शब्दशास्त्रं
༄༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཤབྡ་ཤཱསྟྲ། བོད་སྐད་དུ། སྒྲའི་བསྟན་བཅོས།
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
༠། གཞུང་དོན་སྤྱིར་སྟོན་པ།
[བྱཱ་ཀ་ར་ཎའི་སྐད་ནི་གནས་བརྒྱད་དེ།] བྱཱ་ཀ་ར་ཎ་ཞེས་པ་ནི་སྤྱིར་གང་ཡིན་པ་ལུང་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་ཡང་། འདི་སྐད་ཀུན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གཞིའམ་གནས་ནི་བསླབ་པའམ། ཚིག་གམ་དོན་གྱི་གནས་སུ་གྱུར་བའོ། །བརྒྱད་ནི་བྱེད་པའི་གནས་[དང་། བསྡུ་བའི་གནས་དང་། བསྒྱུར་བའི་གནས་དང་། དྲང་བའི་གནས་དང་། འཇུག་པའི་གནས་དང་། རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་གནས་དང་། ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་དང་། དངོས་པོའི་གནས་]ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་བྱེད་པའི་གནས་ནི་བྱ་བ་གཅིག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གནས་སོ། །བསྡུ་བའི་གནས་ནི་ཚིག་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་སྡུད་པའི་སྒོའི་གནས་སོ། །བསྒྱུར་བའི་གནས་ནི་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བའི་སྒྲའི་གནས་སོ། །དྲང་བའི་གནས་ནི་གཞན་གཅོད་ཅིང་བྱེ་བྲག་པའི་སྒྲའི་གནས་སོ། །འཇུག་པའི་གནས་ནི་ཡི་གེ་འཇུག་པའི་གཞི་དང་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་སྟོན་པའི་སྒྲའི་གནས་སོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་གནས་ནི་སྒྲ་གཅིག་སྒྲ་ཀུན་དུ་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པ་དང་། སྒྲ་གཅིག་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་ཏུ་རུང་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པའི་སྒྲའི་གནས་སོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ནི་སྐྱེས་བུའི་ནུས་པ་སྟོན་པའི་སྒྲའི་གནས་སོ། །དངོས་པོའི་གནས་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་གཙོ་བོ་སྟོན་པའི་སྒྲའི་གནས་སོ། །
༡། བྱེད་པའི་གནས་སྟོན་པ།
དེ་ལ་བྱེད་པའི་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བྱེད་པའི་གནས་ནི་[བྱེད་པའི་ཚིག་བརྒྱད་ཀྱི་ལུགས་དང་། ཚིག་དྲུག་གི་ལུགས་དང་། ཚིག་བཞི་ལུགས་]ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱེད་པའི་ཚིག་བརྒྱད་ཀྱིས་བྱ་བ་གཅིག་སྒྲུབ་པ་སྟོན་པ་ནི་བྱེད་པའི་ཚིག་བརྒྱད་ཀྱི་ལུགས་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པའི་ཚིག་དྲུག་དང་བཞིས་བྱ་བ་རེ་རེ་སྟོན་པ་ཡང་བྱེད་པའི་ཚིག་དྲུག་གི་ལུགས་དང་བཞིའི་ལུགས་ཡིན་ནོ། །
༡་༡། བྱེད་པའི་ཚིག་བརྒྱད་ཀྱི་ལུགས་སྟོན་པ།
དེ་ལ་ཚིག་བརྒྱད་ནི་གང་བྱེད་[གང་ལ་བྱེད། གང་གིས་བྱེད། གང་གི་ཕྱིར་བྱེད། གང་ལས་བྱེད། གང་གི་བྱེད། གང་ན་བྱེད། གང་ཞེས་བྱ་བ་བྱེད་ཅེས་པོའོ།། དེ་ལས་དང་བོ་ནི་ངོ་བོའི་ཚིག གཉིས་པ་དམིགས་འཛིན་པའི་ཚིག གསུམ་པ་བྱེད་པའི་ཚིག བཞི་པ་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ཚིག ལྔ་བ་འབྱུང་གནས་ཀྱི་ཚིག དྲུག་པ་འབྲེལ་བའི་ཚིག བདུན་པ་གནས་གཞིའི་ཚིག བརྒྱད་པ་གདགས་པའི་ཚིག་གོ་]ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་ལ་༡གང་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་དང་བོའི་བྱེད་པའི་དངོས་པོའམ་དོན་ཙམ་གྱི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འབྲས་ཆན་འཚེད་པའི་བྱེད་པ་བོ་ལྷ་སྦྱིན་ཡིན་པ་དང་འདྲ་བར་ཉོན་མོངས་སྐྱེད་པའི་བྱེད་པ་བོ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པ་དང་། ལམ་སྐྱེ་བའི་བྱེད་པ་བོ་ཆོས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་ལྟ་བ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱེད་པ་བོ་འདུ་བྱེད་སེམས་པ་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ནི་དངོས་པོ་ངོ་བོའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གང་འཚེད་པར་བྱེད་ན་འབྲས་ཆན་འཚེད་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་གང་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལམ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་དང་བོའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །༢གང་གི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་ནི་འབྲས་ཆན་འཚེད་པར་བྱེད་པ་བོ་དམིགས་འཛིན་པའམ། ཡང་ན་གང་ཞིག་ལ་འཚེད་པར་བྱེད་ན་འབྲས་ཆན་ལ་འཚེད་པར་བྱེད་ཅེས་ལས་ཀྱི་དམིགས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའམ། ཉོན་མོངས་ལ་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པ་དམིགས་འཛིན་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །༣གང་གིས་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་དཔེར་ན་མེས་འཚེད་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་མ་རིག་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་དད་པས་ལམ་དང་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ནི་གསུམ་པ་བྱེད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །༤གང་གི་ཕྱིར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། དཔེར་ན་ཆོས་སྟོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་འཚེད་པ་དང་འདྲ་བར་ཕུང་བོའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱིར་ལས་དང་ཡུལ་ལ་མི་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ་ནི་བཞི་བ་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །༥གང་ལས་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། དཔེར་ན་འབྲས་ལས་འབྲས་ཆན་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་ཡུལ་ལ་གཡེང་བ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་རབ་རྣམ་གསུམ་ལས་ལམ་དང་། རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ནི་ལྔ་བ་འབྱུང་གནས་ཀྱི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །༦གང་གི་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། དཔེར་ན་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་འཚེད་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་འཁོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་དང་། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ་ནི་དྲུག་པ་འབྲེལ་བའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །༧གང་ན་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། དཔེར་ན་ཚང་མང་ན་འཚེད་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་བོ་ལ་གནས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང་། ལམ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་བོ་ལ་གནས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུ་ནི་བདུན་པ་གནས་གཞིའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །༨གང་ཞེས་བྱ་བ་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། དཔེར་ན་འབྲས་ཆན་ནི་དོན་གྱི་གཞི་ལ་ཐ་སྙད་འབྲས་ཆན་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས་པ་དང་འདྲ་བར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལམ་ལ་སོགས་པ་མིང་གདགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བརྒྱད་པ་གདགས་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །
༡་༢། བྱེད་པའི་ཚིག་དྲུག་གི་ལུགས་སྟོན་པ།
[ཚིག་དྲུག་གི་ལུགས་ནི། གང་བྱེད། གང་ལ་བྱེད། གང་གིས་བྱེད། གང་གི་ཕྱིར་བྱེད། གང་ལས་བྱེད། གང་ལ་བྱེད་ཅེས་པའོ།། དང་བོ་ནི་ངོ་བོའི་ཚིག། གཉིས་པ་ལས་ཀྱི་ཚིག གསུམ་པ་བྱེད་པའི་ཚིག བཞི་བ་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ཚིག ལྔ་བ་རྒྱུའི་ཚིག དྲུག་པ་གནས་གཞིའི་ཚིག་]སྟེ་བྱེད་པའི་ཚིག་དྲུག་གི་ལུགས་ནི་༡ལྷ་སྦྱིན་འབྲས་ཆན་འཚེད་པ་དང་། མཆོད་སྦྱིན་ཤིང་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བོ་བྱེད་པ་བསྒྱུར་བའམ་ངོ་བོ་ཙམ་སྟོན་པའི་ཚིག་གོ །༢གང་ལ་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་གཉིས་པ་ལས་ཀྱི་ཚིག་སྟེ། ལས་སུ་བྱ་བ་གང་ཞིག་ལས་བྱེད་པ་གཞན་ཞིག་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤིང་ལ་བྱེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །༣གང་གིས་བྱེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ་ནི་གསུམ་པ་བྱེད་པའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ་སྟ་རེས་བྱེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །༤གང་གི་ཕྱིར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་བཞི་བ་དགོས་ཆེད་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་ཏེ་ཀ་བའི་ཕྱིར་བྱེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །༥གང་ལས་བྱེད་པ་ནི་ལྔ་བ་རྒྱུའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ་ཤིང་ལས་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་བྱེད་པའི་དུས་ན་ལས་ཡིན་ལ། བྱ་བ་དང་སྦྱར་ན་རྒྱུ་ཡིན། བྱས་པ་ནི་དགོས་ཆེད་ཡིན་ནོ། །༦གང་ན་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། དྲུག་པ་གནས་གཞིའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་དབུས་ན་བྱེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །
