बोधिपथप्रदीपः
བྱང་ཆུབ་ལམ་གྱི་སྒྲོན་མ།
 |
| ཇོ་བོ་རྗེ་དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤ། |
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བོདྷི་པ་ཐ་པྲ་དཱི་པཿ། བོད་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་ལམ་གྱི་སྒྲོན་མ།
नमो बोधिसत्त्वाय मञ्जुश्रिये कुमारभूताय।
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
कालत्रयाखिलजिनांश्च तदीय धर्मान्
संघान्महादरतया प्रणिपत्य चापि।
बोधिप्रभेण कथितो विशदीकरोमि
शिष्योत्तमेन खलु बोधिपथप्रदीपम्॥१॥
དུས་གསུམ་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་དག་དང་དེ་ཡི་ཆོས། །
དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་གུས་པ་ཆེན་པོས་ཕྱག་བྱས་ཏེ། །
སློབ་མ་བཟང་པོ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཀྱིས་བསྐུལ་གྱུར་པས། །
བྱང་ཆུབ་ལམ་གྱི་སྒྲོན་མ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱ། །༡། །
पुरुषास्त्रिविधा ज्ञेया उत्तमाधममध्यमाः।
लिख्यते लक्षणं तेषां स्फुटं प्रत्येकभेदतः॥२॥
ཆུང་ངུ་འབྲིང་དང་མཆོག་གྱུར་པའི། །སྐྱེས་བུ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །
དེ་དག་མཚན་ཉིད་རབ་གསལ་བའི། །སོ་སོའི་དབྱེ་བས་བྲི་བར་བྱ། །༢། །
उपायेन तु केनापि केवलं संसृतेः सुखम्।
स्वस्यैवार्थे यैहेत ज्ञेयः सो पुरुषोऽधमः॥३॥
གང་ཞིག་ཐབས་ནི་གང་དག་གིས། །འཁོར་བའི་བདེ་བ་ཙམ་དག་ལ། །
རང་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བྱེད་པ། །དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཐ་མར་ཤེས། །༣། །
पापकर्मनिवृत्तात्मा भवसुखात्पराङ्मुखः।
आत्मनिर्वाणमात्रार्थी यो नरो मध्यमस्तु सः॥४॥
སྲིད་པའི་བདེ་ལ་རྒྱབ་ཕྱོགས་ཤིང༌། །སྡིག་པའི་ལས་ལས་ལྡོག་བདག་ཉིད། །
གང་ཞིག་རང་ཞི་ཙམ་དོན་གཉེར། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་འབྲིང་ཞེས་བྱ། །༤། །
स्वसन्तानगतैर्दुःखैर्दुःखस्यान्यस्य सर्वथा।
सर्वस्य यः क्षयं काङ्क्षेदुत्तमः पुरुषस्तु सः॥५॥
རང་རྒྱུད་གཏོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གང་ཞིག་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན། །
ཡང་དག་ཟད་པར་ཀུན་ནས་འདོད། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །༥། །
कांक्षन्तो हि वरां बोधिं सत्त्वानामुत्तमास्तथा।
दर्शितान् गुरुभिस्तेभ्यः सदुपायां प्रचक्ष्महे॥६॥
སེམས་ཅན་དམ་པ་བྱང་ཆུབ་མཆོག །འདོད་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ། །
བླ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡི། །ཡང་དག་ཐབས་ནི་བཤད་པར་བྱ། །༦། །
संबुद्धचित्रमूर्त्यादिस्तूपसद्धर्मसंमुखः।
पुष्पैधूपैः पदार्थैश्च यथाप्राप्तैः सुपूजयेत्॥७॥
རྫོགས་སངས་བྲིས་སྐུ་ལ་སོགས་པ། །མཆོད་རྟེན་དམ་ཆོས་མངོན་ཕྱོགས་ལ། །
མེ་ཏོག་བདུག་སྤོས་དངོས་པོ་དག །ཅི་འབྱོར་བ་ཡིས་མཆོད་པར་བྱ། །༧། །
समन्तभद्रचर्योक्ता पूजा सप्तविधाऽपि च।
बोधिसारस्य पर्यन्तमवैवर्तिकचित्ततः॥८॥
ཀུན་བཟང་སྤྱོད་ལས་གསུངས་པ་ཡི། །མཆོད་པ་རྣམ་པ་བདུན་དག་ཀྱང༌། །
བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་མཐར་ཐུག་པར། །མི་ལྡོག་པ་ཡི་སེམས་དག་གིས། །༨། །
सुश्रद्धया त्रिरत्नेभ्यः भूमौ संस्थाप्य जानुनी।
भूत्वा कृताञ्जलिश्चापि त्रिश्चादौ शरणं व्रजेत्॥९॥
དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་རབ་དད་ཅིང༌། །པུས་མོའི་ལྷ་ང་སར་བཙུགས་ནས། །
ཐལ་མོ་སྦྱར་བར་བྱས་ནས་ནི། །དང་པོར་སྐྱབས་འགྲོ་ལན་གསུམ་བྱ། །༩། །
ततः समस्तसत्त्वेषु मैत्रीचित्त पुरस्कृतः।
दुर्गतित्रयाजन्मादिसंक्रान्तिमरणादिभिः॥१०॥
དེ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །བྱམས་པའི་སེམས་ནི་སྔོན་འགྲོ་བས། །
ངན་སོང་གསུམ་ལ་སྐྱེ་སོགས་དང༌། །འཆི་འཕོ་སོགས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བའི། །༡༠། །
दृष्ट्वाऽशेषं जगद्दुखं दुःखेन दुखितायाश्च।
दुःखहेतोस्तथा दुःखात् जगतां मुक्तिकांक्षया॥११॥
འགྲོ་བ་མ་ལུས་ལ་བལྟས་ཏེ། །སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ། །
སྡུག་བསྔལ་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་མཚན་ལས། །འགྲོ་བ་ཐར་པར་འདོད་པ་ཡིས། །༡༡། །
बोधिचित्तं समुत्पाद्यमनापायिप्रतिज्ञया।
एवं प्रणिधिचित्तानां उत्पादेतु गुणाश्च ये।
ते गण्डव्यूहसूत्रेषु मैत्रेयेण प्रभाषिताः।।१२॥
ལྡོག་པ་མེད་པར་དམ་བཅའ་བའི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ། །
དེ་ལྟར་སྨོན་པའི་སེམས་དག་ནི། །བསྐྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཡིན་པ། །
དེ་ནི་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ཡི། །མདོ་ལས་བྱམས་པས་རབ་ཏུ་བཤད། །༡༢། །
सूत्रस्य तस्य पठनाच्छ्रवणाद् गुरोर्वा संबोधिचित्तगुणकानि निरन्तकानि।
विज्ञाय तस्य खलु संस्थितारर्णान चित्तं तथा समुदयेत मुहुर्मुहश्च॥१३॥
དེ་ཡི་མདོ་ཀློག་པའམ་བླ་མ་ལས་མཉན་ཏེ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་མེད་པ། །
རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱས་ལ་དེ་གནས་རྒྱུ་མཚན་དུ། །དེ་ལྟར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ། །༡༣། །
वीरदत्तपरीपृच्छासूत्रे पुण्यं प्रदर्शितम्।
यत्तच्श्लोकत्रयेणैव समासेनात्रलिख्यते॥१४॥
དཔའ་སྦྱིན་གྱིས་ཞུས་མདོ་དག་ལས། །དེ་ཡིས་བསོད་ནམས་རབ་བསྟན་པ། །
གང་དེ་ཚིགས་བཅད་གསུམ་ཙམ་དུ། །མདོར་བསྡུས་འདིར་ནི་བྲི་བར་བྱ། །༡༤། །
बोधिचित्ताद्धि यत्पुण्यं तच्च रुपि भवेद्यदो।
आकाशधातुं संपूर्य भूयश्चोत्तरि तद्भवेत्।।१५॥
བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང༌། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་གཟུགས་མཆིས་ན། །
ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཀུན་གང་སྟེ། །དེ་ནི་དེ་བས་ལྷག་པར་འགྱུར། །༡༥། །
गङ्गावालिकसंख्यानि बुद्धक्षेत्राणि यो नरः।
दद्यात्सद्रत्न पूर्णानि लोकनाथेभ्य एव हि।।१६॥
གངྒཱའི་བྱེ་མའི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཁམས་མི་གང་གིས། །
རིན་ཆེན་དག་གིས་ཀུན་བཀང་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་ལ་ཕུལ་བ་བས། །༡༦། །
यश्चैकः प्राञ्जलिर्भूत्वा चित्तं बोधाय नामयेत्।
