམ་གླིང་འཁྲུག་ཆེན་གཉིས་པ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས་ན། དེ་ནི་ཧི་ཋ་ལིར་དམག་འཁྲུག་ལ་དགའ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད་ཅེས་ལན་བཏབ་ན། དྲིས་ལན་དེ་ནི་དོན་དངོས་ཤིག་ཡིན་པར་མ་ཟད་བདེན་པ་ཡང་རེད། འོན་ཀྱང་། དོན་དེས་གསལ་བཤད་གང་ཡང་བྱེད་ཐུབ་པ་མ་རེད། 

ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་ནས་བཟུང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དྲི་བ་མཐའ་མེད་པར་འདོན་དགོས་པར་མ་ཟད། ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ཅེས་པ་ཡང་དོན་ལ་ལོ་རྒྱུས་ལས་བྱུང་བའི་དོན་དངོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་ལས་ལ་གོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་མིན་རྒྱལ་བོ་གང་ཞིག་ནི་དུས་ནམ་ཞིག་ལ་བྱུང་བ་དང་། དེ་ལོ་དུ་ཙམ་ལ་བཞུགས་པ་དང་། དེ་ལ་བཙུན་མོ་དང་བུ་དུ་ཡོད་ཙམ་ལས་མ་བཤད་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་སྙིང་བོ་ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་། འདི་དག་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྩ་བའི་སྒྲོམ་གཞི་འགའ་ཞིག་ལས་ལོ་རྒྱུས་མ་ཡིན། དེ་ཡང་དཔེར་ན།  སྤྱི་ལོ་༡༩༡༧ལོར་ཨུ་རུ་སིར་གསར་བརྗེ་འབྱུང་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། གསར་བརྗེ་གང་དེར་མཇུག་འབྲས་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་འབྱུང་དོན་ཅི་ཡིན་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་སོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ན་ད་གཟོད་ལོ་རྒྱུས་ཡིན་ནོ།། སྤྱིར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གླེང་བའི་སྐབས་སུ་ཁ་ཅིག་གིས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གསལ་བཤད་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་ཞེས་གླེང་ཞིང་། དེ་ལ་ཡང་རིགས་གཉིས་ཏེ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་གང་ཞིག་གླེང་བ་ལ་དོན་དངོས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་བྱུང་བ་དང་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་བཅས་གཉིས་ཡོད་པ་ཡིན། 

སྤྱིར་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་གང་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་དེ་ལ་ཐོག་མར་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པ་ལས། དེ་མིན་ངོ་བོ་གཞན་གྱི་སྟེང་ནས་གང་དེར་འགྱུར་ལྡོག་འབྱུང་མི་སྲིད། དེ་བས་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་ནས་བཟུང་བཟློག་མེད་རང་བཞིན་དང་བཟློག་ཐབས་མེད་པ། གཡོལ་ཐབས་མེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དག་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་བཀོལ་མི་དགོས་པ་ཞིག་གནང་དགོས། 

དེ་ཡང་འདི་དག་ལས་ཉེ་རབས་སུ་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་ནི་གློ་བུར་བའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ཞིང་། གང་དེའི་བསྟན་དོན་ནི་དཔེར་ན། ནཱ་ཕོ་ལོན་དང་ཇིང་གིར་རྒྱལ་བོ་སོགས་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣ་སྐོར་ཞིག་རང་བྱུང་གི་གནོད་འཚེའི་དབང་གིས་རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་འདས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གློ་བུར་དུ་དམག་དོན་དང་ཆབ་སྲིད་འཐོར་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་པས། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་ཀྱང་གློ་བུར་དུ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བའི་སྐོར་འདི་དག་ལ་གོ་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་། དོན་རྐྱེན་འདི་དག་ནི་སྔར་འདས་ཀྱི་དོན་དག་རེ་འགའ་ཡིན་མོད། དེ་དག་ནི་མི་རིགས་གང་ཞིག་གི་རིག་གནས་དང་གོམས་སྲོལ། ཆོས་ལུགས། ཀུན་སྤྱོད་སོགས་དང་འབྲལ་ཐབས་མེད་པའི་འགྱུར་ལྡོག་ཅི་ཡང་མིན་སྟབས། གང་དེས་བསྐྱེད་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཆུང་ཞིང་། ཞིབ་འཇུག་གི་རིན་ཐང་ཡང་མེད་པས་དེ་དག་ནི་དོན་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་སུ་མི་གཏོགས་སོ།། 

ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཞེས་པ་ཡང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འདི་ཡིན་ཞེས་པ་དང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཐུན་མོང་གི་འདོད་ཚུལ་ཞིག་ཡོད་མི་སྲིད། དེ་ཡང་དཔེར་ན། ཉིན་ཞིག་བློ་བཟང་གིས་ཆང་བཏུང་ནས་བཟི་སྟེ་རླངས་འཁོར་སྐོར་ནས་སྲང་ལམ་ཞིག་ཏུ་རྒྱུགས་ཡོང་ཞིང་། སྐབས་དེར་ཚེ་རིང་ལ་དུ་བ་ཆད་པས་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་དུ་བ་ཉོ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་འཕྲད་པས། དེར་རླངས་འཁོར་དོན་རྐྱེན་བྱུང་ནས་ཚེ་རིང་རྐྱེན་ལམ་དུ་འདས་སོང་། དོན་རྐྱེན་འདིའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་སྐབས་མི་རེ་རེ་ལ་ལྟ་ཚུལ་རེ་ཡོད་སྲིད་པ་ཡིན། ཁ་ཅིག་གིས་ཚེ་རིང་དུ་བ་ལ་དགའ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད་ཅེས་བཤད་སྲིད་ལ། ཁ་ཅིག་གིས་བློ་བཟང་གིས་ཆང་བཏུང་དྲགས་པས་རེད་ཅེས་བཤད་སྲིད། ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་འགྲིམ་འགྲུལ་བདེ་འཇགས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ནན་ཏན་མ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད་ཅེས་སོགས་མང་དུ་བཤད་སྲིད།  རྒྱུ་མཚན་དེ་བཞིན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གླེང་བའི་སྐབས་སུ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འདི་ཡིན་ཞེས་སྤྱིའི་ཐུན་མོང་གི་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་ཡོད་མི་སྲིད་པས། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་གང་ཞིག་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་གང་དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བའམ་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་རང་གི་བསམ་བློའི་ནུས་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བཞིན་ཡོད། 

དེར་བརྟེན་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ནི་དོན་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་གོ་རིམ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་ནས་བཟུང་དུས་རྒྱུན་དུ་རང་གིས་རང་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དྲི་བ་འདྲི་དགོས་ཀྱི་ཡོད། 

གཞན་དུ་ལོ་རྒྱུས་ནི་ཚན་རིག་ཅིག་ཡིན་ཞེས་བཤད་ན་ཆོག་ཅིང་། དེ་ཡང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཚན་རིག་གི་ཁྱད་ཆོས་མངོན་པར་གསལ་ནས་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ལོ་རྒྱུས་ནི་མ་འོངས་པའི་ལམ་སྟོན་ཙམ་ལས་མ་འོངས་པ་རྟོགས་ཐབས་ཀྱི་རིག་པ་ཞིག་ཏུ་འདོད་མི་རུང་། དཔེར་ན། སློབ་གྲྭ་ཞིག་ཏུ་ནད་ཡམས་ཤིག་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བཏང་ན། ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བས་ནད་ཡམས་འདིར་འཛེམ་དོགས་མ་བྱས་ན་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་ག་གེ་མོར་ནད་ཡམས་འགོས་སྲིད་ཅེས་བཤད་ཐུབ་པ་ཙམ་ལས། སློབ་གྲྭའི་ནང་གི་བཀྲ་ཤིས་དང་བསོད་ནམས་ལ་ནད་ཡམས་འགོས་ངེས་ཞེས་བྱེ་བྲག་གི་གསལ་བཤད་བྱེད་མི་ནུས། དེ་བས་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་ནི་མ་འོངས་པ་རྟོགས་ཐུབ་པའི་ལུང་བསྟན་ཞིག་ཏུ་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འདོད་མི་རུང་། 

དེ་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་དང་ལོ་རྒྱུས་བརྩམས་ཆོས་འབྲི་བའི་སྐབས་སུ་སྤྱིར་མི་རིགས་ཤིག་གི་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་ལྟ་བས་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཚུལ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་བབ་གང་ཞིག་བྱུང་བ་སོགས་གླེང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་མོད། མི་སྒེར་གྱི་ཀུན་སྤྱོད་ལ་ངན་མཚང་འབྲུ་བ་ནི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བའི་ལས་སུ་བྱ་བ་ཞིག་མ་ཡིན། དཔེར་ན། སུ་ཏཱ་ལིན་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆུང་མ་གཉིས་པར་བྱམས་བརྩེ་དང་བརྩི་བཀུར་ཡོད་མེད་དང་། རྒྱལ་མོ་ཨེ་ལགས་རྫ་བྷེ་མཛེས་དང་མི་མཛེས། རྒྱལ་བོ་འུ་དམ་བཙན་ལ་རྭ་ཡོད་མེད་སོགས་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གླེང་བྱ་མ་ཡིན་ལ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྐབས་སུ་དེ་དག་གླེང་བ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡང་མེད། དེ་ལས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྐབས་སུ་མི་དེ་དག་གིས་བྱ་བ་གང་བྱས་དང་། བྱ་བ་དེ་བྱས་པས་ཤུགས་རྐྱེན་གང་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད་པ། དེ་དག་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་འབྲས་བུ་སོགས་གླེང་བ་ཐུབ་ན་རབ་དང་མཆོག་ཡིན་ནོ།། 

 

