རྒྱལ་བོ་མི་ལིནྡས་ཞུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས།
मिलिन्दपञ्हा
གྷི་རིག་གི་རྒྱལ་བོ་མི་ཎཱནྜར་དང་དགེ་སློང་ཀླུའི་སྡེ་གཉིས་ཀྱི་རྩོད་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྣམ་པ།
(ཚན་འགྱུར)
තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා ආයුපාලො සඞ්‌ඛ්‍යෙය්‍යපරිවෙණෙ පටිවසති. අථ ඛො මිලින්‌දො රාජා අමච්‌චෙ එතදවොච ‘‘රමණීයාවත භො දොසිනා රත්‌ති, කන්‌නු ඛ්‌වජ්‌ජ සමණං වා බ්‍රාහ්‌මණං වා උපසඞ්‌කමෙය්‍යාම සාකච්‌ඡාය පඤ්‌හපුච්‌ඡනාය, කො මයා සද්‌ධිංසල්‌ලපිතුං උස්‌සහති කඞ්‌ඛං පටිවිනෙතු’’න්‌ති. එවං වුත්‌තෙ පඤ්‌චසතා යොනකා රාජානං මිලින්‌දං එතදවොචුං ‘‘අත්‌ථි, මහාරාජ,ආයුපාලො නාම ථෙරො තෙපිටකො බහුස්‌සුතො ආගතාගමො, සො එතරහි සඞ්‌ඛ්‍යෙය්‍යපරිවෙණෙ පටිවසති; ගච්‌ඡ, ත්‌වං මහාරාජ,ආයස්‌මන්‌තං ආයුපාලං පඤ්‌හං පුච්‌ඡස්‌සූ’’ති. ‘‘තෙන හි, භණෙ, භදන්‌තස්‌ස ආරොචෙථා’’ති.
අථ ඛො නෙමිත්‌තිකො ආයස්‌මතො ආයුපාලස්‌ස සන්‌තිකෙ දූතං පාහෙසි ‘‘රාජා, භන්‌තෙ, මිලින්‌දො ආයස්‌මන්‌තං ආයුපාලංදස්‌සනකාමො’’ති. ආයස්‌මාපි ඛො ආයුපාලො එවමාහ ‘‘තෙන හි ආගච්‌ඡතූ’’ති. අථ ඛො මිලින්‌දො රාජා පඤ්‌චමත්‌තෙහි යොනකසතෙහිපරිවුතො රථවරමාරුය්‌හ යෙන සඞ්‌ඛ්‍යෙය්‍යපරිවෙණං යෙනායස්‌මා ආයුපාලො තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා ආයුපාලෙනසද්‌ධිං සම්‌මොදි, සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි, එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො මිලින්‌දො රාජා ආයස්‌මන්‌තංආයුපාලං එතදවොච ‘‘කිමත්‌ථියා, භන්‌තෙ ආයුපාල, තුම්‌හාකං පබ්‌බජ්‌ජා, කො ච තුම්‌හාකං පරමත්‌ථො’’ති. ථෙරො ආහ‘‘ධම්‌මචරියසමචරියත්‌ථා ඛො, මහාරාජ, පබ්‌බජ්‌ජා, සාමඤ්‌ඤඵලං ඛො පන අම්‌හාකං පරමත්‌ථො’’ති. ‘‘අත්‌ථි පන, භන්‌තෙ, කොචිගිහීපි ධම්‌මචාරී සමචාරී’’ති? ‘‘ආම, මහාරාජ, අත්‌ථි ගිහීපි ධම්‌මචාරී සමචාරී, භගවති ඛො, මහාරාජ, බාරාණසියං ඉසිපතනෙමිගදායෙ ධම්‌මචක්‌කං පවත්‌තෙන්‌තෙ අට්‌ඨාරසන්‌නං බ්‍රහ්‌මකොටීනං ධම්‌මාභිසමයො අහොසි, දෙවතානං පන ධම්‌මාභිසමයොගණනපථං වීතිවත්‌තො, සබ්‌බෙතෙ ගිහිභූතා, න පබ්‌බජිතා.