༡་༣། བྱེད་པའི་ཚིག་བཞིའི་ལུགས་སྟོན་པ།
[ཚིག་བཞིའི་ལུགས་ནི། གང་བྱེད། གང་ལ་བྱེད། གང་གིས་བྱེད། གང་ན་བྱེད་ཅེས་པའོ།། དང་བོ་ནི་ངོ་བོའི་ཚིག གཉིས་པ་ལས་ཀྱི་ཚིག གསུམ་པ་བྱེད་པའི་ཚིག བཞི་བ་གཞིའི་ཚིག་]སྟེ་བྱེད་པའི་ཚིག་བཞིའི་ལུགས་ནི། ༡གང་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་བྱེད་པ་བོའམ་དོན་ཙམ་གྱི་ཚིག་གོ ། ༢གང་ལ་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་གཉིས་པ་ལས་ཀྱི་ཚིག་གོ ། ༣གང་གིས་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་གསུམ་པ་བྱེད་པ་བོའི་ཚིག་གོ ། ༤གང་ན་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་བཞི་བ་གཞིའི་ཚིག་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ངོ་བོ་བརྒྱད་པ་དང་མཐུན་ཏེ་གྲངས་ཀྱིས་ཕྱེ་བའི་ཐ་དད་པའི་ལུགས་ཡིན་ནོ། །
དེ་དག་ནི་[བྱེད་པའི་གནས་ཞེས་བྱ་སྟེ།] སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བསྒྱུར་བའི་ལུགས་ཡིན་[པས། ལུགས་རེ་རེས་བྱས་པ་གཅིག་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་གྱི། བིབྷཀྟི་ལྟ་བུ་མིང་ངོ་ཅོག་གི་སྒྲ་ལ་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་]ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཏི་ངནྟའི་ལུགས་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་གཅིག་ལ་ཚང་བར་སྦྱོར་གྱི། ངོ་བོ་གཅིག་གི་སྒྲ་ལ་མི་སྦྱོར་བས་བི་བྷཀྟི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། བི་བྷཀྟི་འོག་ནས་འཆད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱེད་པའི་གནས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ནར་དྲང་བའི་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ། །
༢། བསྡུ་བའི་གནས་སྟོན་པ།
བསྡུ་བའི་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསྡུ་བའི་གནས་ནི་བརྒྱད་དེ་[༡འབྲུ་མང་བོ་བའི་བསྡུ་བ་དང་། ༢མདོར་བསྡུ་བ་དང་། ༣བྱེ་བྲག་བསྡུ་བ་དང་། ༤ཡན་ལག་བསྡུ་བ་དང་། ༥གཞི་བསྡུ་བ་དང་། ༦གཞི་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བ་དང་། ༧སྐྱེས་བུའི་བསྡུ་བ་དང་། ༨ཟླས་བསྡུ་བ་]ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །
༢་༡། འབྲུ་མང་བོ་བའི་བསྡུ་བ་སྟོན་པ།
དེ་ལ་འབྲུ་མང་བོ་བ་ནི་དབྱེ་བའི་གནས་སོ། །
༢་༡་༡། དེ་ལ་ཚིག་འབྲུ་གཉིས་དོན་གཞན་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་བ་ཁྲ་མོ་ཅན་ལྟ་བུ་དང་། བ་དང་ཁྲ་མོ་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་བདག་པོ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། ། དེའི་དབྱེ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ།
༢་༡་༡་༡། དེ་ལ་རང་གི་མིང་དང་ལྡན་པ་ནི། སྐྱེས་བུ་རྟ་ཅན་ལྟ་བུ་རང་གི་མིང་སྐྱེས་བུ་དང་རྟ་གཉིས་ཀྱི་དོན་མིང་ཅན་གྱི་བདག་པོ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །
༢་༡་༡་༢། གཞན་གྱི་མིང་དང་ལྡན་པ་ནི་མདའ་གཞུ་ཅན་ལྟ་བུ།
༢་༡་༡་༣། ཕྱོགས་ཀྱི་མིང་དང་ལྡན་པ་ནི། ཤར་དང་ལྷོའི་བར་ལ་ཤར་ལྷོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །
༢་༡་༢། ཚིག་མང་བོ་དོན་གཞན་ལ་འཇུག་པ་ནི་གསུམ་སྟེ།
༢་༡་༢་༡། དེ་ལ་གྲངས་ཙམ་དང་ལྡན་པ་ནི། བཅུ་དང་ཉེ་བ་ནི་ཉེ་བར་བཅུ་བ་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ལྟ་བུའོ། །
༢་༡་༢་༢། གྲངས་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། ཕྱོགས་གང་ན་མེ་ཏོག་པདྨ་མང་བོ་ཡོད་པ་དེ་ནི་མེ་ཏོག་པདྨ་མང་བོ་ཅན་ནམ། སྐྱེས་བུ་གང་ལ་ལེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མང་བོ་ཡོད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཅན་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །
༢་༡་༢་༣། གཅིག་ལ་བརྟེན་པས་འགྲུབ་པ་ནི། གང་དང་གང་དག་ལ་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་ཚུན་གནོད་པ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་དང་སྟོབས་འགྱེད་པ་ཅན་ཞེས་མཚུངས་པ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །
སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཕྱེ་བས་དྲུག་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པའི་ཚིག་བདུན་གྱིས་བསྒྱུར་ན་བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །དྲང་བའི་གནས་ཀྱི་མུ་བཞིས་ཕྱེ་ན་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །མུ་བཞི་ནི་གཞི་མཐུན་པ་གཉིས། གཞི་ཐ་དད་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་གཞི་མཐུན་པ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་རྣ་བ་འཕྱང་བ་ཅན་ནམ། སྐྱེས་བུ་ལུས་ལེགས་པ་ཅན་ལྟ་བུ་ཐམས་ཅད་མཐུན་པའམ། སྐྱེས་བུ་རྐང་ལག་ཅན་ལྟ་བུ་ཚིག་དོན་རྐང་བ་དང་ལག་པ་ནི་ཐ་དད་པ་ཡིས་བསྟན་པའི་ལྡན་པས་ནི་མི་མཐུན་པ་གཉིས་སོ། །གཉིས་ཐ་དད་པ་ནི་མདའ་གཞུ་དང་སྐྱེས་བུ་ཐ་དད་པ་དང་བ་ཁྲ་མོ་ཅན་ལྟ་བུ་བ་དང་ཁྲ་མོ་གཉིས་ངོ་བོ་མཐུན་ལ་ལྡན་པ་དང་ཐ་དད་པ་གཉིས་སོ། །དེས་ཀུན་མཐུན་པ་དང་ཀུན་མི་མཐུན་པ་དང་འབྲུ་མང་བོ་བ་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་དང་། འབྲུ་མང་བོ་ཐ་དད་པ་དང་། མཐུན་པའི་གཞི་ཡིན་ནོ། །བྱེད་ཚིག་དྲུག་གི་ལས་དང་བྱེད་པ་དང་། ཆེད་དང་། རྒྱུ་དང་། འབྲེལ་བ་དང་། གཞིའི་ཚིག་གོ །དེ་རྣམས་ནི་ཚིག་འབྲུ་གཞན་གྱིས་དོན་གཞན་སྟོན་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་གི་ཚིག་གི་དོན་གྱིས་བསྟན་པར་བྱ་བ་གཞན་སྟོན་པས་རང་གི་ཚིག་གི་དོན་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ནོ། །
༢་༢། མདོར་བསྡུ་བ་སྟོན་པ།
མདོར་བསྡུ་བ་ནི་ལྔ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་བསྡུ་བ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །
༢་༢་༡། དེ་ལ་གཉིས་ཀྱིས་མདོར་བསྡུ་བ་ནི། ཕ་དང་མ་ཞེས་ཟླས་དབྱེ་བའི་ཚིག་སྡུད་པ་ལྟ་བུའོ། །
༢་༢་༢། རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་མདོར་བསྡུ་བ་ནི། ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ནི། ས་ཆུ་མེ་རླུང་ཞེས་ཟླས་དབྱེ་བའི་ཚིག་སྡུད་པ་ལྟ་བུའོ། །
༢་༢་༣། གཞན་གྱི་དོན་བསྡུས་པ་ནི། རྟ་ཁྲ་བོ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྟ་ཁྲ་ཅན་ཞེས་གཞན་གྱི་ཚིག་གི་དོན་བསྡུ་བ་ལྟ་བུའོ། །
༢་༢་༤། བྱེད་པའི་ཚིག་དྲུག་གིས་མདོར་བསྡུས་པ་ནི། ལས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བསྡུས་པ་སྟེ།
༢་༢་༤་༡། ཆོས་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། ཆོས་སྤྱོད་ཅེས་ལས་ཀྱི་ཚིག་བསྡུས་པ་དང་།
༢་༢་༤་༢། ཡོན་ཏན་གྱིས་ཐོབ་པ་ནི། ཡོན་ཏན་ཐོབ་ཅེས་བྱེད་པའི་ཚིག་བསྡུས་པ་དང་།
༢་༢་༤་༣། མཆོད་པའི་ཆེད་དུ་བཙུགས་པའི་སྡོང་བོ་ནི། མཆོད་སྡོང་ཞེས་ཆེད་ཀྱི་ཚིག་བསྡུས་པའོ། །
༢་༢་༤་༤། ཤིང་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ནི་ཤིང་འབྲས་ཞེས་རྒྱུའི་ཚིག་བསྡུས་པ་དང་།
༢་༢་༤་༥། ཟས་ཀྱི་བཅུད་ནི་ཟས་བཅུད་ཅེས་འབྲེལ་བའི་ཚིག་བསྡུས་པ་དང་།
༢་༢་༤་༦། དཀའ་བ་ལ་གནས་པ་ནི་དཀའ་གནས་ཞེས་གཞིའི་ཚིག་བསྡུས་པའོ། །
༢་༢་༥། ཁྱད་པར་གྱིས་མདོར་བསྡུས་པ་ནི་སྔོན་པོ་ཡང་དེ་ཉིད་ཨུཏྤ་ལ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་པ་ནི། ཨུཏྤ་ལ་སྔོན་པོ་གཞན་སྤོང་བའི་ཚིག་མདོར་བསྡུས་པའོ། །དེ་རྣམས་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་ཙམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་དོན་གྱིས་བསྡུས་པ་གཞན་ལས་ཀྱང་ཕྱོགས་མཐུན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །
༢་༣། བྱེ་བྲག་བསྡུ་བ་སྟོན་པ།
བྱེ་བྲག་བསྡུ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ།