ཞེས་པ་འདི་ནི་དབྱིན་ཇིའི་མཁས་དབང་ཨེ་ཆི་ཁའར་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེས་པའི་གླེགས་བམ་གང་དེ་བཀླགས་ཤིང་། གང་དེ་རང་རེའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་དོན་དུ་གཉེར་བཞིན་པའི་སློབ་གཉེར་བ་དག་གིས་ངེས་པར་དུ་མཁྱེན་དགོས་པ་ཞིག་ཏུ་སྙམ་ནས། དེའི་ནང་དོན་མདོར་བསྡུས་ཤིག་འདིར་བཀོད་པ་དང་། ཞོར་དུ་དེབ་མཆོག་འདི་འོས་སྦྱོར་བྱས་པ་ཡང་ཡིན་པས། རྒྱས་པར་ཤེས་འདོད་ན་བསྟན་བཅོས་གང་དེ་བཀླགས་པས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གནམ་ལྷུན་གྱིས་སྦྱར་བ་རྫོགས་སོ།།

 

Jan 15, 2021

ལེགས་སྦྱར་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱུས་གནད་བསྡུས།



ལེགས་སྦྱར་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱུས་གནད་བསྡུས།


 

སྔོན་འགྲོའི་ངོ་སྤྲོད།

 

