༄༅། །དཔལ་ན་ལེནྡྲའི་མཁའ་དབྱིངས་ན་འཚེར་བའི་བོད་ཀྱི་སྐར་མ་འོད་ཆེན་ཞིག

-----ཙ་མི་པཎ་ཆེན་སངས་རྒྱས་གྲགས་པའི་མཛད་རྣམ་རགས་ཙམ་གླེང་བ།

རྩོམ་པ་བོ། འགྱུར་མེད།*

【ནང་དོན་གནད་བསྡུས།】 དཔྱད་རྩོམ་འདིར་རྣམ་ཐར་གྱི་སྒྲིག་གཞི་གསུམ་གྱི་གོ་རིམ་ལྟར་དུ། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ལགས་ཡུལ་དུས་རིགས་རུས་གང་དུ་འཁྲུངས་པ་དང་། ཐོས་བསམ་གང་དུ་མཛད་པ། བཤེས་གཉེན་གང་དག་བསྟེན་པ། ལུང་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཅི་འདྲ་བརྙེས་པ། མཁས་གྲུབ་ཆེན་པོར་གྱུར་རྗེས་དཔལ་ན་ལེནྡྲ་དང་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་མཁན་པོར་བཞུགས་ཚུལ་དང་བཞུགས་ཡུན། འཕགས་བོད་ཀྱི་བུ་སློབ་གང་དག་བསྐྱངས་པ་དང་། བསྟན་བཅོས་གང་དག་མཛད་པ་དང་བསྒྱུར་པ། སློབ་རྒྱུན་དག་ལས་བོད་དུ་ཙ་མིའི་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱུན་གང་དག་དར་བ། སྐུ་ཚེ་གང་བོར་ཕྱིར་བོད་དུ་མ་ཕེབས་པར་རྒྱ་གར་ཡུལ་དབུས་སུ་གཏན་བཞུགས་གནང་བའི་དགོངས་གཞི་གང་ཡིན་པ་བཅས་ལ་རགས་ཙམ་དཔྱད་ཡོད།

【གནད་ཚིག】 ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ། ན་ལེནྡྲ་དང་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་མཁན་པོ། ཙ་མིའི་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱུན།

རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་བློ་བཟང་གྲགས་པས«བྱང་ཆུབ་ལམ་རིམ་ཆེན་མོ»རུ་ཇོ་བོ་རྗེ་ཨ་ཏི་ཤའི་རྣམ་ཐར་གསུངས་སྐབས། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྐྱེ་བ་བཞེས་པའི་ཚུལ། རྟེན་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་བརྙེས་པའི་ཚུལ། བརྙེས་ནས་བསྟན་པ་ལ་བྱ་བ་མཛད་པའི་ཚུལ།[1] ཞེས་རྣམ་ཐར་རྩོམ་ལུས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་འགོད་སྟངས་ཚིག་ཉུང་ལ་གནད་འདུས་པ་ཞིག་གསུངས་ཡོད་པ་བཞིན་དུ། འདིར་དཔལ་ན་ལེནྡྲའི་མཁན་པོ་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་སངས་རྒྱས་གྲགས་པའི་མཛད་རྣམ་གླེང་བར་ཡང་སྒྲིག་གཞི་དེ་ལ་དཔེ་བལྟས་ཏེ་ས་བཅད་བཞིའི་སྒོ་ནས་རགས་ཙམ་དཔྱད་ན།