༢་༣་༡། དེ་ལ་ཚིག་སྔ་མ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི། སྔོན་པོ་ཉིད་ཨུཏྤ་ལ་ཞེས་པ་སྔ་མའི་ཚིག་གི་དོན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །
༢་༣་༢། ཚིག་ཕྱི་མ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི། ཨུཏྤ་ལ་ཉིད་སྔོན་པོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཕྱི་མའི་ཚིག་གི་དོན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །
དེ་དག་ནི་དངོས་པོ་ཀུན་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི། སྤྱི་ཙམ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་ལ། བྱེ་བྲག་ནི་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་དག་ལ་སྤྱིར་བྱེ་བྲག་བསྡུས་པས། བྱེ་བྲག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སེལ་བར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །
༢་༤། ཡན་ལག་བསྡུ་བ་སྟོན་པ།
ཡན་ལག་བསྡུ་བ་ནི་བཞི་སྟེ།
༢་༤་༡། དེ་ལ་འབྲེལ་བའི་ཡན་ལག་བསྡུ་བ་ནི་གཙོ་བོ་ལ་འབྲེལ་བའི་ཡན་ལག་བསྡུ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པའི་དབང་བོ་ལྔ་ལ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །
༢་༤་༢། གོ་རིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྡུ་བ་ནི། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་བོ་ཞེས་པའམ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །
༢་༤་༣། དོན་གྱི་ཡན་ལག་བསྡུ་བ་ནི། དོན་གྱི་དབང་གིས་གཙོ་བོའམ། སྐབས་ཀྱི་དབང་གིས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཡན་ལག་བསྡུ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྟ་བུའམ། འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །
༢་༤་༤། གྲགས་པའི་ཡན་ལག་བསྡུ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་པ་དང་བསྟན་བཅོས་ལ་གྲགས་པ་གཉིས་ཏེ།
༢་༤་༤་༡། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་ནི། ཀ་བ་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ་གྲགས་པ་ཙམ་གྱིས་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་སོ། །
༢་༤་༤་༢། བསྟན་བཅོས་ལ་གྲགས་པ་ནི། ལས་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པའི་ཚིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གྲགས་པ་ཙམ་གྱིས་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ཡན་ལག་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །
དེ་རྣམས་དངོས་པོ་ཀུན་གཙོ་བོ་དང་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པའི་བསྡུ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་གཙོ་བོ་དང་ཡན་ལག་ལྡན་པས་སོ། །གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པས་ཞེས་པ་ནི་གཙོ་བོའི་རྗེས་སུ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ཡན་ལག་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །
༢་༥། གཞི་བསྡུ་བ་སྟོན་པ།
གཞི་བསྡུ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ།
༢་༥་༡། དེ་ལ་རིགས་བསལ་བའི་བསྡུ་བ་ནི། རིགས་མི་མཐུན་པ་ཙམ་སེལ་བའི་རྗེས་སུ་ཀུན་སྡུད་པའི་ཚིག་སྨོས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ཆོས་མཐའ་དག་དང་ཟད་པར་ལ་སོགས་པའོ། །
༢་༥་༢། རིགས་མ་བསལ་བའི་བསྡུ་བ་ནི། མ་ལུས་པ་ལ་བསྙེགས་པའི་ཚིག་སྟེ། ཐམས་ཅད། ཟད་པར། ཀུན་ལ་སོགས་པའོ། །
དེ་དག་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀུན་སྡུད་པ་ཙམ་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་སྒྲ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀུན་སྡུད་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །
༢་༦། གཞི་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བ་སྟོན་པ།
གཞི་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ།
༢་༦་༡། དེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པའི་བསྡུ་བ་ནི། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །
༢་༦་༢། སོ་སོ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་ནི། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ནི་བདག་མེད་པར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། ། དེ་དག་ནི་གཞི་བསྡུ་བའི་ཕྱོགས་སུ་བྱས་པ་ལས་[མཚན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ་]ཞེས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཅེས་གཞི་བསྡུ་བའི་ཕྱོགས་སུ་བྱས་པ་ལས་མི་རྟག་གོ་ཞེས་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའོ། །
༢་༧། སྐྱེས་བུའི་བསྡུ་བ་སྟོན་པ།
སྐྱེས་བུའི་བསྡུ་བ་ནི་གསུམ་མོ། །
༢་༧་༡། ལས་འཛིན་པའི་བསྡུ་བ་ནི། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་འགའ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་སྟེ་ཨུཏྤ་ལ་ཡང་དེ། སྔོན་པོ་ཡང་དེ་ཡིན་པས་ཨུཏྤ་ལ་སྔོན་པོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སེལ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་གང་ལ་ཡོད་པ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་ཉིད་ནི་འདི་གཞི་ཡིན་ལ། དེ་འཛིན་པ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ལས་དང་གཙོ་བོ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་ཡན་ལག་གཙོ་བོའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཐ་མི་དད་ཀྱང་དེའི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་ནོ། །
༢་༧་༢། བ་གཉིས་པའི་བསྡུ་བ་ནི། མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་བསྡུས་པའི་དོན་དང་། རྣམ་གྲངས་ཡོད་པ་སྟེ། ཕུང་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དང་། ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་གྲངས་ཡོད་པའི་ཚིག་ལ་ཕུང་བོ་ལྔ་ཞེས་ཚིག་གཉིས་བསྡུ་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །
༢་༧་༣། བྱེད་པའི་ཚིག་གི་བསྡུ་བ་ནི། དོན་ཙམ་གྱི་ཚིག་དང་། དབྱེ་བའི་ཚིག་དང་། ཆེད་ཀྱི་ཚིག་དང་། རྒྱུའི་ཚིག་དང་། འབྲེལ་བའི་ཚིག་དང་། གཞིའི་ཚིག་དང་། དགག་པའི་ཚིག་གོ །
༢་༧་༣་༡། དེ་ལ་དང་བོ་བསྡུ་བ་ནི། དཔེར་ན་ཤིང་ཡན་ལག་རྒྱས་པ་ནི་ཤིང་རྒྱས་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །
༢་༧་༣་༢/༣/༤/༥། ལས་ལ་སོགས་པ་བསྡུ་བ་ནི་བྱེད་པའི་ཚིག་དྲུག་བསྡུ་བ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །
༢་༧་༣་༦། དགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འགེགས་པའི་ཚིག་སྟེ་མེད་པ་དང་མ་ཡིན་པར་རོ། །
༢་༧་༣་༦་༡། དེ་ལ་མེད་པའི་དགག་པ་ནི། དཔེར་ན་རྒྱལ་བོ་མེད་ཅེས་པའི་ཚིག་དོན་རྒྱལ་བོ་མེད་པ་ཉིད་དོན་ཡིན་པ་སྟེ། ཚིག་གི་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་པ་དེ་ཡང་གཏན་མེད་པ་དང་། ཞིག་ནས་མེད་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཏན་མ་ཡིན་ནོ། །
༢་༧་༣་༦་༢། མ་ཡིན་པར་དགག་པ་ནི། ཚིག་གི་དོན་ཡོད་པ་ཞིག་སྟེ་དོན་ཡང་དགག་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་དང་། ཞིག་ནས་མེད་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་སྟོན་པ་དང་། ཆུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། བྲལ་བ་དང་། མི་འདྲ་བ་དང་དམན་པ་དག་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀུན་ཡན་ལག་གཙོ་བོར་སྟོན་པས་དེའི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་ནོ། །
༢་༨། ཟླས་བསྡུ་བ་སྟོན་པ།
ཟླས་བསྡུ་བ་ནི་གཉིས་སོ། །
༢་༨་༡། དེ་ལ་མཐུན་པར་བསྡུ་བ་ནི། མི་རྟག་པའི་ཟླས་སྡུག་བསྔལ་བསྡུ་བའོ། །
༢་༨་༢། མི་མཐུན་པའི་བསྡུ་བ་ནི། མི་རྟག་པའི་ཟླས་རྟག་པ་བསྡུ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་གི་ནི་གཅིག་གི་ཟླས་གཅིག་ཤེས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ཟླ་ཉིད་སྡུད། ཁ་ཅིག་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཚིག་སྡུད་དོ། །དེ་དག་གི་ཚིག་དང་དོན་སྡུད་པའི་ཕྱིར་བསྡུ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ། །
༣། བསྒྱུར་བའི་གནས་སྟོན་པ།
བསྒྱུར་བའི་གནས་ནི་[བཞི་སྟེ། བརྒྱུད་དེ་བསྒྱུར་བ་དང་། ཡན་ལག་བསྒྱུར་བ་དང་། རྣམ་གྲངས་བསྒྱུར་བ་དང་། དྲང་ཐད་དུ་བསྒྱུར་བའོ།།
༣་༡། དེ་ལ་བརྒྱུད་དེ་བསྒྱུར་བ་ནི། སྒྲ་གཅིག་གི་ཟུར་ལས་བརྒྱུད་པས་དོན་རྫོགས་པར་སྟོན་ནུས་པས་སྒྲ་གོ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གུ་ལུ་ཞེས་བྱ་ལས་བརྒྱུད་པས། འཛམ་བུའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ནི། །དྲི་མ་མེད་པའི་ཆུ་ལ་ལྷུང་། །ཉ་ཡིས་བཟའ་བའི་ཆེད་དུ་ནི། །གུ་ལུ་གུ་ལུ་ཞེས་སུ་སྨྲ།། ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ།།