इयं विशेष्यते पूजा यस्यान्तोऽपि न विद्यते।।१७॥
གང་གིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་བགྱིས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བཏུད་ན། །
མཆོད་པ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་འཕགས། །དེ་ལ་མཐའ་ནི་མ་མཆིས་སོ། །༡༧། །
उत्पाद्यबोधिप्रणिधानचित्तं नैकप्रयत्नैः परिवर्धितव्यम्।
जन्मान्तरेऽपि स्मरणार्थमस्य शिक्षा यथोक्ता परिपालनीया।।१८॥
བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དག་བསྐྱེད་ནས་ནི། །འབད་པ་མང་པོས་ཀུན་ཏུ་སྤེལ་བྱ་ཞིང༌། །
འདི་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་དུའང་དྲན་དོན་དུ། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བསླབ་པའང་ཡོངས་སུ་བསྲུང༌། །༡ ༨། །
प्रस्थानचित्ते स्वयमातिरिक्तं सम्यग्भवेन्न प्रणिधानवृद्धिः।
संबोधिसंवर विवृद्धिकामः तस्माद् ध्रुवं चैनमवाप्नुयात।।१९॥
འཇུག་སེམས་བདག་ཉིད་སྡོམ་པ་མ་གཏོགས་པར། །ཡང་དག་སྡོམ་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་མ་ཡིན། །
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྡོམ་པ་འཕེལ་འདོད་པས། །དེ་ཕྱིར་འབད་པས་འདི་ནི་ངེས་པར་བླང༌། །༡༩། །
सप्तधाप्रातिमोक्षैश्च सदाऽन्यसंवरान्वितः।
भाग्यं बोधिसत्त्वानां संवरस्य न चान्यथा।।२०॥
སོ་སོར་ཐར་པ་རིས་བདུན་གྱི། །རྟག་ཏུ་སྡོམ་གཞན་ལྡན་པ་ལ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཡི། །སྐལ་བ་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དུ་མིན། །༢༠། །
सप्तधा प्रातिमोक्षेषु भाषितेषु तथागतैः।
ब्रह्मचर्यः श्रेष्ठाः भिक्षुसंवर इष्यते।।२१॥
སོ་སོར་ཐར་པ་རིས་བདུན་དུ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཤད་པ་ལ། །
ཚངས་སྤྱོད་པ་ནི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། །དགེ་སློང་སྡོམ་པ་དག་ཏུ་བཞེད། །༢༡། །
शीलाध्यायोक्तविधिना बोधिसत्त्वस्य भूमिषु।
संवरः सद्गुरोर्ग्राह्यः सम्यग्लक्षणयुक्ततः।।२२॥
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དག་གི །ཚུལ་ཁྲིམས་ལེའུ་གསུངས་ཆོ་ག་ཡིས། །
ཡང་དག་མཚན་ཉིད་ལྡན་པ་ཡི། །བླ་མ་བཟང་ལས་སྡོམ་པ་བླང༌། །༢༢། །
यः संवरविधौ दक्षः स्वयं च संवरे स्थितः।
कृपालुः संवरे शक्तः ज्ञातव्यः सद्गुरुस्तु सः।।२३॥
སྡོམ་པའི་ཆོ་ག་ལ་མཁས་དང༌། །བདག་ཉིད་གང་ཞིག་སྡོམ་ལ་གནས། །
སྡོམ་པ་འབོགས་བཟོད་སྙིང་རྗེར་ལྡན། །བླ་མ་བཟང་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །༢༣། །
तत्र यत्नेन न प्राप्तो गुरुश्चैतादृशो यदि।
संवरग्रहणस्यान्यो विधिः तस्मात् समुच्यते।।२४॥
དེ་ལ་འབད་པས་འདི་འདྲ་བའི། །གལ་ཏེ་བླ་མ་མ་རྙེད་ན། །
དེ་ལས་གཞན་སྡོམ་ནོད་པ་ཡི། །ཆོ་ག་ཡང་དག་བཤད་པར་བྱ། །༢༤། །
अम्बरराजभूतेन पूर्वं मन्जुश्रिया यथा।
मञ्जुश्रिबुद्धक्षेत्रालङ्कारसूत्रोक्तिवत् तथा।
बोधिचित्तं समुत्पादि सुस्पष्टं चात्र लिख्यते।।२५॥
དེ་ལ་སྔོན་ཚེ་འཇམ་པའི་དཔལ། །ནམ་མཁའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པ་ཡིས། །
ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཐུགས་བསྐྱེད་པ། །འཇམ་དཔལ་གྱི་ནི་སངས་རྒྱས་ཞིང་། །