དུས་རབས་༡༧པར། གཟོད་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ཁྲོད་ནས། དམིགས་བསལ་གྱིས་འགྲུལ་སྐྱོད་བྱེད་མཁན་དང་ཡེ་ཤུ་ཆོས་སྤེལ་བ་དག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་ཡིག་གི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱུང་། ༡༦༥༡ལོར། ཨབྷྲ་ཧམ་ཪོ་གྷར་(Abraham Roger)ལགས་ཀྱིས་བྷ་ཏྲྀ་ཧ་རི་སྟེ་འཕྲོད་བྱེད་བཟང་བོའི་སྙན་ངག་ཁག་ཅིག་ཕོར་ཆུ་གྷོལ་གྱི་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ནས་དཔར་སྐྲུན་བྱས། ༡༦༩༩ལོར། འཇོ་ཧན་ཨར་ནེ་སྠ་ཧན་ཀྴ་ལེ་ཌན་(Johann Ernst Hanxleden)ལགས་རྒྱ་གར་དུ་སླེབས་ནས་ལེགས་སྦྱར་སྐད་ཅུང་ཟད་སྦྱངས་ཏེ་ཡུ་རོབ་ཀྱི་སྐད་དུ་ལེགས་སྦྱར་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་སྐོར་གྱི་དེབ་ཅིག་བརྩམས་པ་དེ་ལྟ་ནའང་། དེབ་དེ་དཔར་མེད། འོན་ཀྱང་། ཕྲ་ཕའོ་ལིན་ནོ་དི་བྷར་ཐོ་ལོམ་སི་(Fra Paolino De St Bartholomes)ཡིས་དེ་ལ་ཁུངས་གཏུགས་ཤིང་། བརྩམས་ཆོས་གལ་ཆེན་འགའ་ཞིག་མཛད་པའི་ཞོར་དུ། ལེགས་སྦྱར་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་དེབ་གཉིས་ཀྱང་མཛད། བར་རེན་ཧེ་སྛིན་(Warren Hastings)གྱི་དབང་འཛིན་གྱི་སྐབས་སུ། བི་བཱ་དཱ་རྞ་བ་སེ་ཏུ་(विवादार्णवसेतु)ཞེས་པ་སྟེ་རྩོད་པ་རྒྱ་མཚོའི་ཟམ་པ་བགྱི་བའི་གཞུང་དེ་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་ཤིང་།  ༡༧༧༦ལོར། གྷན་ཏོ་(ཧིན་རྡུ)ལུགས་ཀྱི་ཁྲིམས་(A Code of Gentoo Law)ཞེས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་དེབ་དེ་དབྱིན་སྐད་དུ་དཔར་སྐྲུན་བྱས། དེའི་ལོ་དགུའི་རྗེས་ལ། ཆ་ལི་སི་བིལ་ཁིན་སི་(Charles Wilkins)ཡིས་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་དབྱིན་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ལ། ཁོང་གིས་ཕན་པའི་མན་ངག་དང་མ་ཧཱ་བྷཱ་ར་ཏར་འབྱུང་བའི་བྱ་ལེན་མ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྐོར་གཉིས་ཀྱང་དབྱིན་སྐད་དུ་བསྒྱུར།  ཡུ་རོབ་པ་རྣམས་རྒྱ་གར་གྱི་རྩོམ་རིག་སྐོར་ལ་དོ་སྣང་འདྲེན་མཁན་གཙོ་བོ་ནི་བི་ལིམ་འཇོན་སི་(William Jones)ཡིན། སྤྱི་ལོ་༡༧༨༩ལོར། ཁོང་གིས་ནག་མོ་ཁོལ་གྱི་བྱ་ལེན་མ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཟློས་གར་དབྱིན་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཏེ་དཔར་སྐྲུན་མཛད། ནག་མོ་ཁོལ་གྱི་བརྩམས་ཆོས་གྲགས་ཅན་བྱ་ལེན་མའི་དབྱིན་འགྱུར་གྱི་རྗེས་ལ་འཇོར་ཇི་ཕོར་སི་ཋིར་(Georg Forster)ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་ཆོས་དེ་ཉིད་འཇར་མན་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བས་ཧེར་ཌར་(Herder)དང་གྷིར་ཐེད་(Goethe)ལྟ་བུའི་ཐུགས་སྣང་ཡང་དྲངས་པར་བྱས། ཡང་འཇོན་སིའི་ཐུགས་མོས་ལ་བརྟེན་ནས་ནག་མོ་ཁོལ་གྱི་དུས་ཚིགས་བསྡུས་པའི་ལེགས་སྦྱར་དཔར་མའང་སྤྱི་ལོ་༡༧༩༢ལོར་པར་སྐྲུན་མཛད། འཇོན་སིའི་འགྱུར་གསུམ་པ་ནི་ཤེད་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། འཇོན་སིའི་རྗེས་ལ་ཧན་རི་ཐོ་མ་སི་ཁོལ་བྷྲོ་ཀ་(Henry Thomas Colebrooke)ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་སྲོལ་རྒྱུན་མཁས་པས་མཛད་ཅིང་ལེགས་སྦྱར་སྐད་དུ་བཞུགས་པའི་བརྩམས་ཆོས་དག་གཞིར་བཞག་ནས་ཧིན་རྡུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོད་གན་དང་རྒྱུད་འཛིན་སྐོར་ཞེས་པའི་དེབ་ཅིག་མཛད་པར་མ་ཟད།ཁོང་གིས་འཆི་མེད་མཛོད་དང་། སྐབས་བརྒྱད་པ་དང་། ཕན་པའི་མན་ངག་དང་། དེ་བཞིན་སྲིད་སྒྲུབ་རི་བྲག་པའི་སྙན་ངག་ལ་སོགས་པར་ཡང་ཞུ་སྒྲིག་མཛད། རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ནས་ལེགས་སྦྱར་ལ་སྦྱང་བརྩོན་མཛད་པའི་དབྱིན་ཇི་བ་གཞན་ཞིག་ནི་ཨ་ལེགས་ཟན་ཌར་ཧ་མིལ་ཋོན་(Alexamder Hamilton)ཡིན་ཏེ། ཁོང་སྤྱི་ལོ་༡༨༠༢ལོར་དབྱིན་ལན་དུ་ལོག་པའི་ལམ་བར་དུ་དབྱིན་ཇི་བ་གཞན་ཞིག་དང་ལྷན་དུ་ཕེ་རི་སིར་ནོ་ཕོ་ལོན་བྷོ་ན་ཕར་ཏེ་(Napoleon Bonaparte)ཡི་བཀའ་རྒྱའི་འོག་བཙོན་དུ་ཚུད།  བཙོན་དུ་བཞུགས་པའི་སྐབས། ཧ་མིལ་ཋོན་ལགས་ཀྱིས་ལེགས་སྦྱར་སྦྱོང་བར་སྤྲོ་སེམས་ཁོལ་བའི་ཡུ་རོབ་པའི་མཁས་པ་འགའ་སྐྱེད་སྲིང་མཛད་ཅིང་། དེ་ལ་ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ལེགས་སྦྱར་གསར་དུ་རྙེད་པ་ཞེས་གྲགས། ཁོང་གི་སློབ་མ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་ནི་འཇར་མན་གྱི་མཁས་པ་དང་སྙན་ངག་པ་ཕྲི་ཌ་རི་ཆ་ཞ་ལེ་གྷལ་(Friedrich Schlegel)ལགས་ཡིན་ལ། ཁོང་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་བརྩམས་ཆོས་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྐོར་ལ་དཔྱད་པ་ཞེས་པའི་དེབ་གྲགས་ཅན་དེ་མཛད། བརྩམས་ཆོས་འདིས་གཤིབ་བསྡུར་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཆེས་ཐོག་མར་སྤྱད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཅིང་། དེར་ར་མ་ཎའི་གཏམ་རྒྱུད་དང་། ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ། དེ་བཞིན་ཤེད་ཀྱི་ཆོས་དང་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་བརྩམས་ཆོས་གཞན་འགའ་ཞིག་ལ་སོགས་པའི་འཇར་འགྱུར་ཡང་བཞུགས་པ་ཡིན། ཕྲི་ཌ་རི་ཆ་ཞ་ལེ་གྷལ་ལགས་ཀྱི་སྤུན་མཆེད་ཡིན་ལ། སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཨེ་ཨེལ་ཆེ་ཟི་(A.L.Chezy)ཡི་སློབ་མ་ཡིན་པའི་ཨཽ་གྷ་སྛ་བི་ཧེམ་བོན་ཞ་ལེ་གྷལ་(August Wilhelm von Schlegel)ནི་ཕ་རིན་སི་བ་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་པ་དང་བོ་ཡིན། ཁོང་གིས་གཤིབ་བསྡུར་སྐད་ཡིག་རིག་པའི་སྒང་ལ་ཕྱག་རྗེས་མི་དམན་པ་ཞིག་བཞག་པར་མ་ཟད། བརྩམས་ཆོས་ཞུ་སྒྲིག་དང་ལོ་ཙཱ་ལ་སོགས་པ་མཛད་དེ་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཕྱོགས་ལ་རམ་འདེགས་མི་དམན་པ་གནང་། ཁྲི་སྛིན་ལ་སེན་(Christian Lassen)ནི་ཞ་ལེ་གྷལ་ལགས་ཀྱི་སློབ་མའི་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་ལ། རྒྱ་གར་གྱི་ཤེས་རིག་ལ་ཐུགས་མོས་ཧ་ཅང་ཆེ། གཤིབ་བསྡུར་སྐད་ཡིག་རིག་པའི་རིག་ཚན་འདི་ནི་ཕི་རན་ཟི་བྷོབ་(Franz Bopp)མཆོག་གིས་གསར་དུ་སྲོལ་བཏོད་པ་ཡིན་ལ། ཁོང་ནི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཆེ་ཟི་ལགས་ཀྱི་སློབ་མ་དང་ཨཽ་གྷ་སྛ་བི་ཧེམ་མཆོག་དང་དུས་མཉམ། བྷོབ་མཆོག་གིས་གཞན་ཡང་རྣམ་དབྱེའི་རྣམ་གཞག་ཅེས་པའི་དེབ་ཅིག་བརྩམས་པ་དང་། ར་མ་ཎའི་གཏམ་རྒྱུད་དང་མ་ཧཱ་བྷ་ར་ཏ་ལས་ལོ་ཙཱ་མཛད་དེ་ལེགས་སྦྱར་རྩོམ་རིག་ཞིབ་འཇུག་ལ་ལག་རྗེས་ཆེན་པོ་བཞག་ཡོད། ཁོང་གི་ལེགས་སྦྱར་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱིས་འཇར་མན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཕྱོགས་ནས་བགྲོད་ལམ་བཤངས་པའི་མཛད་རྗེས་ཡོད།  བྷོབ་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་ཁྲོད་གཤིབ་བསྡུར་སྐད་ཡིག་རིག་པ་དང་འབྲེལ་བའི་རིགས་རྒྱ་གར་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་ཕྱོགས་ལ་མོས་པ་ཟབ་པའི་བི་ཧེམ་བོན་ཧམ་བྷོལ་ཊ་(Wilhem von Humboldt)ལགས་ཀྱིས་གོ་བདེ་བའི་ངང་ཇེ་རྒྱས་སུ་བཏང་། ད་དུང་འཇར་མན་པ་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ཕྲི་ཌ་རི་ཆ་རུ་ཁེརྚ་(Friedrich Ruckert)ལགས་ཏེ། ཁོང་གིས་ཐུགས་མོས་གནང་ས་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་སྙན་ངག་གི་ཕྱོགས་ཡིན།