དང་བོ། ཡུལ་དུས་རིགས་རུས་གང་དུ་སྐྱེ་བ་བཞེས་ཚུལ་ལ་དཔྱད་པ།

ཙ་མི་པཎ་ཆེན་སངས་རྒྱས་གྲགས་པའི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལ། སྔོན་གྱི་ཆོས་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ཏུ་མི་འདྲ་བ་མང་བོ་བཀོད་འདུག་སྟེ། ཙ་མི་དང་ཙཱ་མི་དང་ཙྭ་མི་ཞེས་སམ། རྩ་མི་དང་རྩ་མི་དང་རྩྭ་མི་ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་ནི་མཚན་གྱི་བསྡུས་འབྲི་ཡིན་ངེས་དང་། ཡང«བསྟན་འགྱུར»གྱི་འགྱུར་བྱང་ལ་ལར། ལོ་ཙཱ་བ་ཙ་མི་ཆེན་པོའམ་རྗེ་མི་ཉག་ལོ་ཙཱ་བའམ་བླ་མ་མི་ཉག་ལོ་ཙ་བ་ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་ནི་ལོ་ཙཱ་ལ་མཁས་པའི་ཆེ་བརྗོད་དང་བཅས་མཚན་གྱི་བསྡུས་འབྲི་ཡིན་ངེས་དང་། མི་ཉག་ཙ་མི་ལོ་ཙཱ་བ་སྨོན་གྲུབ་ཤེས་རབ་ཅེས་པ་ནི་དགེ་བསྙེན་ནམ་དགེ་ཚུལ་གང་རུང་གི་མཚན་ཡིན་ངེས་དང་། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ཞེས་པ་ནི་དགེ་སློང་བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་མཚན་དང་། ཙ་མི་པཎ་ཆེན་སངས་རྒྱས་གྲགས་པའམ་མི་ཉག་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་གྲགས་པའམ་མང་དུ་ཐོས་པའི་དགེ་སློང་བསོད་སྙོམས་པ་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་ནི་ཕྱིས་སྙན་གྲགས་རྒྱས་རྗེས་ཀྱི་མཚན་ཧྲིལ་པོ་ཆེ་བརྗོད་དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཁོང་གི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པར་མ་ཟད། མཚན་གྱི་འབྲི་སྟངས་སོ་སོར་དངོས་ཤུགས་ཀྱི་བསྟན་དོན་རེ་རེ་གོ་རྒྱུ་ཡོད།

ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ཡུལ་གང་དུ་འཁྲུངས་པ་ནི། ཆེ་ས་ནས་དབྱེ་ན་དབུས་གཙང་གི་ཕྱོགས་སུ་འཁྲུངས་པར་འདོད་མཁན་དང་། མི་ཉག་གི་ཡུལ་དུ་འཁྲུངས་པར་འདོད་མཁན་གཉིས་འདུག

མཁས་གྲུབ་རྗེའི«དུས་འཁོར་འགྲེལ་ཆེན»དུ། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ནི་མི་ཉག་གི་ཡུལ་དུ་འཁྲུངས་པ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཉང་སྟོད་སྨད་ཀྱི་མཚམས་འཁྲིས་ཙ་ཁ་པ་ཡིན་ཟེར་བ་དང་། ཁ་ཅིག་གཡེ་རོང་གི་རྩ་པ་ཡིན་ཟེར་བ་ནི། དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྱུར་པའི་འགྱུར་བྱང་དུ། བྱང་ཕྱོགས་མི་ཉག་ཡུལ་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་ནི། །ཡུན་རིང་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་གནས་བཅས་ནས། །བླ་མ་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀུན་མཆོད་པའི། །དགེ་སློང་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ། །ཞེས་ཁོང་རང་གིས་བཀོད་པ་མ་མཐོང་བར་ཟད་དོ། །[2] ཞེས་བྱུང་བ་འདི་ལས་དཔྱད་ནུས་པ་ནི། སྔོན་མཁས་གྲུབ་རྗེ་ཞལ་བཞུགས་པའི་དུས་ཙམ་ནས་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱི་འཁྲུངས་ཡུལ་ལ་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་ཡོད་པ་དཔག་ཐུབ། ལུང་འདིར་ཁ་ཅིག་གི་འདོད་པ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་བཀོད་ཡོད་པ་ནི་དབུས་དང་གཙང་གི་ཕྱོགས་སུ་འཁྲུངས་པར་འདོད་མཁན་གྱི་བཞེད་ཚུལ་ཡིན་ལ། མཁས་གྲུབ་རྗེ་ཁོང་གིས་མི་ཉག་ལ་འཁྲུངས་པར་བཞེད་འདུག་པ་དང་། «དུས་འཁོར་སྤྱི་བཤད་མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན»དུ་ཡང་། ཙ་མི་ནི་བོད་ཡུལ་མདོ་ཁམས་མི་ཉག་གི་ཡུལ་དུ་སྐུ་འཁྲུངས།[3] ཞེས་དང་། «མཁས་པའི་དགའ་སྟོན»ལས། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་འདི་མདོ་ཁམས་སྨད་མི་ཉག་གི་ཡུལ་དུ་འཁྲུངས།[4] ཞེས་དང་། «གངས་ལྗོངས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་གྲགས་ཅན་མི་སྣ»ལས། མདོ་ཁམས་སྨད་མི་ཉག་གི་ཡུལ་དུ་འཁྲུངས་པས་མི་ཉག་རྩ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་ཞེས་ཞུ།[5] ཞེས་བྱུང་བ་སོགས«བསྟན་རྩིས་ཀུན་བཏུས»ཀྱིས་མཚོན་པའི་བསྟན་རྩིས་ཕལ་མོ་ཆེ་དང་། «མཁས་པའི་དགའ་སྟོན»གྱིས་མཚོན་པའི་ཆོས་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་ཕལ་མོ་ཆེའི་བཞེད་པ་ཡང་མི་ཉག་གི་ཡུལ་ཡིན་ཚུལ་འོག་ཏུ་ལུང་འདྲེན་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ཁོང་གིས་བསྒྱུར་བ་དང་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་གི་མཇུག་བྱང་ཁག་ལས་ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་ནའང་། ཁོང་གི་འཁྲུངས་ཡུལ་ནི་ཉང་སྟོད་སྨད་ཀྱི་མཚམས་འཁྲིས་ཙ་ཁ་པ་སྟེ་ད་ལྟའི་གཙང་ཕྱོགས་དང་། གཡེ་རོང་གི་རྩ་པ་སྟེ་ད་ལྟའི་དབུས་ཀྱི་ལྷོ་ཁའི་ཕྱོགས་མིན་པར་མི་ཉག་གི་ཡུལ་ཁམས་ཡིན་པ་ཐག་གཅོད་བྱས་ཆོག