རྒྱན་གྱི་མདོ་ལས་བཤད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འདིར་ནི་རབ་གསལ་བྲི། །༢༥། །
उत्पादयामि संबोधौ चित्तं नाथस्य संमुखम्।
निमन्त्रये जगत्सर्वं दारिद्यान्मोचितास्मि तत्।।२६॥
མགོན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔ་རུ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང༌། །
འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་མགྲོན་དུ་གཉེར། །དེ་དག་འཁོར་བ་ལས་བསྒྲལ་ལོ། །༢༦། །
व्यापादखिलचित्तं वा ईर्ष्यामात्सर्यमेव व।
अद्याग्रे न करिष्यामि बोधिं प्राप्स्यामि यावता।।२७॥
གནོད་སེམས་ཁྲོ་བའི་སེམས་ཉིད་དང༌། །སེར་སྣ་དང་ནི་ཕྲག་དོག་ཉིད། །
དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་དག །ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་མི་བྱའོ། །༢༧། །
ब्रह्मचर्य चरिष्यामि कामांस्त्यक्ष्यामि पापकान्।
बुद्धानामानुशिक्षिष्ये शीलसंवर संयमे।।२८॥
ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་བྱ་ཞིང༌། །སྡིག་དང་འདོད་པ་སྤང་བར་བྱ། །
ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ལ་དགའ་བས། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱ། །༢༨། །
नाहं त्वरितरुपेण बोधिं प्राप्तुमिहोत्सहे।
परान्तकोटिं स्थास्यामि सत्त्वस्यैकस्य कारणात्।।२९॥
བདག་ཉིད་མྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་སྤྲོ་ཞིང༌། །
སེམས་ཅན་གཅིག་གི་རྒྱུ་ཡིས་ནི། །ཕྱི་མའི་མུ་མཐར་གནས་པར་བྱ། །༢༩། །
क्षेत्रं विशोधिष्यामि अप्रमेयमचिन्तिम्।
नामधेयं करिष्यामि दशदिक्षु च विश्रुतम्।।३०॥
ཚད་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི། །ཞིང་དག་རྣམ་པར་སྦྱང་བར་བྱ། །
མིང་ནས་གཟུང་བ་བྱས་པ་དང༌། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་གནས། །༣༠། །
कायवाक् कर्मणी चाहं शोधयिष्यामि सर्वशः।।
शोधयिष्ये मनस्कर्म कर्तास्मि नाशुभम्॥३१॥
བདག་གི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་དག་པར་བྱ། །
ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་དག་བྱ་སྟེ། །མི་དགེའི་ལས་རྣམས་མི་བྱའོ། །༣༡། །
स्वकाय चित्तविशुद्धिहेतु प्रस्थानचित्तात्मयमस्थितेन।
त्रिशीलशिक्षापरिशियेत चेत्त्रिशीलशिक्षासु महादरस्यात्॥३२॥
རང་གི་ལུས་ངག་སེམས་ནི་རྣམ་དག་རྒྱུ། །འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་སྡོམ་གནས་པས། །
ཚུལ་ཁྲིམས་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་ལེགས་བསླབས་ན། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་གུས་ཆེར་འགྱུར། །༣༢། །
शुद्धसंबोधिसत्त्वानां तस्मात् संवरसंवृतौ।
यत्नात् संबोधिसंभारः परिपूर्णो भविष्यति॥३३॥
དེ་བས་རྣམ་དག་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་སྡོམ་དག་ནི། །
འབད་པར་བྱས་པས་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཚོགས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །༣༣། །
पुण्यज्ञानस्वभावस्य संभारस्य तु पूर्तये।
सर्वबुद्धमतोहेतुरभिज्ञोत्पाद एव हि॥३४॥
བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་གྱི། །ཚོགས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡི། །
རྒྱུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དག །མངོན་ཤེས་སྐྱེད་པ་ཉིད་དུ་བཞེད། །༣༤། །
पक्षवृद्धिं विना पक्षी खे नोडडेतुं यथा क्षमः।
तथाऽभिज्ञाबलैर्हीनः सत्त्वार्थकरणेऽक्षमः॥३५॥
ཇི་ལྟར་འདབ་གཤོག་མ་རྒྱས་པའི། །བྱ་ནི་མཁའ་ལ་འཕུར་མི་ནུས། །
དེ་བཞིན་མངོན་ཤེས་སྟོབས་བྲལ་བས། །སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ནུས་མ་ཡིན། །༣༥། །
अभिज्ञस्य दिवारात्रौ यानि पुण्यानि सन्ति वै।
अभिज्ञायाश्च राहित्ये नैव जन्मशतेषु च॥३६॥
མངོན་ཤེས་ལྡན་པའི་ཉིན་མཚན་གྱི། །བསོད་ནམས་དག་ནི་གང་ཡིན་དེ། །
མངོན་ཤེས་དག་དང་བྲལ་གྱུར་ལ། །སྐྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །༣༦། །
शिघ्रं संबोधि-संभारं संपूरयितुमिच्छति।
निरालस्येन यत्नेनाभिज्ञां संसाधयेत्तु सः॥३७॥
མྱུར་དུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཚོགས། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་གྱུར་པ། །
དེས་ནི་འབད་བྱས་མངོན་ཤེས་དག །འགྲུབ་པར་འགྱུར་གྱི་ལེ་ལོས་མིན། །༣༧། །
शमथसिद्ध्यभावेऽभिज्ञानं न जायते।
अतः शमथसिद्धयर्थं यतितव्यं पुनः पुनः॥३८॥
ཞི་གནས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པར། །མངོན་ཤེས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བས། །
ཞི་གནས་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ཡང་ནས་ཡང་དུ་འབད་པར་བྱ། །༣༨། །
शमथङ्गप्रहीणत्वे तद्यत्नैर्भावितेऽपि च।
संवत्सरसहस्रैश्च समाधिर्नैव सेत्स्यति॥३९॥
ཞི་གནས་ཡན་ལག་རྣམ་ཉམས་པས། །རབ་ཏུ་འབད་དེ་བསྒོམས་བྱས་ཀྱང༌། །
ལོ་ནི་སྟོང་ཕྲག་དག་གིས་ཀྱང༌། །ཏིང་འཛིན་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །༣༩། །
अतः समाधिसंभाराध्यायोक्ताङ्गसमाश्रितः॥
कस्मिंश्चित् अलम्बनेऽपि पुण्ये संस्थापयेन्मनः॥४०॥
དེ་ཕྱིར་ཏིང་འཛིན་ཚོགས་ལེའུ་ལས། །གསུངས་པའི་ཡན་ལག་ལ་ལེགས་གནས། །
དམིགས་པ་གང་རུང་གཅིག་ལ་ཡང་། །ཡིད་ནི་དགེ་ལ་བཞག་པར་བྱ། །༤༠། །
योगिनःशमथे सिद्धेऽभिज्ञानं चापि सेत्स्यति॥
प्रज्ञापारमितायोगं विना नाऽऽवरणक्षयः॥४१॥
རྣལ་འབྱོར་ཞི་གནས་གྲུབ་གྱུར་ན། །མངོན་ཤེས་དག་ཀྱང་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །
ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་སྦྱོར་དང༌། །བྲལ་བས་སྒྲིབ་པ་ཟད་མི་འགྱུར། །༤༡། །
क्लेशज्ञेयावृतेस्तस्मात् प्रहाणार्थमशेषतः।
प्रज्ञापारमितां योगी सोपायं भावयेत् सदा॥४२॥
དེ་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ཡི། །སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་སྤང་བའི་ཕྱིར། །
ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་རྣལ་འབྱོར། །རྟག་ཏུ་ཐབས་བཅས་བསྒོམ་པར་བྱ། །༤༢། །
उपायरहिता प्रज्ञाऽप्युपायः प्रज्ञया विना।
यतो बन्ध इति प्रोक्तौ प्रहेयं नोभयं ततः॥४३॥
ཐབས་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་དང་། །ཤེས་རབ་བྲལ་བའི་ཐབས་དག་ཀྱང༌། །