‘‘පුන චපරං, මහාරාජ, භගවතා ඛො මහාසමයසුත්‌තන්‌තෙ දෙසියමානෙ, මහාමඞ්‌ගලසුත්‌තන්‌තෙ දෙසියමානෙ,සමචිත්‌තපරියායසුත්‌තන්‌තෙ දෙසියමානෙ, රාහුලොවාදසුත්‌තන්‌තෙ දෙසියමානෙ, පරාභවසුත්‌තන්‌තෙ දෙසියමානෙ ගණනපථංවීතිවත්‌තානං දෙවතානං ධම්‌මාභිසමයො අහොසි, සබ්‌බෙතෙ ගිහිභූතා, න පබ්‌බජිතා’’ති. ‘‘තෙන හි, භන්‌තෙ ආයුපාල, නිරත්‌ථිකාතුම්‌හාකං පබ්‌බජ්‌ජා, පුබ්‌බෙ කතස්‌ස පාපකම්‌මස්‌ස නිස්‌සන්‌දෙන සමණා සක්‍යපුත්‌තියා පබ්‌බජන්‌ති ධුතඞ්‌ගානි ච පරිහරන්‌ති. යෙ ඛො තෙ,භන්‌තෙ ආයුපාල, භික්‌ඛූ එකාසනිකා, නූන තෙ පුබ්‌බෙ පරෙසං භොගහාරකා චොරා, තෙ පරෙසං භොගෙ අච්‌ඡින්‌දිත්‌වා තස්‌ස කම්‌මස්‌සනිස්‌සන්‌දෙන එතරහි එකාසනිකා භවන්‌ති, න ලභන්‌ති කාලෙන කාලං පරිභුඤ්‌ජිතුං, නත්‌ථි තෙසං සීලං, නත්‌ථි තපො, නත්‌ථි බ්‍රහ්‌මචරියං. යෙ ඛො පන තෙ, භන්‌තෙ ආයුපාල, භික්‌ඛූ අබ්‌භොකාසිකා, නූන තෙ පුබ්‌බෙ ගාමඝාතකා චොරා, තෙ පරෙසං ගෙහානි විනාසෙත්‌වා තස්‌සකම්‌මස්‌ස නිස්‌සන්‌දෙන එතරහි අබ්‌භොකාසිකා භවන්‌ති, න ලභන්‌ති සෙනාසනානි පරිභුඤ්‌ජිතුං, නත්‌ථි තෙසං සීලං, නත්‌ථි තපො, නත්‌ථිබ්‍රහ්‌මචරියං. යෙ ඛො පන තෙ, භන්‌තෙ ආයුපාල, භික්‌ඛූ නෙසජ්‌ජිකා, නූන තෙ පුබ්‌බෙ පන්‌ථදූසකා චොරා, තෙ පරෙසං පථිකෙ ජනෙගහෙත්‌වා බන්‌ධිත්‌වා නිසීදාපෙත්‌වා තස්‌ස කම්‌මස්‌ස නිස්‌සන්‌දෙන එතරහි නෙසජ්‌ජිකා භවන්‌ති, න ලභන්‌ති සෙය්‍යං කප්‌පෙතුං, නත්‌ථිතෙසං සීලං, නත්‌ථි තපො, නත්‌ථි බ්‍රහ්‌මචරිය’’න්‌ති ආහ.
එවං වුත්‌තෙ ආයස්‌මා ආයුපාලො තුණ්‌හී අහොසි, න කිඤ්‌චි පටිභාසි. අථ ඛො පඤ්‌චසතා යොනකා රාජානං මිලින්‌දං එතදවොචුං‘‘පණ්‌ඩිතො, මහාරාජ, ථෙරො, අපි ච ඛො අවිසාරදො න කිඤ්‌චි පටිභාසතී’’ති.
අථ ඛො මිලින්‌දො රාජා ආයස්‌මන්‌තං ආයුපාලං තුණ්‌හීභූතං දිස්‌වා අප්‌ඵොටෙත්‌වා උක්‌කුට්‌ඨිං කත්‌වා යොනකෙ එතදවොච ‘‘තුච්‌ඡො වතභො ජම්‌බුදීපො, පලාපො වත භො ජම්‌බුදීපො, නත්‌ථි කොචි සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා, යො මයා සද්‌ධිං සල්‌ලපිතුං උස්‌සහති කඞ්‌ඛංපටිවිනෙතු’’න්‌ති.