དུས་རབས་༡༩བའི་མགོ་སྟོད་དུ། ལ་ཊིན་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བའི་ཕན་པའི་མན་ངག་གིས་འཇར་མན་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་བ་རྣམས་ལ་དམིགས་བསལ་གྱིས་སྤྲོ་བ་འཕེལ་དུ་བཅུག། ཞེ་ལིན་(Schelling)དང་། ཁན་ཋི་(Kant)དང་། ཆི་ལིར་(Schillier)དང་། དེ་བཞིན་ཞོ་ཕན་ཧཽར་(Schopenhauer)ལ་སོགས་པས་མིའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྐྲུན་པའི་ཐོན་དངོས་དེ་ལ་བལྟས་ཏེ་ཡ་མཚན་པར་གྱུར། རིག་བྱེད་ཀྱི་སྐོར་ལ་དོན་དངོས་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ནི། སྤྱི་ལོ་༡༨༣༨ལོར། ཕྲི་ཌ་རི་ཆ་རོ་སེན་(Friedrich Rosen)ལགས་ཀྱིས་མཛད་པ་ཐོག་མར་བརྩི། དེའི་རྗེས་ལ་ཕ་རན་སི་བ་ཤར་ཕྱོགས་རིག་པ་བ་གྲགས་ཅན་ཨུའི་གྷན་བྷུར་ནོ་ཕ་(Eugene Burnouf)ལགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་བཀྲ་བའི་སློབ་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱུན་བསྐྱངས་ཤིང་། དེའི་གྲས་སུ་རུ་ཌོལ་ཕ་རོ་ཐ་(Rudolph Roth)དང་ཨེཕ་མེཁྶ་མུ་ལར་(F. Max Muller)ཡང་ཡོད་ལ། ཁོང་གིས་ངེས་བརྗོད་རིག་བྱེད་སཱ་ཡ་ཎའི་འགྲེལ་བ་དང་བཅས་པའི་པར་མ་གྲགས་ཅན་དེ་ཉིད། སྤྱི་ལོ་༡༨༤༨ནས་༧༩བར་ཞུ་སྒྲིག་ལེགས་པར་ཞུས། རོ་ཐའི་སློབ་བུ་ཨེཆ་གྲ་སི་མནྣ་(H. Grassmann)བགྱི་བས་ངེས་བརྗོད་རིག་བྱེད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ལོ་ཙཱ་མཛད། དུས་སྐབས་དེར་ཧོ་རེ་སི་ཧེ་མན་བིལ་སན་(Horace Hayman Wilson)མཆོག་ཀ་ལི་ཀ་ཏར་ཕེབས་ཏེ་ངེས་བརྗོད་རིག་བྱེད་དེ་ཉིད་སཱ་ཡ་ཎའི་འགྲེལ་བར་གཏུགས་ཏེ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བཤད་སྟངས་གཞིར་བཟུང་ཞིང་ལེགས་པར་བསྒྱུར། ཨལ་ཕི་རེ་ཌ་ལུཌ་བིག་(Alfred Ludwig)མཆོག་གིས་ཀྱང་དེ་མཚུངས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་མཛད་ཅིང་། ཁོང་ནི་རིག་བྱེད་ཞིབ་འཇུག་ཅེས་པའི་རྩོམ་པ་བོ་ཨར་ཕི་སི་ཆེལ་(R. Pischel)དང་ཁེ་ཨེཕ་གྷེལ་ཌ་ནར་(K.F.Geldner)གཉིས་ཀྱི་སྔོན་དུ་བྱོན་ཞིང་། དེ་བཞིན་དུ་ཐེའུ་རྡོར་ཨའུ་ཕྲེ་ཆི་ཋས་(Theodor Aufrecht)ཀྱང་རིག་བྱེད་ཞིབ་འཇུག་གི་སྐོར་ལ་ཕྱག་ལས་མི་དམན་པ་མཛད་ཡོད།