གང་ཕྱིར་འཆིང་བ་ཞེས་གསུངས་པ། །དེ་བས་གཉིས་ཀ་སྤང་མི་བྱ། །༤༣། །
का प्रज्ञा क उपायश्च शङ्कामिति निरासितुम्।
उपायस्य च प्रज्ञायाः भेदः सम्यक् प्रकाश्यते॥४४॥
ཤེས་རབ་གང་དང་ཐབས་གང་ཞེས། །ཐེ་ཚོམ་དག་ནི་སྤང་བྱའི་ཕྱིར། །
ཐབས་རྣམས་དང་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི། །ཡང་དག་དབྱེ་བ་གསལ་བར་བྱ། །༤༤། །
प्रज्ञापारमितां त्यक्त्वा दानपारमितादयः।
सर्वे हि कुशलाः धर्माः उपायाः जिनभाषिताः॥४५॥
ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་སྤངས་པའི། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་སོགས། །
དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དག །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཐབས་སུ་བཤད། །༤༥། །
उपायाभ्यासवश्यात्मा यो हि प्रज्ञां विभावयेत्।
शीघ्रं स लभते बोधिं न नैरात्म्यैकभावनात्॥४६॥
ཐབས་གོམས་དབང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །གང་ཞིག་ཤེས་རབ་རྣམ་བསྒོམ་པ། །
དེས་ནི་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་ཐོབ། །བདག་མེད་གཅིག་པུ་བསྒོམས་པས་མིན། །༤༦། །
स्कन्धायतनधातूनामनुत्पादावबोधिनाम्।
स्वभावशून्यताज्ञानं प्रज्ञेति परिकीर्तिता॥४७॥
ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་གྱུར་པའི། །
རང་བཞིན་སྟོང་ཉིད་ཤེས་པ་ནི། །ཤེས་རབ་ཅེས་ནི་ཡོངས་སུ་བཤད། །༤༧། །
सदुत्पत्तिरयुक्तास्ति असच्चापि खपुष्पवत्।
द्वयोर्दोषप्रसङ्गत्वात् उद्भावो न द्वयोरपि॥४८॥
ཡོད་པ་སྐྱེ་བ་རིགས་མིན་ཏེ། །མེད་པའང་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །
ཉེས་པ་གཉིས་ཀར་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །གཉིས་ཀ་དག་ཀྱང་འབྱུང་བ་མིན། །༤༨། །
अनुत्पन्नः स्वतो भावो परतो नोभयोरपि।
अहेतुतेश्च नो तस्मात् निःस्वभावः स्वरुपतः॥४९॥
དངོས་པོ་རང་ལས་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། །གཞན་དང་གཉིས་ཀ་ལས་ཀྱང་མིན། །
རྒྱུ་མེད་ལས་མིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་མེད། །༤༩། །
अथवा सर्वधर्माणां चैकानेकविचारणे।
स्वरुपाऽप्राप्यमाणत्वात् निःस्वभावत्वनिश्चयः॥५०॥
ཡང་ན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དག །གཅིག་དང་དུ་མས་རྣམ་དཔྱད་ན། །
ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་པས། །རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ངེས། །༥༠། །
शून्यतासप्तौ युक्तौ मूलमध्यमकादिषु।
सिद्धो भावस्वभावस्तु शून्यतायां भाषितः॥५१॥
སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུའི་རིགས་པ་དང༌། །དབུ་མ་རྩ་བ་སོགས་ལས་ཀྱང༌། །
དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བཤད་པ། །༥༡། །
ग्रन्थस्य गौरवो यस्मात् अत्र तस्मान्न विस्तरः।
सिद्धसिद्धान्तमात्रैकं भावनार्थं प्रभाषितम्॥५२॥
གང་ཕྱིར་གཞུང་ནི་མངས་འགྱུར་བས། །དེ་ཕྱིར་འདིར་ནི་མ་སྤྲོས་ལ། །
གྲུབ་པའི་གྲུབ་མཐའ་ཙམ་ཞིག་ཏུ། །བསྒོམ་པའི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་བཤད། །༥༢། །
तस्मादशेषधर्माणां स्वभावनामलाभतः।