༣་༢། ཡན་ལག་བསྒྱུར་བ་ནི། ཚིག་གཅིག་གི་སྒྲའི་ཡན་ལག་ཕྲལ་ཏེ། ཇི་ལྟར། ཨ་པྲ་ཤི་ཁ། ཞེས་བྱ་བ་སོ་སོར་ཕྲལ་བ་ལ། ཨ་ལས་བསྒྱུར་ན། ཨནེནདྷིཛམིཏྲེ། པྲབིཥྛེཧཾབནྡྷརེ། ཤིརམཱཀྲམྱཔཱདེནི། ཁགཾནེནམུཎྜོཔཚིཏྱ། ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ།།
༣་༣། རྣམ་གྲངས་བསྒྱུར་བ་ནི། སྒྲ་གཅིག་གི་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་བསྒྱུར་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར། རི་འོད་ས་དང་རྡོ་རྗེ་དང་། །མཐོ་རིས་བ་ལང་ཕྱོགས་རྣམས་སུ། །མཁས་པས་གཽ་སྒྲ་ཤེས་པར་བྱ།། ཞེས་པ་ལྟ་བུའམ། སྐྱེ་དང་བདེན་དང་དེ་བཞིན་ཡོད། །སེམས་ཅན་འདས་དང་མི་མ་ཡིན། །ཅུང་ཟད་ལུས་དང་ས་ལ་སོགས། །འབྱུང་བའི་སྒྲ་ནི་མཁས་པས་བརྗོད།། ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ།།
༣་༤། དྲང་ཐད་དུ་བསྒྱུར་བ་ནི། ཉེ་བར་བསྒྱུར་བ་ཉི་ཚེའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་པའི་དོན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཐམས་ཅད་དོ།།]གོ་སླའོ། །
༤། དྲང་བའི་གནས་སྟོན་པ།
དྲང་བའི་གནས་ནི་མུ་བཞི་སྟེ། ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་དང་། གཉི་ག་ཡིན་པ་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ[འོ། ། དེ་དག་ལ་ཡང་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་མུ་བཞིར་དྲང་བ་དང་། མུ་བཞི་ལས་དངོས་པོ་གཅིག་ཏུ་དྲང་བའོ། །དེ་ལ་གཅིག་ལ་མུ་བཞིར་དྲང་བ་ལ་ནི་ཆོས་གཅིག་བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ཡིན་པ་བསྒྲུབ་པའོ། །]དག་ལས་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་མུ་བཞིར་དྲང་བ་ལ། ཆོས་གཅིག་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་པ་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དཔེར་ན་མི་ལ་བདེ་བའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་བདེ་བ་ཡིན་པར་འགྲུབ་པའོ། །ཤིན་ཏུ་བདེ་བའི་ཆོས་དགག་པའི་སྒོ་ནས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བདེ་བ་མང་བ་མ་ཡིན་པར་འགྲུབ་བོ། །དེ་གཉི་གའི་སྒོ་ནས་ནི་གཉི་ག་ཡིན་པ་འགྲུབ་པ་སྟེ་བདེ་བ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་བདེ་བ་ཡང་ཡིན་ལ། མི་བདེ་བ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་མི་བདེ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །མུ་བཞི་ལས་གཅིག་ཏུ་དྲང་བ་ནི་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་པ་དང་། མི་མ་ཡིན་ཞེས་ངོ་བོ་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་ཡིན་པས་སྔ་མ་ནི་ཁྱད་པར་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་ཡིན་པས་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡན་ནོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་ནི་མིའི་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བུའམ་ཨུཏྤ་ལ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུ་ལ། ཁྱད་པར་གཞི་ཨུཏྤ་ལ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཁྱད་པར་སྔོན་པོ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ཨུཏྤ་ལ་མ་ཡིན་པ་དང་། གཉི་ག་སྟེ་ཨུཏྤ་ལ་ཡང་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་སྔོན་པོ་ཡང་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་དང་། དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་བཞི་ལས་གཅིག་ཡིན་པའོ། །མུ་གསུམ་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་མ་ཡིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀར་བོ་ཡིན་ལ་ཁ་དོག་མ་ཡིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །མུ་གཉིས་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ཡིན་ལ་ཁྱད་པར་མ་ཡིན་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་འང་གི་བརྗོད་པ་ནི་སྔ་མ་སྡུད་པ་ཡིན་ཏེ། བར་མཚམས་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། བར་ཡིན་ལ་མཚམས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མེད་ལ་མཚམས་ཡིན་ལ་བར་མ་ཡིན་པ་ཡང་མེད་དོ། །
༥། འཇུག་པའི་གནས་སྟོན་པ།
ཡི་གེ་འཇུག་པའི་གནས་ནི་བརྒྱད་དེ། སྒྲ་དང་སྐད་[དང་། མིང་དང་། མཚན་མ་དང་། བརྡ་དང་། ཐ་སྙད་དང་། ཚིག་དང་། དོན་]ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །
༥་༡། [དེ་ལ་སྒྲ་ནི་ཤེས་པས་ཟིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། མ་ཟིན་པ་དང་། གཉི་ག་ལས་བྱུང་བ་ལ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་དང་། མི་སྟོན་པར་ཕྱེ་བ་དང་། ལུང་དུ་སྟོན་པ་དང་། མི་སྟོན་པ་དག་གོ །
༥་༢། སྐད་ནི་བཞི་སྟེ། རང་བཞིན་དང་། འདུས་བྱས་དང་། ཟུར་བཅག་པ་དང་། ཤ་ཟའིའོ།།
༥་༣། མིང་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་ཏེ་ཡི་གེ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་དོ།།
༥་༤། མཚན་མ་ནི་འདིས་མཚོན་པར་བྱེད་པས་མཚན་མ་སྟེ་སྣང་བར་ནུས་པའོ།།] དེ་དག་གོ་སླའོ།།
༥་༥། དེ་ལ་བརྡ་ནི་མིང་དང་མིང་ཞེས་འབྲེལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། སྒྲ་དང་དོན་གྱི་སྤྱིའི་རྣམ་པ་གཞན་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་དུས་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་གི་ཀ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་འབྲེལ་བར་བྱེད་པའི་སྒྲ་དང་། དོན་གྱི་སྤྱིའི་རྣམ་པ་ནི་བརྡ་བྱེད་པའི་དུས་ན་༡དོན་ལ་དམིགས་ཤིང་༢སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་འདིའི་མིང་འདི་སྐད་ཡིན་ནོ་ཞེས་༣ཞེན་པའི་དབང་གིས་ཤེས་པ་གཅིག་ལ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་དང་ཀ་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཞན་ལ་གོ་བར་བྱེད་ན་འབྲེལ་བར་བྱས་པ་ནི་དགོས་ཆེད་ཡིན་ནོ། །འདིར་འབྲེལ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡུལ་ངེས་པ་ཅན་གང་ཞིག་གཟུང་བར་བྱ་ཞེ་ན། དོན་ལ་དམིགས་ཤིང་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ལ་འབྲེལ་བ་ངེས་པ་ཡོད་དེ། འབྲེལ་བའི་ཡུལ་དོན་སྤྱིའི་རྣམ་པ་ལ་འབྲེལ་བའི་སྒྲ་སྤྱི་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ནི་སྒྲ་ལས་བྱུང་ཡང་སྒྲ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཡོད་དོ། །གནོད་སྦྱིན་གྱི་བརྗོད་པ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་དོན་གྱི་སྤྱི་ལ་རག་མ་ལས་ཀྱི་སྒྲ་ཐོས་པ་ཙམ་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས། སྒྲའི་རྣམ་པའི་རྟོག་པ་དང་། ངེས་འབྱུང་བའི་སྒྲའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ཐོས་པ་ཙམ་དུ་བྱེད་ནུས་ཏེ། དེ་ནི་སྔོན་དོན་ལ་དམིགས་ཏེ་མ་སྐྱེས་པས་མིང་དང་མིང་ཅན་འབྲེལ་བར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡང་མེད་ལ། འབྲེལ་བའི་ཡུལ་ལ་མ་བརྟེན་པས་འབྲེལ་བ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་ལ་དམིགས་པ་སྨོས་དགོས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དོན་ལ་དམིགས་པ་ལས་སྐྱེས་ཀྱང་བརྡ་ལ་མ་བྱང་བ་དག་སྒྲའི་རྣམ་པ་མེད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་སྨོས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སྔོན་དོན་ལ་དམིགས་ཤིང་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་ཀྱང་མ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་ད་ལྟར་བརྗོད་པ་དང་འདྲེས་པའི་རྟོག་པ་མེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྨོས་སོ། །