སྤྱི་ལོ་༡༨༥༢ལོར་དཔར་བའི་སེཾཊ་ཕེ་ཋིར་བྷརྒ་(St. Petersburg)ཚིག་མཛོད་ནི། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཕྱོགས་ནས་བཤད་ན་གནས་ཚུལ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཚིག་མཛོད་དེ་ནི་ཨོཊྚོ་བྷོ་ལིངྒ་(Otto Bonhtlingk)དང་རུ་ཌོལ་ཕ་རོ་ཐ་(Rudolph Roth)གཉིས་ཀྱིས་བསྒྲིགས་ཤིང་སེཾཊ་ཕེ་ཋིར་བྷརྒ་སྒྱུ་རྩལ་དང་ཚན་རིག་སྡེ་ཚན་གྱིས་པར་སྐྲུན་མཛད། ཨལ་བྷི་རེལ་ཆི་བེ་བྷིར་(Albrecht Weber)མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱུས་བགྱི་བ་སྤྱི་ལོ་༡༨༥༢ལོར་པར་སྐྲུན་མཛད་ཅིང་། སྤྱི་ལོ་༡༨༧༦ལོར་བསྐྱར་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་མཛད་པ་དེ་ཡང་བརྩམས་ཆོས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཤ་ཏ་པ་ཐ་བྲཱཧྨཎ་(शतपथब्राह्मण)སྟེ་བྲམ་ཟེའི་བཤུལ་བརྒྱ་བ་ཞེས་པའི་པར་མ་དེ་ཡང་ཁོང་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲིགས་པའི་བརྩམས་ཆོས་རིན་ཐང་ཅན་ཞིག་ཡིན། སྤྱི་ལོ་༡༨༩༡དང་༡༨༩༦།༡༩༠༣ལོར་རིམ་པ་བཞིན་དཔར་བའི་ཐེའུ་རྡོར་ཨའུ་ཕྲེ་ཆིས་ལེགས་སྒྲིག་མཛད་པའི་དཀར་ཆག་ཆེན་མོ་(The Catalogues Catalogorum)རུ་ལེགས་སྦྱར་སྐད་དུ་བཞུགས་པའི་རྩོམ་པ་བོ་དང་བརྩམས་ཆོས་ཇི་སྙེད་ཀྱི་རིམ་པ་ལྟ་བདེ་ལ་མཐར་ཆགས་སུ་བཀོད་པ་དེ་ཡང་མཛད་རྗེས་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། ཨར་ཐར་ཨན་ཐོན་ནི་མེག་ཌོ་ནེལ་(Arthur Anthony Macdonell)ལགས་ཀྱི་རིག་བྱེད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་དང་། རིག་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་སྒྲུང་དང་། རིག་བྱེད་ཀྱི་བྱ་ར་དང་། དེ་བཞིན་ཨར་ཐར་བྷེ་རི་ཌེལ་ཁི་ཐ་(Arthur Berriedale Keith)ལ་སོགས་པས་ཡུ་རོབ་ནང་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐད་ལ་གྲུབ་འབྲས་མི་དམན་པ་བཞག།  མཽ་རི་སི་བླུམ་ཕིལ་ཌ་(Maurice Bloomfield)ཡི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཀ་མད་ཚིག་མཛོད་ཀྱང་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་རིག་བྱེད་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐད་ལ་ཞབས་འདེགས་རླབས་ཆེན་བསྒྲུབས་པའི་གཞུང་ཞིག་ཆགས་ཡོད། བི་ལིམ་ཌ་བི་ཋ་བི་ཋ་ནེ་(William Dwight Whitney)ཡི་ལེགས་སྦྱར་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱང་གཞུང་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། ཀ་ལི་ཀ་ཏའི་གཞུང་བཙུགས་ལེགས་སྦྱར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱི་ཨེ་ཌ་བར་ཌ་བྷཻ་ཁོ་བེལ་(Edward Byle Cowell)ལགས་ཀྱིས་ལྟ་གྲུབ་ཀུན་བཏུས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་གཞུང་མང་དག་ཅིག་བསྒྱུར་ནས་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐད་ལ་སྒུལ་ཤུགས་མི་དམན་པ་ཐོན་ཡོད། དེ་བཞིན་ཡུལ་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་ཡོད་པའི་གཞུང་བཙུགས་ལེགས་སྦྱར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱི་ཨར་ཐར་བེ་ནི་སི་(Arthur Venis)ཡིས་ཀྱང་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐད་དུ་ཕྱར་བ་གྲུ་འདེགས་མཛད་ཡོད། ཡུ་རོབ་པའི་མཁས་པ་དག་གི་ཁྲོད་རྒྱ་གར་དུ་བཞུགས་མྱོང་ཞིང་།ལེགས་སྦྱར་སློབ་གཉེར་དང་དེའི་རྩོམ་རིག་གི་སྐོར་ལ་ཐུགས་མོས་གནང་མཁན་དག་ནི། རྗེ་ཨེཕ་ཕ་ལཱི་ཋ་(J.F.Fleet)དང་། བིན་སན་ཊ་ཨེ་སྨིཐ་(Vincent A.Smith)དང་། སིར་ཨེ་ལེགས་ཟན་ཌར་ཁ་ནིན་ཧམ་(Sir Alexamder Cunningham)དང་། སིར་འཇོན་ཨེཆ་མར་ཞལ་(Sir John H. Marshall)དང་། སིར་ཨེམ་ཨེ་སྚཻན་(Sir M.A.Stein)དང་། སིར་འཇོར་རྗི་གྷིར་སན་(Sir George Grierson)དང་། རྗེ་ཕར་གྷ་སན་(J.Ferguson)སོགས་སོ། 