གྷི་རིག་གི་རྒྱལ་བོ་མི་ཎཱནྜར།
“དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཚེ་སྐྱོང་གྲངས་ཅན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་སོ། ། དེ་ནས་རྒྱལ་བོ་མི་ལིནྡས་བློན་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དོ་ནུབ་ཀྱི་དུས་འདི་ཤིན་ཏུ་ཉམས་དགའ་བ་ཡིན་ན། དིང་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་སུ་ཡང་རུང་བའི་ཉེ་བར་སོང་ནས་དྲི་བ་མངོན་པར་འདྲི་བར་འདོད་དེ། སུ་ཞིག་བདག་དང་ལྷན་དུ་གཏམ་སྨྲས་ཏེ་བདག་གི་ཐེ་ཚོམ་བཟློག་པར་བགྱིད་པར་འགྱུར། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། ཡ་བ་ན་ལྔ་བརྒྱ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་བོ་མི་ལིནྡ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། རྒྱལ་བོ། ཚེ་སྐྱོང་བྱ་བའི་གནས་བརྟན་ཞིག་ཡོད་དེ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་འཛིན་པ། ལུང་ཐོབ་པ། དེ་ད་ལྟ་གྲངས་ཅན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་ན། རྒྱལ་བོ་ཁྱོད་སོང་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཚེ་སྐྱོང་ལ་དྲི་བ་འདྲི་བར་བྱའོ། ། དེས་ན་བཙུན་པར་གཏམ་སྦྲན་པར་བྱོས་ཤིག
དེ་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་རྟགས་དང་ལྡན་པའི་ཕོ་ཉ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཚེ་སྐྱོང་ཅན་དུ་བརྫངས་ཏེ། སྨྲས་པ། བཙུན་པ། རྒྱལ་བོ་མི་ལིནྡ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཚེ་སྐྱོང་མཇལ་བར་སྤྲོའོ། ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཚེ་སྐྱོང་ཡང་འདི་སྐད་དུ། དེས་ན་ཕེབས་པར་མཛོད་ཅིག དེ་ནས་རྒྱལ་བོ་མི་ལིནྡ་ཡ་བ་ན་ལྔ་བརྒྱའི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་ཏེ་ཤིང་རྟ་ལ་བཞུགས་ཏེ་གང་ན་གྲངས་ཅན་གྱི་གནས་ཡོད་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཚེ་སྐྱོང་ག་ལ་བར་ལྷགས་སོ། །ལྷགས་ནས་ཀྱང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཚེ་སྐྱོང་དང་ཆབས་ཅིག་དགའ་བའི་སྙུན་གསོལ་ལ། སྙུན་གསོལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་ནས་ཀྱང་རྒྱལ་བོ་མི་ལིནྡས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཚེ་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ཚེ་སྐྱོང་། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱུང་། ཁྱོད་ཀྱི་དམ་པའི་དོན་ཡང་གང་། གནས་བརྟན་གྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་བོ་ཆེན་པོ། ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་ཞི་བའི་སྤྱོད་པའི་སླད་དུ་བདག་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། ཞི་བའི་འབྲས་བུ་བདག་གི་དམ་པའི་དོན་ལགས་སོ། ། བཙུན་པ། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ཆོས་སྤྱོད་པ་ཞི་བར་སྤྱོད་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་དམ། རྒྱལ་བོ་ཆེན་པོ། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ཞི་བར་སྤྱོད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། རྒྱལ་བོ་ཆེན་པོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི་དྲང་སྲོང་ལྷུང་བ་རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་སུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་ཚེ་བྲམ་ཟེ་བྱེ་བ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཁྱིམ་པར་གྱུར་པ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། ། རྒྱལ་བོ་ཆེན་པོ། གཞན་ཡང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དམ་ཚིག་ཆེན་པོ་དང་། བཀྲ་ཤིས་ཆེན་པོ་དང་། སེམས་ཞི་བའི་རྣམ་གྲངས་དང་། སྒྲ་གཅན་འཛིན་གྱིས་སྨྲས་པ་དང་། གཞན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་བསྟན་ཏེ་ནམ་མཁའི་མཐའ་དང་མཉམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ཁྱིམ་པར་གྱུར་པ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །
གྷི་རིག་གི་རྒྱལ་བོ་མི་ཎཱནྜར་གྱི་ཊམ་ཀ
ཚེ་སྐྱོང་། དེས་ན་ཁྱོད་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དོན་མེད་དེ། སྔོན་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུར་ཤཱཀྱའི་བུ་དགེ་སྦྱོང་རྣམས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤངས་སོ། །བཙུན་པ་ཚེ་སྐྱོང་། གང་དགེ་སློང་སྟན་གཅིག་པ་འདི་དག་ནི་ངེས་པར་སྔོན་གཞན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་འཕྲོག་པའི་ཆོམ་རྐུན་ཏེ། དེ་དག་གིས་གཞན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཕྲོགས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུར་དིང་སྟན་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ལ། ལོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དུས་སུ་མི་འབྱུང་ངོ་། ། དེ་དག་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་དཀའ་ཐུབ་དང་ཚངས་སྤྱོད་ཀྱང་མེད་དོ། ། བཙུན་པ་ཚེ་སྐྱོང་། གང་དགེ་སློང་བླ་གབ་མེད་པ་འདི་དག་ནི་ངེས་པར་སྔོན་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་བཅོམ་པའི་ཆོམ་རྐུན་ཏེ། དེ་དག་གིས་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་རབ་ཏུ་བཤིག་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུར་དིང་བླ་གབ་མེད་པར་གྱུར་ལ། མལ་སྟན་ཡང་དུས་སུ་མི་འབྱུང་ངོ་། ། དེ་དག་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་དཀའ་ཐུབ་དང་ཚངས་སྤྱོད་ཀྱང་མེད་དོ། །བཙུན་པ་ཚེ་སྐྱོང་། གང་དགེ་སློང་ཙོག་པུ་བ་འདི་དག་ནི་ངེས་པར་སྔོན་གཞན་གྱི་ལམ་གྱི་ཆོམ་རྐུན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ལམ་བགྲོད་པ་རྣམས་བཟུང་ཞིང་བཅིངས་ལ་ཙོག་ཏུ་བཅུག་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུར་དིང་ཙོག་པུ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་ལ། ཉལ་བའི་ཆས་ཀྱང་མི་འབྱུང་ངོ་། ། དེ་དག་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་དཀའ་ཐུབ་དང་ཚངས་སྤྱོད་ཀྱང་མེད་དོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །
དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཚེ་སྐྱོང་ཁ་རོག་གེར་གྱུརད་ཅིང་། ལན་ཅི་ཡང་ལྡོན་མ་ནུས་སོ། ། དེ་ནས་ཡ་བ་ན་ལྔ་བརྒྱ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་བོ་མི་ལིནྡ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏེ། རྒྱལ་བོ་ཆེན་པོ། གནས་བརྟན་མཁས་མཁས་མོད་ཀྱི་དིང་སྤོབས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་ལན་ཅི་ཡང་ལྡོན་མ་བྲའོ། ། ཞེས་སྨྲས་སོ། །
དེ་ནས་རྒྱལ་བོ་མི་ལིནྡས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཚེ་སྐྱོང་ཁ་རོག་གེར་གྱུརད་པ་གཟིགས་ནས་ལག་པ་བརྡབས་སྐད་བཏོན་ཏེ་ཡ་བ་ན་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ། ཀྱི་ཧུད། འཛམ་བུ་གླིང་ནི་གསོབ་བོ། །ཀྱི་ཧུད།འཛམ་བུ་གླིང་ནི་མུ་ཅོར་སྨྲ་བ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་ཡང་རུང་བྲམ་ཟེ་ཡང་རུང་བདག་དང་ལྷན་དུ་གཏམ་སྨྲ་བར་སྤྲོ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་བཟློག་ནུས་པ་སུ་ཡང་མ་བྱུང་ངོ་། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །”
#གླེང་གཞི། #ཚན་བསྒྱུར།
#རྒྱལ་བོ་འདུལ་སྦྱིན་དང་དགེ་སློང་ཀླུའི་སྡེ་བར་གྱི་བརྒལ་བརྟག
#मिलिन्दपञ्हा #milindapañhapāḷi #මිලින්‌දපඤ්‌හපාළි