གནོད་སྦྱིན་གྱི་བརྗོད་པ་ཐོས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྒྲ་ཙམ་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་དེ། སྒྲ་ཉིད་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་རྟོག་པ་དང་། རང་གིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་རྟོག་པ་གཞན་ཞིག་དང་ཡུལ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་རྟོག་པ་ཡོད་ཀྱང་བརྗོད་པ་འདྲེས་པའི་དོན་གྱི་སྤྱི་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དང་སྤྱིའི་ཤེས་པ་ལ་ནི་བརྡ་བྱེད་པའི་དུས་ན་ཤེས་པ་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ལྔ་དང་ལྡན་དགོས་ཏེ། དེ་ལ་ཡན་ལག་གཅིག་ཉམས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པའོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ༡དོན་ལ་དམིགས་པ་དང་། ༢སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་དང་། ༣མཐུན་པར་སྣང་བ་དང་། ༤ཐུན་མོང་དུ་གྲགས་པ་དང་། ༥མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །དེ་ལ་༡དོན་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ་སྒྲ་ཉིད་ལ་དམིགས་ཏེ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། ། ༢སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ནི། རྒྱུའི་སྒོ་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་ཉིད་ལ་དམིགས་ཏེ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། ། ༣མཐུན་པར་སྣང་བ་ནི་དོན་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། བརྡ་སྟོན་པ་བོ་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། ༤ཐུན་མོང་དུ་གྲགས་པ་ནི་སྒྲའི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། བརྡ་སྟོན་པ་བོ་དང་གཞན་དག་ཏུ་ཐ་དད་པར་གྲགས་པའི་རྣམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། ༥མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ་མ་ཞེན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེན་པའང་བཞི་སྟེ། དེའང་ཁ་ཅིག་ཏུ་ཚང་བར་འབྱུང་། ཁ་ཅིག་ཏུ་མ་ཚང་བར་འབྱུང་སྟེ་འོག་ནས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གནོད་སྦྱིན་གྱི་བརྗོད་པ་ཐོས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་ནི། སྒྲ་ཙམ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་བཞི་ཉམས་པས་སྒྲའི་སྤྱིའི་རྣམ་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་འདྲེར་རུང་བ་ཡང་དོན་གྱི་སྤྱི་རྣམ་པ་དང་འབྲེལ་བའང་མེད་དེ། རག་ལས་པ་མེད་པས་འབྲེལ་བའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཡན་ལག་མ་ཚང་བ་ལ་སྒྲའི་སྤྱི་མེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ཡན་ལག་དེ་དག་གི་དགར་བའི་ས་ཡིན་ནོ། །
དེ་དག་གི་རང་རང་གི་ནུས་པ་ནི། དོན་ལ་དམིགས་པས་ནི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྒྲ་སྤྱིའི་རྣམ་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །མཐུན་པར་སྣང་བ་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྲགས་པས་ནི་ཞེན་པ་སྐྱེ་ཞིང་གཞན་ལ་གོ་བར་ནུས་སོ། །མངོན་པར་ཞེན་པས་ནི་མིང་དང་མིང་ཅན་འབྲེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་མ་ཚང་ན་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ཡང་བརྡ་བྱེད་པའི་དུས་ན་ནི། ཕལ་ཆེར་ནི་དང་བོའི་དོན་མཐོང་ནས་དེའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་བ་ན། འདི་ནི་མིང་ཅི་ཡིན་ཞེས་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་ན། སྨྲ་བ་བོ་གཞན་གྱིས་འདི་ཀ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲ་ཐོས་པ་ལས། འདི་ཀ་བ་ཡིན་སྙམ་པའི་སྒྲའི་སྤྱི་རྣམ་པར་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་ཀ་བ་ཞེས་པའི་སྒྲ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དང་བོ་མིང་གི་སྒྲ་ཙམ་ཐོས་པ་སྟེ། སྒྲ་ཙམ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས། དེ་གང་གི་མིང་ཡིན་པར་འཚོལ་བའི་བློ་སྐྱེ་བ་ན། སྨྲ་བ་བོ་གཞན་གྱིས་ཀ་བ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོན་བསྟན་པ་ན་མིང་ཅན་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་དང་བོ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ནས། དེ་ནས་ཕྱིས་དོན་དང་འདྲ་བའི་མིང་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ན། རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ལ་དོན་དེ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་མིང་གི་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ནི་སྒྲའི་རྣམ་པ་ཡི་གེའི་རྣམ་པའི་བདག་ལ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ན། རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་མིང་དང་མིང་ཅན་འབྲེལ་བར་བྱེད་དོ། །ཞེན་པ་གསུམ་པ་འདི་ཤིན་ཏུ་ཞེན་པས་ནི། སྨྲ་བ་བོ་ཉིད་དོན་སྟོན་པ་ལ་སྨྲ་བར་བྱེད་པའང་ཡིན་ལ་ཉན་པ་བོ་བརྡ་ལ་བྱང་བ་དག་སྒྲས་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའང་ཡིན་ནོ། །ཞེན་པ་བཞི་བ་ནི། གང་ཟག་བླུན་པོ་བསྟན་བཅོས་ལ་བློ་མ་བྱང་བར་སློབ་པར་ཞུགས་པ་དག་ཡིན་ཏེ། ཡི་གེ་སྟོན་པའི་གཟུགས་ལ་ཡི་གེ་ཉིད་དུ་འཛིན་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་གསལ་བ་ལ་གནས་པའི་སྒྲ་སྤྱིའི་རྣམ་པའང་ཡི་གེའི་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་སྨྲ་བ་ཀུན་ལ་འབྱུང་བ་མ་ཡིནནོ། །
གཟུགས་ལ་ཡི་གེ་ཉིད་དུ་ཞེན་པས་ནི། གླེགས་བམ་དུ་བྲིས་པ་ལ་བརྗོད་པའི་ཡུལ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྡ་ལ་བློ་བྱང་བ་དག་སྨྲ་བ་བོ་སྒྲ་བརྗོད་པ་དང་ཉན་པ་བོ་དག་ལ་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྨྲ་བ་བོ་དག་སྒྲ་བརྗོད་པ་ན། སྔོན་བརྡ་བྱེད་པའི་དུས་ཡན་ལག་ལྔའི་ཚུལ་ཤིན་ཏུ་འདྲིས་པས། ད་ལྟ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་དུས་ན། ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་འབད་པ་མེད་པར་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟར་དོན་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་ཉེ་ཡང་རུང་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ། སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྐྱེན་གཞན་དག་ལའང་བརྟེན་ནས་སྒྲ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །ཉན་པ་བོ་དག་ཀྱང་སྔོན་བརྡའི་དུས་ན་གོམས་པས། ད་ལྟ་སྒྲ་ཐོས་པ་ན་སྒྲའི་མཐུས་སྒྲ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཙམ་སྐྱེད་པ་ལས། སྔོན་སྒྲའི་རྣམ་པ་ལ་དོན་གྱི་རྣམ་པར་ཞེན་པས་དེའི་དབང་གིས་འདི་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སྔོན་བརྡའི་དུས་དང་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་ནས་དོན་གྱི་རྣམ་པ་རྟོག་གོ །རྣམ་པ་ཡང་དོན་དང་འདྲ་བ་དང་། དོན་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་ཡིན་པས་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་སྔོན་གྱི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པ་གཉིས་རྟོག་བཅས་ཀྱི་ཤེས་པ་གཅིག་ཏུ་བསྲེ་དགོས་པའི་ཕྱིར། མཐུན་པར་སྣང་བའི་ཡན་ལག་དགོས་སོ། །སྔོན་གྱི་སྒྲའི་རྣམ་པའང་དེ་བཞིན་དུ་བསྲེ་དགོས་པས་ཐུན་མོང་དུ་གྲགས་པའི་ཡན་ལག་དགོས་སོ། །འོ་ན་བསྲེས་པས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། མ་བསྲེས་ན་སྔོན་གྱི་དོན་ཡང་གཞན་ལ། ད་ལྟར་གྱི་དོན་ཡང་གཞན་ཡིན་པས། སྔོན་གྱི་དོན་ལ་བརྗོད་པའི་སྒྲས་ད་ལྟར་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་མི་ནུས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་པའི་སྒྲས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །
ད་ནི་ཡན་ལག་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ། ༡དོན་ལ་དམིགས་པ་ནི། སྔར་དབང་བོ་ཤེས་པ་དང་དོན་དུ་ཕྲད་པ་ན་དོན་མཐོང་བ་དང་། ཕྱིས་དེའི་རྣམ་པ་སྣང་བ་ལ་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་དོན་དེ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་འཆའ་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ཐོས་ན་དམིགས་པ་དོན་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། ༢མཐུན་པར་སྣང་བ་ནི། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དག་བརྡ་སློབ་པའི་ཤེས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ལྟར་བརྡ་སྟོན་པ་བོ་དང་། གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། འདིས་དམིགས་པ་མཐུན་པར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། ། ༣ཐུན་མོང་དུ་གྲགས་པ་ནི། བརྡ་སྟོན་པའི་སྒྲ་གཞན་དག་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྲགས་པ་སྟེ། སྒྲ་སྤྱིའི་རྣམ་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། ། ༤སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ནི། ཐུན་མོང་དུ་གྲགས་པའི་སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཐུན་མོང་དུ་མ་གྲགས་པའི་སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཡན་ལག་ཉམས་པར་གྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། ། ༥མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །[སྒྲ་དང་དོན་གྱི་སྤྱིའི་རྣམ་པ་]གཞན་ལ་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་དུས་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་ལ་གོ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པས་སོ། །