ནུབ་ཕྱོགས་མཁས་དབང་དག་གི་ཁྲོད། རྒྱ་གར་རིག་པར་ཞབས་འདེགས་རིན་ཐང་བྲལ་བ་བཞག་ཅིང་། ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་དུ་བྱས་རྗེས་ཆེ་བ་ཁག་ནི། འཇོར་རྗི་བྷུ་ལིར་(George Buhler)དང་། རྗེ་མུར་(J. Muir)དང་། ཕ་རན་ཁ་ཁི་ཧ་ལོན་(Frank Kielhorn)དང་། ཨེ་རོར་(E. Roer)དང་།ཨེཆ་ལུ་ཌར་སི་(H. Luders)དང་། ཧར་མན་རྗེ་ཁོ་བྷི་(Hermann Jacobi)དང་། ཨེ་སེ་ནརྚ་(E. Senart)དང་། སི་བན་ལེ་བི་(Sylvain Levi)དང་།ཨེ་ཌ་བརྜ་བོ་ཤྭན་ཧོབ་ཁིན་སི་(Edward Washburn Kopkins)དང་། ཨུའི་གྷན་ཧལ་ཆི་(Eugen Hultzsch)དང་། ཨར་ཐར་ཁོག་བྷར་ནེལ་(Arthur Coke Burnell)དང་། མི་ནིར་ཨེམ་བི་ལིམ་སི་(Monier M. Williams)དང་། ཐིའུ་རྡོར་གྷོལ་ཌ་སྚ་ཁར་(Theodor Golstucker)དང་། རི་ཆརྜ་གྷར་བྷེ་(Richard Garbe)དང་། ཕཽལ་རྡེའུ་སན་(Paul Deussen)དང་། འཇུ་ལི་ཨ་སི་ཨེ་གྷ་ལིན་(Julius Eggeling)དང་། འཇོར་རྗེ་ཐུ་བྷཽཊ་(George Thubaut)དང་། འཇུ་ལི་ཨ་སི་འཇོ་ལི་(Julius Jolly)དང་། མའུ་རོ་སི་བིན་ཋར་ནིརྫ་(Maurice Winternitz)དང་། ཨེཕ་ཌབླུ་ཐོ་མ་སི་(F.W.Thomas)དང་། ཨེལ་ཌི་བྷར་ནེཊ་(L.D.Barnett)དང་། ཋི་ཆེར་བྷཏ་སྐི་(T. Tscherbatsky)དང་། སྚེན་ཁོ་ནོ་(Sten Konow)དང་། བ་ལེ་ཕུ་སང་(Vallee Poussin)དང་། ཨོ་ཊྚོ་སྚོ་སི་(Otto Strauss)དང་། སི་ཨར་ལན་མན་(C.R.Lanmann)དང་།དེ་བཞིན་གྷི་སེ་ཕེ་ཊུ་ཆི་(Giuseppe Tucci)ལ་སོགས་པ་ནི་ལེགས་སྦྱར་ལ་མོས་པ་དག་གིས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་རོ།།