འོན་ཀྱང«མཁས་པའི་དགའ་སྟོན»ལས། ཤར་ནི་རྒྱ་ནག་ལྷོ་ན་འཇང་ནུབ་ན་བོད་བྱང་ན་ཧོར་གྱིས་བཅད་པའི་དབུས་ནི་མི་ཉག་གི་རྒྱལ་ཁམས།[6] ཞེས་པ་བཞིན། སྔོན་མི་ཉག་གི་རྒྱལ་ཁམས་དེ་ཡང་ས་རྒྱ་ཆེ་ལ་མི་རྒྱུད་དར་བའི་ཡུལ་ཁམས་ཤིག་ཡིན་པས་དེའི་ནང་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་གང་ལ་འཁྲུངས་ཟེར་ན། དེའི་སྐོར་ལ་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་གསུམ་ཙམ་འདུག

«འབྲུག་པའི་ཆོས་འབྱུང»(སྤྱི་ལོ༡༥༨༡ལོར་བརྩམས)ལས། ཙ་མི་ལོ་ཙཱ་བ་འདི་འཁྲུངས་ཡུལ་མི་ཉག་གི་ཕུ་ཙ་མི་ཤིང་མི་ཡིན་པས་མཚན་དེ་ལྟར་ཐོགས།[7] ཞེས་དང་། «དེབ་ཐེར་དམར་པོའི་ཚིག་འགྲེལ»ལས། རྩ་མི་ལོ་ཙཱ་བ་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ནི་འཁྲུངས་ཡུལ་མདོ་ཁམས་མི་ཉག་གི་ཡུལ་རྩ་མི།[8] ཞེས་དང་། «དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ»རུ། མདོ་ཁམས་མི་ཉག་གི་ཡུལ་གྱི་ནང་ཚན་ཙ་མི། ཡུལ་དེ་ནས་བོད་སིལ་བུའི་སྐབས་ཙ་མི་ལོ་ཙཱ་བ་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་བྱོན།[9] ཅེས་དང་། «མི་ཉག་གི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ལྗང་གུ»ཞེས་པར། དར་མདོ་རྫོང་ས་བདེ་ཡུལ་ཚོའི་ལག་ཝའམ་ལག་འོག་སྡེ་བར་འཁྲུངས་ཤིང་དེར་ཁོང་གི་ཞབས་རྗེས་དང་སྐུ་ལུས་ཆ་ཚང་བའི་རྗེས་བཅས་ལ་ད་ལྟའང་མཇལ་ཁ་ཞུ་རྒྱུ་ཡོད་པར་བཤད[10]པ་སྟེ། ལུང་འདི་དག་ལྟར་ན་ད་ལྟའི་སི་ཁྲོན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་དར་རྩེ་མདོའི་མི་ཉག་གི་རྒྱུད་ལ་འཁྲུངས་པར་བཞེད་པ་ཡིན།