༥་༦། [ཐ་སྙད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དངོས་པོར་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བརྟགས་པ་དང་། འཇུག་པ་དང་། བརྗོད་པར་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་དོ།། དེ་ལ་བརྡ་ནི་གོ་བར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། ཐ་སྙད་ནི་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ནོ།།] ཐ་སྙད་ནི་དངོས་པོ་ལ་ཐ་སྙད་མེད་པ་ལ་ནན་གྱིས་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བཏགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་འདི་ཀ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་༡ཤེས་པའོ། །༢བརྗོད་པ་ནི་འདི་ཀ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའོ། །༣འཇུག་པ་ནི་ཀ་བ་ཡིན་པས་ཁང་ཁྱིམ་བྱེད་པར་རྩོམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །
༥་༧། [ཚིག་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་ཡིན་ཏེ། མིང་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ།།
༥་༨། དོན་ནི་ཆོས་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་གནས་པའོ།། དེ་རྣམས་ལ་ཡི་གེ་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། དོན་གྱི་དངོས་གཞི་ལས་དོན་གྱི་སྤྱིའི་རྣམ་པ་སྐྱེའོ།། དེ་ལས་སྒྲ་སྤྱིའི་རྣམ་པ་སྐྱེའོ།། དེ་ལས་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་འབྱུང་ངོ་།། བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སྐབས་ན། ཡི་གེའི་ཚོགས་དང་། མིང་གི་ཚོགས་དང་། ཚིག་གི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡོད་དོ།། དེ་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་འབྱུང་སྟེ། སྒྲ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་བོ།། སྒྲ་དེས་ཉན་པ་བོ་ལ་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ན་སྔོན་བརྡའི་དུས་ཀྱི་དང་གཅིག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་སྤྱི་གསལ་བར་བྱེད་དོ།། དེས་དོན་གྱི་སྤྱི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བརྗོད་ནས། དེས་དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བས་དེ་དག་ཡི་གེའི་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ།།] ཐ་སྙད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ། །གཞན་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །
དེ་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲ་རང་གི་མཚན་[ཉིད་དུ་]འབྱུང་སྟེ་[སྒྲ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་བོ་]ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུ་ནི་དོན་དང་སྨྲ་བའི་ཉིད་དོ། །ཉེ་བའི་རྒྱུ་ནི་སྒྲ་དང་དོན་གྱི་སྤྱི་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དཔེར་ན་པི་ཝང་གི་སྒྲ་འབྱུང་བར་བྱ་བ་ལ་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བུའོ། །ཐུན་མོང་གི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་བརྒྱད་དེ། ཁོང་སྦུབས་དང་། མགུལ་བ་དང་། རྐན་དང་། ལྕེ་དང་། སོ་དང་། མཆུ་དང་། སྣ་དང་། སྤྱི་བོ་སྟེ། པི་ཝང་གི་སྒྲའི་བྱ་བ་ལ་སྦུབས་དང་ཡུ་བ་དང་ལག་རྟེན་དང་པགས་པ་དང་རྒྱུད་དང་རྒྱུད་རྟེན་ལྟ་བུའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་གནས་ནི་བཅུ་སྟེ། ཡི་གེ་ལ་ལ་ནི་མགུལ་བ་ནས། ལ་ལ་ནི་རྐན་ནས། ལ་ལ་ནི་སོ་ལས། ལ་ལ་ནི་མཆུ་ལས། ལ་ལ་ནི་སྣ་ལས། ལ་ལ་ནི་སྤྱི་བོ་ལས། ལ་ལ་ནི་ཁོང་ལས། ལ་ལ་ནི་མགུལ་དང་རྐན་གཉིས་ཀ་ལས། ལ་ལ་ནི་མགུལ་དང་མཆུ་གཉིས་ཀ་ལས། ལ་ལ་ནི་སྤྱིའི་ཆ་ལས་བྱུང་སྟེ། དེ་དག་ནི་པི་ཝང་གི་ཕོ་རྒྱུད་དང་མོ་རྒྱུད་ལས་ཕོ་སྒྲ་དང་མོ་སྒྲ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ལྕེ་དབུས་དང་། ལྕེའི་དཀྱིལ་སྨད་དང་། ལྕེའི་རྩེ་དང་། སྣའི་སྦུབས་དང་ངོ་། །དེ་དག་གི་པི་ཝང་གི་སྒྲའི་བྱ་བ་ལ་གཞུ་རྒྱུད་ལྟ་བུའོ། །གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དེ། ཨའི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐུང་ངུ་དང་། བར་མ་དང་རིང་དུ་འདྲེན་པ་གསུམ་ལ་ཆེ་བ་དང་ཆུང་བ་དང་བར་མ་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་དགུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སྣ་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པར་ཕྱེ་བས་བཅོ་བརྒྱད་དེ་དག་གི་པི་ཝང་གི་སྒྲའི་བྱ་བ་ལ་སྒྲ་ཉིད་གསང་བ་དང་བཅས་པས་དབྱུང་དགོས་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་སྙེད་ཅིག་འཚོགས་པས་སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མཉན་དུ་རུང་བ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །
༦། རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་གནས་སྟོན་པ།
[རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་གནས་ནི་བརྒྱད་དེ། གང་། གང་ལ། གང་གིས། གང་གི་ཕྱིར། གང་ལས། གང་གི གང་ལ། འདི་རྣམས་བོད་པ་དང་བཅས་པ་ནི། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བདུན། བོད་པ་དང་བརྒྱད་དོ།། འདི་རྣམས་གཅིག་ཚིག་དང་། གཉིས་ཀྱི་ཚིག་དང་། མང་བོའི་ཚིག་དང་། གསུམ་གྱི་ན་ཉི་ཤུ་གཅིག་གོ ། དེ་ལ་སྒྱུར་བྱེད་ཀྱི་ཡི་གེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་དང་སྒྲ་ཙམ་དུ་ཕྲད་ནས་སྒྲ་གཅིག་སྒྲ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྱུར་དུ་རུང་བའི་དོན་ནི། བིབྷཀྟི་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། བྱེད་པའི་གནས་ལྟ་བུ་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ཙམ་ལ་བསྒྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ།།] རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་བསྒྱུར་བ་བདུན་བོད་པ་དང་བརྒྱད་དོ། །དེ་ཡང་སྒྲ་གཅིག་སྒྲ་ཐམས་ཅད་དུ་སྒྱུར་དུ་རུང་བས། སྒྲ་གཅིག་གིས་དངོས་པོ་ཀུན་བརྗོད་དུ་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བསྒྱུར་བའི་གནས་ཀྱིས་ཡིན་ནོ། །
[དེ་དག་ཀྱང་། སུ་ཨཽ་ཛས྄་པྲཐམ། ཨམ྄་ཨཽཊ྄་ཤས྄་དྭིཏཱིཡ། ཊཱ་བྷྱཾ་བྷིས྄་ཏྲིཏཱིཡ། ངེ་བྷྱཱཾ་བྷྱས྄་ཙཏུརྠི། ངས྄་བྷྱཱཾ་བྷྱས྄་པཉྩམི། ངས྄་ཨོས྄་ཨཱམ྄་ཥཥྛི། ངི་ཨོས྄་སུཔ྄་སཔྟམི་ཞེས་བྱ་བར་བསྒྱུར་ན། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བདུན་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་། ༡གང་། གང་དག གང་རྣམས། ༢གང་ལ། གང་དག་ལ། གང་རྣམས་ལ། ༣གང་གིས། གང་དག་གིས། གང་རྣམས་ཀྱིས། ༤གང་གི་ཕྱིར། གང་དག་གི་ཕྱིར། གང་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར། ༥གང་ལས། གང་དག་ལས། གང་རྣམས་དག་ལས། ༦གང་གི། གང་དག་གི གང་རྣམས་ཀྱི། ༧གང་ལ། གང་དག་ལ། གང་རྣམས་ལ། ཞེས་བྱ་བ་བོད་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བའི་དོན་ཡིན་ནོ།།] དེ་ལ་གང་ཞེས་བྱ་བར་བསྒྱུར་དུ་རུང་བའི་སྒྲ་སྒྱུར་བར་བྱེད་པའི་སུའི་རྟགས་དང་ལྡན་ན་གང་ཞེས་བྱ་བ་དང་བོའི་གཅིག་གི་ཚིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཨཽ་ཡིས་གང་དག་ཅེས་པ་དང་བོའི་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་དང་། ཛས྄ས་དང་བོའི་མང་བོའི་ཚིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡི་གེ་དེ་གསུམ་གྱི་རྟགས་སྒྲ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་སྟོན་པ་དང་། དེའི་གྲངས་ཙམ་སྟོན་པས། དང་བོ་དངོས་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི། ཨམ྄་ཨཽ་ཤས྄། འདི་གསུམ་གྱི་རྟགས་དང་ལྡན་ན། གང་ལ། གང་དག་ལ། གང་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་གཉིས་པའི་གཅིག་ཚིག་དང་། གཉིས་པའི་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་དང་། གཉིས་པའི་མང་བོའི་ཚིག་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ལས་སུ་སྟོན་པ་དང་། ལས་ལྟ་བུར་བྱེད་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་པ་ལས་ཀྱི་ས་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི། ཊཱ་བྷྱཱཾ་བྷིས྄། སྒྲ་གང་ལ་ཡི་གེ་དེ་གསུམ་གྱི་རྟགས་དང་ལྡན་ན། གང་གིས། གང་དག་གིས། གང་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་པ་གསུམ་པའི་གཅིག་གི་ཚིག་དང་། གསུམ་པའི་