 

Jan 7, 2021

བྲམ་ཟེའི་མདོ་བཞུགས་སོ། །

 


බ්‍රාහ්‌මණසුත්‌තං

 

එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙතෙන ඛො පනසමයෙන ආයස්‌මා  සාරිපුත්‌තො ආයස්‌මා  මහාමොග්‌ගල්‌ලානො ආයස්‌මා  මහාකස්‌සපො ආයස්‌මා මහාකච්‌චානො ආයස්‌මා  මහාකොට්‌ඨිකො ආයස්‌මා  මහාකප්‌පිනො ආයස්‌මා  මහාචුන්‌දො ආයස්‌මා අනුරුද්‌ධො ආයස්‌මා  රෙවතො ආයස්‌මා  නන්‌දො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමිංසු .

 

අද්‌දසා ඛො භගවා තෙ ආයස්‌මන්‌තෙ දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තෙදිස්‌වාන භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘එතෙභික්‌ඛවෙබ්‍රාහ්‌මණා ආගච්‌ඡන්‌තිඑතෙභික්‌ඛවෙබ්‍රාහ්‌මණා ආගච්‌ඡන්‌තීතිඑවං වුත්‌තෙ අඤ්‌ඤතරො බ්‍රාහ්‌මණජාතිකොභික්‌ඛු භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘කිත්‌තාවතා නු ඛොභන්‌තෙබ්‍රාහ්‌මණො හොතිකතමෙ  පන බ්‍රාහ්‌මණකරණාධම්‌මාති?

 

අථ ඛො භගවා එතමත්‌ථං විදිත්‌වා තායං වෙලායං ඉමං උදානං උදානෙසි 

 

බාහිත්‌වා පාපකෙ ධම්‌මෙයෙ චරන්‌ති සදා සතා;

ඛීණසංයොජනා බුද්‌ධාතෙ වෙ ලොකස්‌මි බ්‍රාහ්‌මණාතිපඤ්‌චමං;

 


བྲམ་ཟེའི་མདོ།

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བྲཱཧྨཎསུཏྟཾ། བོད་སྐད་དུ། བྲམ་ཟེའི་མདོ། 

སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན། རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། ཡང་དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མོད་གོལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀ་ཏའི་བུ་ཆེན་པོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གསུས་པོ་ཆེ་དང་།  ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀ་པི་ན་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཙུན་ད་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ནམ་གྲུ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བོ་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བར་ལྷགས་སོ། །

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དེ་རྣམས་རྒྱང་མ་ནས་འོང་བ་གཟིགས་ཏེ། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་བྲམ་ཟེ་འདི་རྣམས་འོང་ངོ་། །དགེ་སློང་དག་བྲམ་ཟེ་འདི་རྣམས་འོང་ངོ་ཞེས་ཏེ། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཅན་གྱི་དགེ་སློང་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། བཙུན་པ། རྣམ་པ་གང་གིས་ན་བྲམ་ཟེར་འགྱུར་བ་ལགས། བྲམ་ཟེའི་རྐྱེན་གྱི་ཆོས་དེ་ཡང་གང་ལགས། ཞེས་སོ། །

དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མཁྱེན་ནས་ཞལ་དེ་ཉིད་ལས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཚོམས་འདི་ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ།། 
གང་ཞིག་
སྡིག་ཆོས་རབ་སྤངས་ཤིང་། །རྟག་ཏུ་དྲན་ལྡན་སྤྱོད་བྱེད་པ། །

ཀུན་སྦྱོར་ཟད་པའི་སངས་རྒྱས་དེ། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་བྲམ་ཟེ་ཡིན།།ཞེས་ཏེ་ལྔ་པའོ། །

བྲམ་ཟེའི་མདོ་རྫོགས་སོ། །

 

༢༠༢༡ལོའི་ཟླ་༡ཚེས་༦ལ་ཟླ་བ་གཞོན་ནུའམ་རྡོ་རྗེ་སྐྱབས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ། ཀུན་ཏུ་དགེ་བར་གྱུར་ཅིག