नैरात्म्यभावना या हि सा प्रज्ञायास्तु भावना॥५३॥
དེ་བས་ཆོས་རྣམས་མ་ལུས་པའི། །རང་བཞིན་དག་ནི་མི་དམིགས་པས། །
བདག་མེད་པ་ནི་བསྒོམ་གང་ཉིད། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཡིན། །༥༣། །
प्रज्ञया सर्वधर्मणां यत्स्वभावो न दृष्टवत्।
युक्तया परिक्ष्य तां प्रज्ञां सोऽविकल्पेन भावयेत्॥५४॥
ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །གང་གི་རང་བཞིན་མ་མཐོང་བཞིན། །
ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་རིགས་དཔྱད་པ། །རྣམ་རྟོག་མེད་པར་དེ་བསྒོམ་བྱ། །༥༤། །
भवो विकल्पोभूतोऽयं तद्विकल्पात्मकस्ततः।
सर्वकल्पपरित्यागः निवार्णः परमोऽस्ति हि॥५५॥
རྣམ་རྟོག་ལས་བྱུང་སྲིད་པ་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་དེ། །
དེ་ཕྱིར་མ་ལུས་རྟོག་སྤངས་པ། །མྱ་ངན་འདས་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །༥༥། །
एवमप्युक्तं भगवता-
महाऽविद्या विकल्पो हि संसारार्णवपातकः।
निर्विकल्पसमाधिस्थेऽविकल्पो भासते खवत्॥५६॥
དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས།
རྣམ་རྟོག་མ་རིག་ཆེན་པོ་སྟེ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་ལྟུང་བར་བྱེད། །
རྟོག་མེད་ཏིང་འཛིན་ལ་གནས་པ། །ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྟོག་མེད་གསལ། །༥༦། ། ཞེས་གསུངས་སོ། །
अविकल्पप्रवेशधारण्यामपि उत्तम्-
चिन्तितेनिर्विकल्पेऽस्मिन् सद्धर्मे जिनपुत्रकैः।
विकल्पं दुर्गमं तीर्त्वाऽविकल्पो प्राप्स्यते क्रमात्॥५७॥
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཟུངས་ལས་ཀྱང༌།
དམ་ཆོས་འདི་ལ་རྒྱལ་བའི་སྲས། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བསམ་གྱུར་ན། །
རྣམ་རྟོག་བགྲོད་དཀའ་རྣམ་འདས་ཏེ། །རིམ་གྱིས་མི་རྟོག་ཐོབ་པར་འགྱུར། །༥༧། ། ཞེས་གསུངས་སོ།།
निश्चयीयागमयुक्तिभ्यां स्वभाव रहितान् तथा।
सर्वान् धर्मानुत्पन्नानविकल्पं भावयेत्॥५८॥
ལུང་དང་རིགས་པ་དག་གིས་ནི། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་པའི། །
རང་བཞིན་མེད་པ་ངེས་བྱས་ནས། །རྣམ་པར་རྟོག་མེད་བསྒོམ་པར་བྱ།།༥༨། །
भावयन्निदमेवेत्थं प्राप्योष्णत्वादिकं क्रमात्।
लभते प्रमुदित्वादिं बुद्धबोधिर्न लम्बिता॥५९॥
དེ་ལྟར་དེ་ཉིད་སྒོམ་བཞིན་དུ། །རིམ་གྱིས་དྲོད་སོགས་ཐོབ་བྱས་ན། །
རབ་དགའ་ལ་སོགས་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཡུན་མི་རིང༌། །༥༩། །
साधितैर्मन्त्रशक्तया हि शान्तिविस्तरकर्मभिः।
भद्रकुम्भादिसिद्धाष्टमहासिद्धिबलेन च॥६०॥
སྔགས་མཐུ་ཉིད་ལས་གྲུབ་པ་ཡི། །ཞི་དང་རྒྱས་སོགས་ལས་རྣམས་ཀྱིས། །
བུམ་པ་བཟང་གྲུབ་ལ་སོགས་པའི། །གྲུབ་ཆེན་བརྒྱད་སོགས་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །༦༠། །
अभीष्टा बोधिसंभारपरिपूर्तिः सुखेन चेत्।
क्रियाचर्यादि तन्त्रोकम् गुह्याचरणभिष्यते॥६१॥
བདེ་བ་ཡིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཚོགས། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པ་དང༌། །
བྱ་བ་སྤྱོད་སོགས་རྒྱུད་གསུངས་པའི། །གལ་ཏེ་གསང་སྔགས་སྤྱོད་འདོད་ན། །༦༡། །
तदाऽऽचार्यभिषेकार्थ महारत्नादिदानतः।