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་དང་། གསུམ་པའི་མང་བོའི་ཚིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་རྣམས་དང་ལྡན་པར་ནི་བྱེད་པ་བོ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་གསུམ་པ་བྱེད་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཞི་བ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི། ངེ་བྷྱི་བྷྱས྄། སྒྲ་གང་ལ་འདི་གསུམ་གྱི་རྟགས་དང་ལྡན་ན། གང་གི་ཕྱིར། གང་དག་གི་ཕྱིར། གང་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་པ་བཞི་བའི་གཅིག་གི་ཚིག་དང་། བཞི་བའི་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་དང་། བཞི་བའི་མང་བོའི་ཚིག་འགྲུབ་པར་བྱེད་དེ། གང་ལ་དགོས་ཆེད་དམ། དོན་ནམ་གང་ལ་མཆོད་སྦྱིན་དང་ཕྱག་འཚལ་བས་ཁ་ཅིག་ཡུལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྦྱོར་བ་ཡང་ཡོད། ཁ་ཅིག་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་ཡུལ་དུ་སྦྱོར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། དོན་གྱིས་ན་བྱེད་པ་བོའི་ཆེད་ཡིན་པར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ལའི་དོན་འདི་བརྒྱུད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་བཞི་བ་སྦྱིན་པ་དང་ཕྱག་འཚལ་བ་ཞེས་བྱ་བ། ཤིང་གི་ཕྱིར་ཆུ་འདྲེན་པ་ཡང་ཤིང་ཉིད་རྒྱས་པ་དང་། སྨིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་ཡང་། དོན་གྱིས་ཆུ་འདྲེན་པའི་བྱེད་པ་བོའི་ཆེད་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། མཆོད་རྟེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ཡང་། མཆོད་རྟེན་ཉིད་ཕྱག་གི་ཡུལ་ལམ་གནས་སུ་སྦྱར་ཡང་དོན་གྱིས་ཕྱག་འཚལ་བའི་ཆེད་ཡིན་པར་འགྱུར་བས་བཞི་བ་བྱའམ་ཆེད་ཀྱི་དོན་དུ་དྲང་ངོ་། །དོན་གྱི་དབང་འདིས་ལ་ཕྱིར་དུ་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་བ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི། ངསི་བྷྱཱཾ་བྷྱས྄། འདི་གསུམ་གྱི་རྟགས་དང་ལྡན་ན། གང་ལས། གང་དག་ལས། གང་རྣམས་ལས་ཞེས་པ་ལྔ་བའི་གཅིག་གི་ཚིག་དང་། ལྔ་བའི་གཉིས་ཚིག་དང་། ལྔ་བའི་མང་བོའི་ཚིག་འགྲུབ་པར་བྱེད་དེ། ལྔ་བའི་དོན་ནི་གང་ཞིག་ལ། གང་གིས་ཡོད་པ་ལས། དེ་གཞི་དེ་ལས་བྱུང་བ་དང་། བྲལ་བ་དང་། དགར་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་ན། གང་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཡོད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ལྔ་བ་གང་ལས་ཞེས་བྱ་བས་རྒྱུ་དང་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱའོ། །དྲུག་པ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི། ངས྄་ཨོས྄་ཨཱམ྄་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུམ་གྱི་རྟགས་དང་ལྡན་ན། གང་གི གང་དག་གི གང་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་དྲུག་པའི་གཅིག་གི་ཚིག་དང་། དྲུག་པའི་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་དང་། དྲུག་པའི་མང་བོའི་ཚིག་འགྲུབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་བདག་པོའི་དོན་དུ་ཚིག་སྔ་མ་བྱེད་ཅིང་བརྟེན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཚིག་ཕྱི་མ་བྱེད་པར་སྟོན་པས་དྲུག་པ་བདག་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་ས་ཞེས་པ་དང་ལྷག་མའི་དབང་དུ་བྱས་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདུན་པ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི། ངི་ཨོས྄་སུཔ྄་ཞེས་པ་འདི་གསུམ་གྱི་རྟགས་དང་ལྡན་ན། གང་ལ། གང་དག་ལ། གང་རྣམས་ལ་ཞེས་བདུན་པའི་གཅིག་གི་ཚིག་དང་། བདུན་པའི་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་དང་། བདུན་པའི་མང་བོའི་ཚིག་འགྲུབ་པར་བྱེད་དེ། བདུན་པ་གང་ལ་གང་ཡོད་པའི་དོན་ནི་བདུན་པའི་དོན་ནོ། །དེ་ནི་བསྒྱུར་བ་བདུན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གང་ཕན་ཚུན་གང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པའི་སྒྲ་གཅིག་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་དབང་གིས་སྒྲ་གཅིག་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལའང་འཇུག་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་པ་བོད་པ་ལ་ནི་བསྒྱུར་བ་མེད་དེ། བསྒྱུར་བ་བདུན་གང་དུ་བསྒྱུར་བ་རྣམས་ལ་བོད་པས་བརྒྱད་པ་བོད་སི་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྒྱུར་བ་བདུན་བོད་པ་དང་བརྒྱད་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །
༧། ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་སྟོན་པ།
ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ནི་[སྒྲ་གཅིག་ཤེས་པ་དང་། སྒྲ་གཅིག་ཤེས་པས་ཕྱོགས་ཀུན་ཤེས་པ་དང་། སྒྲ་ཇི་སྙེད་པ་ཤེས་པས་ཕྱོགས་ཀུན་ཤེས་པ་དང་། སྒྲ་ཕྱོགས་མེད་ཤེས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའོ།། དེ་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་རབ་འབྲིང་གིས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ།།] གོ་བར་ཟད་དོ། །
༨། དངོས་པོའི་གནས་སྟོན་པ།
དངོས་པོའི་གནས་ནི། ཆོས་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པ་[འམ་སྒྲ་སྐད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དོན་གྱི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་]ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ལྟ་བུའམ། མི་རྟག་པ་ཉིད་དམ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལྟ་བུ། ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཉིད་ལྟ་བུའམ་མཚོན་པར་ནུས་པའོ། །སྒྲའི་སྒོ་ནས་དོན་གྱི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ནི། ཀ་བའི་སྒྲའི་སྒོ་ནས་ཀ་བའི་དངོས་པོ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
༩། མདོར་སྟོན་པ།
ད་ནི་གནས་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གི་མདོར་བསྟན་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བསྟན་པ།
བྱེད་པས་བྱེ་བྲག་རྣམ་པར་འབྱེད། །བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་བོ་ལྷ་སྦྱིན་དང་། བྱེད་པ་སྟ་རེ་དང་། ལས་ཤིང་དང་། དགོས་ཆེད་ཀ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱ་བ་གཅིག་གིས་རྒྱུ་རྐྱེན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་ནོ། །
བསྡུས་པས་ཡི་གེ་ཉུང་འགྱུར་ཞིང་། །འབྲེལ་བའམ་མིང་ཡང་འདོགས་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། གང་ཡི་གེ་ཉུང་ངུ་ནི་བ་ལང་དང་ལྡན་པར་ཤིང་རྟ་ཞེས་བསྡུས་པས་ཡི་གེ་ཉུང་བའམ། ཡང་མིང་འབྲེལ་བ་ཡང་འདོགས་ཏེ། དོན་གཞན་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲུ་མང་བོ་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བ་ཁྲ་མོ་ཅན་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །མིང་བཏགས་པ་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བཏགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་མཁས་ནས་མིང་བཏགས་པ་དང་བཏགས་པའི་གཞི་གནས་མཐོང་ངམ་སྨྲ་བ་བོ་ལས་ཐོས་པ་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །
བསྒྱུར་བས་བསྒྱུར་བའི་མཐུ་ཤེས་ཤིང་། །སྐད་བྱིངས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་གང་ལ་བསྒྱུར་བར་བྱ་བའི་ནུས་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པའམ་སྐད་ཀྱི་བྱིངས་གང་ལ་བསྒྱུར་བར་བྱ་བའི་ནུས་པ་ཤེས་པ་སྟེ། སྐད་ཀྱི་བྱིངས་ནི་ད་དུང་མ་བསྒྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བས་ཉེ་བར་བསྒྱུར་ན་ཐེ་ཚོམ་ལེགས་པར་སེལ་བ་ཡིན་ནོ། །
དྲང་བས་བཤད་པའི་དམིགས་ལ་མཁས། །གཞན་སེལ་བ་ཡང་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ལེགས་པར་འབྱེད་པ་ནི་མུ་བཞི་ལ་སོགས་པ་དྲང་བ་ཡིན་ལ་དེ་མཁས་ན་བཤད་པ་མཁས་པའི་དམིགས་པ་ལ་མཁས་སོ། །གཞན་སེལ་བ་ནི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ནི་གང་བསྟན་ཀྱང་གཞན་མ་བསལ་ན་གང་གིས་གང་ཞིག་བསྟན་པ་དེ་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། གཞན་བསལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་སོ། །མུ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞན་སེལ་བ་ལ་ཕན་པ་ཡིན་ནོ། །