ཡང«བུ་སྟོན་ཆོས་འབྱུང»དུ། རྩོང་ག་མི་ཉག་རྩ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས།[11] ཞེས་མདོ་སྨད་ཙོང་ཁའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་ཉག་གི་རྒྱུད་དུ་འཁྲུངས་པར་བཞེད་པ་དང་། ༢༠༡༢ལོའི«ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ»དུས་དེབ་བཞི་པའི་སྟེང་སྤེལ་བའི་དཔའ་ལུང་རྫོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དཔྱད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཏུ། དཔའ་ལུང་ཡུལ་གྱི་རྩ་བ་ཚོ་བའི་ཁོངས་སུ་འཁྲུངས་པའི་ཙཱ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ།[12]ཞེས་ད་ལྟའི་མཚོ་སྔོན་མཚོ་ཤར་ཁུལ་དཔའ་ལུང་རྫོང་རྩ་བ་གྲོང་རྡལ་དུ་འཁྲུངས་པར་ཐག་བཅད་འདུག་སྟེ། དེ་སྔོན་དཔའ་ལུང་རྫོང་གི་ཏན་ཏིག་དགོན་པ་དང་། དེ་དང་ཁད་ཉེ་བའི་བྱམས་པ་འབུམ་གླིང་དགོན་པ་གཉིས་སུ་ཡང་མི་ཉག་གི་ཡི་གེ་དང་རིག་རྫས་མང་བོ་རྙེད་ཚུལ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཆེན་མོ་རྒན་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་གསུངས།

སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སུ་མི་ཉག་གི་མི་རྒྱུད་དང་ཆབ་སྲིད་དེ་ཕྱོགས་སོ་སོར་དར་བའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་དུ། རིམ་གྱིས་མདོ་སྨད་ཙོང་ཁའི་ཕྱོགས་སུ་ཡང་མི་ཉག་གི་མི་རྒྱུད་མཆེད་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཡིན་ཅིང་། དེ་དག་གི་མི་རྒྱུད་ད་ལྟའང་མ་ཉམས་པར་གནས་ཡུལ་དང་བཅས་ངོས་བཟུང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ནི། ད་ལྟའི་མཚོ་སྔོན་དཔའ་ལུང་རྫོང་དང་ཁྲི་ཀ་རྫོང་དང་སྐུ་འབུམ་རྫོང་རྣམས་སུ་མི་ཉག་ཅེས་པའི་ས་མིང་མང་དུ་ཡོད།

ཡང«དུས་འཁོར་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་རྣམ་ཐར»དུ། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ནི་མི་ཉག་འགའི་ཡུལ་དུ་སྐུ་འཁྲུངས།[13] ཞེས་དང་། «དུས་འཁོར་རྟོགས་བརྗོད་དཔག་བསམ་སྙེ་མ»རུ། ཙ་མི་ནི་མི་ཉག་འགའི་ཡུལ་དུ་འཁྲུངས།[14] ཞེས་བྱུང་སྟེ། བོད་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་ཁག་ཏུ་མི་ཉག་འགའ་འམ་མི་ཉག་གྷའི་ས་ཆ་ངོས་འཛིན་ཚུལ་ནི། «དེབ་ཐེར་སྔོན་པོ»རུ། ཇིང་གིན་རྒྱལ་བོ་མི་ཉག་གྷ་རུ་གནམ་དུ་གཤེགས།[15] ཞེས་ད་ལྟའི་ལཱིག་ཕན་རི་རྒྱུད(六盘山山脉)ཀྱི་ས་ཁུལ་ལ་ངོས་འཛིན་པ་དང་། «དེབ་དམར་གསར་མ»ཡི་མཆན་འགྲེལ་དུ། བླ་ཆེན་དགོངས་པ་རབ་གསལ་ནི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཕྱིན་ཏེ་ཅང་ཨིན་རྩེ་མཁར་མི་ཉག་གྷའི་ཡུལ་དུ་བྱོན་ཅེས་པ་འགྲེལ་སྐབས། ཀན་ཀྲོའུ(甘州)སྟེ་ད་ལྟའི་ཀྲང་ཡེ(张掖)ལ་གོ་དགོས་ཚུལ་བཀོད་འདུག[16]སྟེ་ས་ཆ་དེ་ནི་སྤྱི་ལོ༡༠༢༨ལོར་མི་ཉག་རྒྱལ་རྒོད་ཀྱིས་དབང་དུ་བསྡུས་པ་ནས་བཟུང་མི་ཉག་རྒྱལ་རབས་འཇིག་པའི་བར་དུ་དེའི་མངའ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ལ་དེར་མི་ཉག་རྒྱལ་པོའི་མཆོད་སྡོང་དུ་གྲགས་པའི་བྲག་རི་དང་ལྷ་ཁང་ངོ་མཚར་བ་ཡོད་ཚུལ«མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང»དུ་ཡང་གསུངས་འདུག[17]པ་དང་། ཡང་ལ་ལས་གྷའམ་འགའ་ནི་རྒྱ་སྐད་དུ་ཞཱ་ཀྲོའུ(夏州)སྟེ་ད་ལྟའི་ཧྲན་ཞི་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཇིང་པཱེན་རྫོང(陕西省靖边县)ལྟེ་བ་བྱས་པའི་མཐའ་སྐོར་གྱི་ཡུལ་ཁམས་ཆེན་པོར་འདོད་མཁན་ཡང་འདུག[18]པ་དང་། གཞན་ཡང་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་འགའ་རེས། སྔོན་དུས་ཞིས་ཞཱ་ཞེས་པའི་ཞཱ་ཡིག་དེའི་ཀློག་སྟངས་ནི་གྷའམ་འགའ་ཡི་སྒྲ་དང་འདྲ་བོ་ཡོད་པས་དེ་བོད་སྐད་ལ་ཟུར་ཆག་པ་སྟེ། མི་ཉག་གྷ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱ་སྐད་ཀྱི་ཞིས་ཞཱ་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ་མི་ཉག་རྒྱལ་ཁམས་སྤྱིའི་མིང་ཡིན་ཚུལ་ཡང་མང་དུ་གླེང་འདུག