सद्गुरुं प्रीणयेद् भक्तया सर्वाज्ञादिपालनैः॥६२॥
དེ་ཚེ་སློབ་དཔོན་དབང་བསྐུར་ཕྱིར། །བསྙེན་བཀུར་རིན་ཆེན་སོགས་སྦྱིན་དང༌། །
བཀའ་སྒྲུབ་ལ་སོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །བླ་མ་དམ་པ་མཉེས་པར་བྱ། །༦༢། །
प्रसन्ने च गुरौ भूते पूर्णाचार्याभिषेकतः।
सर्वपापविशुद्धात्मा सिद्धिभागी भविष्यति॥६३॥
བླ་མ་མཉེས་པར་གྱུར་པ་ཡིས། །ཡོངས་རྫོགས་སློབ་དཔོན་དབང་བསྐུར་བས། །
སྡིག་ཀུན་རྣམ་དག་བདག་ཉིད་ནི། །དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་པའི་སྐལ་ལྡན་འགྱུར། །༦༣། །
आदिबुद्धमहातन्त्रे प्रयत्नेन निषेधतः।
गुह्यप्रज्ञाभिषेकस्तु न ग्रह्या ब्रह्मचारिणा॥६४॥
དང་པོའི་སངས་རྒྱས་རྒྱུད་ཆེན་ལས། །རབ་ཏུ་འབད་པས་བཀག་པའི་ཕྱིར། །
གསང་བ་ཤེས་རབ་དབང་བསྐུར་ནི། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་བླང་མི་བྱ། །༦༤། །
सोऽभिषेको गृहीतश्चेत् ब्रह्यचर्यतपः स्थितैः।
निषिद्धाचरणत्वात् तत्तपः सम्वरक्षयः॥६५॥
གལ་ཏེ་དབང་བསྐུར་དེ་འཛིན་ན། །ཚངས་སྤྱོད་དཀའ་ཐུབ་ལ་གནས་པས། །
བཀག་པ་སྤྱད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །དཀའ་ཐུབ་སྡོམ་པ་དེ་ཉམས་ཏེ། །༦༥། །
जायन्ते व्रतिनस्तस्य पाराजिकविपत्तयः।
सः पतेद्दुर्गतौ नूनं सिद्धिर्नैव कदाचन॥६६॥
བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་དེ་ཕམ་པ་ཡི། །ལྟུང་བ་དག་ནི་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌། །
དེ་ནི་ངན་སོང་ངེས་ལྟུང་བས། །གྲུབ་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །༦༦། །
सर्वतन्त्रश्रुतौ भाष्ये होमयज्ञादिकर्मासु।
लब्धाचार्याभिषेकश्च तत्त्वविद नैव दुष्यति॥६७॥
རྒྱུད་ཀུན་ཉན་དང་འཆད་པ་དང༌། །སྦྱིན་སྲེག་མཆོད་སྦྱིན་སོགས་བྱེད་པ། །
སློབ་དཔོན་དབང་བསྐུར་བརྙེས་འགྱུར་ཞིང༌། །དེ་ཉིད་རིག་ལ་ཉེས་པ་མེད། །༦༧། །
दीपङ्करश्रिया बोधिपथः प्रोक्तः समासतः।
दृष्ट्वा सूत्रादिधर्मोक्तिं बोधिप्रभनिवेदनात्॥६८॥
གནས་བརྟན་མར་མེ་མཛད་དཔལ་གྱིས། །མདོ་སོགས་ཆོས་ལས་བཤད་མཐོང་བ། །
བྱང་ཆུབ་འོད་ཀྱིས་གསོལ་བཏབ་ནས། །བྱང་ཆུབ་ལམ་བཤད་མདོར་བསྡུས་བྱས། །༦༨། །
བྱང་ཆུབ་ལམ་གྱི་སྒྲོན་མ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དཔལ་མར་མེ་མཛད་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། ༈ །།
རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དཱི་པཾ་ཀ་ར་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ན་དང༌། །བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་དགེ་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། ཆོས་འདི་ནི་ཞང་ཞུང་ཐོ་ལིང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་མཛད་པའོ།། །།
བོད་ལྕགས་གླང་ལོའི་བོད་ཟླ་༩པའི་ཚེས་༡༥རེས་གཟའ་ལྷག་པའི(༢༠༢༡ལོའི་ཟླ་༡༠བའི་ཚེས་༡༩)ཉིན་རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་སུ་ཟླ་བ་གཞོན་ནུས་ཇོ་བོ་རྗེ་དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤས་མཛད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་གྱི་སཾ་བོད་ཤན་སྦྱར་མ་སྤེལ་བ་དགེ་བར་གྱུར་ཅིག བཀྲ་ཤིས། གཅིག་ཞུས།