འཇུག་པས་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཤེས། ། དགོས་འབྲེལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཤེས་པ་ནི་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་ནོ། །དགོས་འབྲེལ་ནི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ལས་སྒྲའི་རྣམ་པ་འབྱུང་ལ། སྒྲའི་རྣམ་པས་དོན་གྱི་རྣམ་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་སྤྱིའི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་ནི་འབྲེལ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲེལ་བའི་སྒོ་ནས་སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ཤིང་། སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ནི་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་དབང་གིས་སྒྲའི་གནས་དགོད་པ་རྩོམ་པ་དང་། ངག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་། ཉན་པ་བོ་ཉན་པ་ལ་འཇུག་གོ །རྟོག་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དག་ནི་དོན་ཡོད་པར་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །
དབྱེ་བས་སྒྱུར་བྱེད་རྐྱེན་ལ་མཁས། །སྒྲ་འོ་ཅོག་ལ་མཁས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྱུར་བྱ་སྒྱུར་བྱེད་ནི་བཤད་ཟིན་ནོ། །སྒྲ་འོ་ཅོག་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་བ་ནི། སུ་བནྟའི་སྒྲ་ནི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ལ་བསྒྱུར་བ་ཡིན་པས་སོ། །ཏི་ངནྟའི་[སྒྲ་ནི]སྐད་ཀྱི་བྱིངས་ལ་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །
ཕྱོགས་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་རབ་འབྲིང་ཤེས། །ཞེས་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་ནུས་པ་རབ་འབྲིང་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །
དངོས་པོས་དོན་གྱི་དངོས་གཞི་རྟོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་གཞི་གང་ཞིག་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་ཉིད་དོན་གྱི་དངོས་གཞི་ཡིན་ནོ། །
དེ་ལྟར་མདོར་བསྟན་པ་བརྗོད་ནས་སྒྲའི་མིང་གི་ནུས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དཔེར་ན་མིང་གི་ཚིག་ནི། སེནྡྷ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ཏུ་ལན་ཚྭ་དང་ལྡན་པའི་ཚོད་མ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ཆུ། ཁ་ཅིག་ཏུ་རྟ་སྟེ།
མིང་ཅན་ཐ་དད་སྟོན་པ་དང་། །མིང་དང་མིང་ཅན་འབྲེལ་བ་དང་། །དགོས་པ་ཐ་དད་སྟོན་པ་འོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་མཐུན་པ་ནི་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གཞི་ནི་གཉི་ག་ལ་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བ་ཡིན་ལ། ལས་འཛིན་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ཡིན་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སེལ་བའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་མཐུན་པ་དགོས་པ་ཐ་དད་པར་སྟོན་པའོ། །
ཁ་ཅིག་སྦྱོར་བ་ཐ་དད་ཀྱང་། །དགོས་པ་ཐ་དད་མ་ཡིན་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་བསྡུ་བ་ལྟ་བུ་ཚིག་གི་སྦྱོར་བ་ཐ་དད་ཀྱང་། དགོས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སེལ་བའི་འདྲ་བ་ལྟ་བུའོ། །
ཕྱོགས་གཅིག་མཐུན་པར་སྟོན་པ་རྣམས། །སྒྲ་ཡི་མིང་གིས་ཤེས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་སྐྱེས་བུ་དང་བྱེད་པ་དྲུག་བསྡུ་བའམ། འབྲུ་མང་བོའམ། གཞན་གྱི་མདོར་བསྡུས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པ་དྲུག་ནི་དེའི་སྐྱེས་བུར་འདུས་སོ། །དེའི་སྐྱེས་བུ་ནི་བྱེད་པ་དྲུག་ཏུ་མི་འདུ་སྟེ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲུ་མང་བོ་བ་ཡིན་ལ་ཚིག་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པ་ནི་བྱེད་པའི་ཚིག་ཅན་གྱི་འབྲུ་མང་བོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་དོན་གཞན་གྱིས་བསྡུ་བ་ཡིན་ལ་འབྲུ་མང་བོ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི། གཅིག་ཅིག་གིས་དོན་གཞན་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་སྒྲའི་མིང་ལ་མཁས་ན་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །
གཞན་ཡང་། ཚིག་ལ་མིང་གིས་སྦྱོར་བ་དང་། །ངག་ལ་ཚིག་གིས་སྦྱོར་བ་དག །བྱེ་བྲག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གཅིག་ལ་མིང་གི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་། ངག་གཅིག་ལ་ཚིག་བཞིའམ་དྲུག་ཡོད་དུ་རུང་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནོ། །
གང་གི་ཚིག་དོན་གཙོ་བོ་ཞེས། །སྦྱོར་བའི་དགོས་པ་ཐ་དད་པའང་། །སྒྲ་ཡི་མིང་གིས་ཤེས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྦྱོར་བ་ཁ་ཅིག་ནི་ཚིག་སྔ་མའི་དོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཚིག་ཕྱི་མ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཚིག་གཉི་གའི་དོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དོན་གཞན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དགོས་པ་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྒྲའི་མིང་གིས་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །
ད་ནི་སྒྲའི་སྒོ་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཐབས་དཔེ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། [དབུལ་བ་འཇོམས་བྱེད་རྙེད་དཀའ་རིན་པོ་ཆེ། །བགྲོད་དཀའ་རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལ་གནས་པ་དག །ལེགས་པར་གྲུ་བཙུགས་དར་འཕྱར་རླུང་གིས་བསྐྱོད། །རིན་ཆེན་ཐོབ་བྱེད་གཞན་དུ་ཐབས་མེད་བཞིན། །སྡུག་བསྔལ་འཇོམས་བྱེད་དམ་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ། །རྟོགས་དཀའ་གསུང་རབ་རྒྱ་མཚོ་དག་ལ་གནས། །ཡི་གེ་མིང་དང་ཚིག་གི་འབྲུ་བཙུགས་ཏེ། །སྒྲ་ཡི་དར་འཕྱར་ཤེས་རབ་རླུང་གིས་བསྐྱོད། །དམ་ཆོས་ཐོབ་བྱེད་གཞན་དུ་ཐབས་མེད་དོ།།]
དེ་ལ་རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་ན་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཕོངས་ཤིང་དབུལ་བ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྒྱ་མཚོ་དག་ལ་གནས་པ་ལས། ས་ཕལ་བ་དག་ལ་མི་གནས་པས་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཡང་ལམ་རིང་ཞིང་དགྲ་མང་བའི་ཕྱིར་བགྲོད་པ་དཀའ་སྟེ། སྐྱེས་པ་གང་ཞིག་རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་པར་འདོད་ན། གྲུ་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་ཟག་ལྷན་བྱས་ཏེ། དར་ཆེན་པོ་ཕྱར་ནས་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་རླུང་གིས་བསྐྱོད་དེ། ཚོང་དཔོན་ཆུའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་མཁས་པས་ཁྲིད་ན། རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་བདུད་རྩི་རིན་པོ་ཆེ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ནི། རྒྱུ་མཐུན་པ་གསུང་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ལ་གནས་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དང་རྟོགས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའོ། །གསུང་རབ་དེ་དག་ཀྱང་དགོངས་པ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རྟོགས་པར་དཀའ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་གང་ཞིག་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་པར་འདོད་ན། ཡི་གེའི་ཚོགས་དང་། མིང་གི་ཚོགས་དང་། ཚིག་གི་ཚོགས་ཀྱི་གྲུ་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཡན་ལག་ལྔའི་ཚུལ་གྱི་སྐྱོན་མེད་པར་ཟག་ལྷན་བྱས་ཏེ། ཚིག་གི་སྒོ་ཇི་ལྟ་བུ་དག་གིས་དོན་རང་གི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་དག་གིས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲའི་བྱེ་བྲག་འཐད་པ་དང་བཅས་པའི་དར་ཕྱར་ལ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རླུང་གིས་བསྐྱོད་དེ། ལུང་ངེས་པའི་མན་ངག་དང་ལྡན་པའི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཁྲིད་ན། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། ཐབས་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །
མཛད་བྱང་དུ་གནས་བརྒྱད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་རྫོགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་འདི་སྤྱི་ལོ་༢༠༢༠ཟླ་༡༢ཚེས་༡༩ལ་ཟླ་བ་གཞོན་ནུས་བསྟན་འགྱུར་ལས་ཁོལ་དུ་ཕྱུང་སྟེ་ས་བཅད་ཕྱེ་ཞིང་དགོས་གལ་ཆེ་བ་དག་རྩ་བ་ལས་ཁ་བསྐངས་ཏེ་གཞུང་རྫོགས་པར་བྱས་ཤིང་ལན་དུ་མར་ཞུས་པ་ཀུན་ལ་ཕན་པར་སྨོན།
#ད༤༣༧༩། ཅོ། ཤ༡༦༣ན༡-༡༦༥ན༥ #ད༤༣༨༠། ཅོ། ཤ༡༦༥ན༥-༡༧༣ན༧