དེས་ན་བོད་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་སུ་མི་ཉག་གྷ་ཞེས་པའི་གནས་ངོས་འཛིན་ཚུལ་ལ་འགྱུར་བའི་གོ་རིམ་གཉིས་བྱུང་འདུག་སྟེ། ཡར་སྔོན་ལིག་ཕན་རི་རྒྱུད་དམ། ཀན་ཀྲོའུ་འམ་ཞཱ་ཀྲོའུ་གང་རུང་ལྟེ་བ་བྱས་པའི་མཐའ་སྐོར་གྱི་ཡུལ་ཁམས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ལ་གོ་བཞིན་པ་ནི་གོ་རིམ་དང་བོ་དང་། ཕྱིས་སུ་མི་ཉག་གི་རྒྱལ་པོས་མངའ་ཁོངས་རྒྱ་བསྐྱེད་པ་དང་དེའི་རྒྱལ་རབས་མང་བོ་བརྒྱུད་རྗེས་སུ་མི་ཉག་གི་རྒྱལ་ཁམས་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་མིང་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་གོ་རིམ་གཉིས་པའོ། །

གོང་དུ་ཙ་མི་ནི་མི་ཉག་འགའི་ཡུལ་དུ་འཁྲུངས་ཞེས་པའི་ལུང་དེ་གཉིས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི། ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱི་འཁྲུངས་ཡུལ་ནི་ད་ལྟའི་སི་ཁྲོན་དཀར་མཛེས་ཀྱི་མི་ཉག་གི་ཕྱོགས་སམ། ད་ལྟའི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཙོང་ཁའི་མི་ཉག་གི་ཕྱོགས་མིན་པར། གོང་གི་གོ་རིམ་དང་པོའི་ངོས་འཛིན་ཚུལ་ལྟར་ཏེ། «མཁས་དགའ»ལས་མི་ཉག་གི་རྒྱལ་ཁམས་ངོས་བཟུང་དུས་ཀྱང་། ཕྱིས་གོ་དན་གྱིས་བཟུང་བ་གྷ་དང་བྱང་ངོས་སོགས་ནི་ཡུལ་གྱི་དངོས་གཞི་ཡིན་ལ་རབ་སྟོང་ཚར་སྒང་གི་ས་རྣམས་ཀྱང་མི་ཉག་ལ་གཏོགས།[19] ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་ལས་ཡུལ་གྱི་དངོས་གཞི་ཞེས་པ་དེར་ངོས་བཟུང་འདུག

ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱི་འཁྲུངས་འདས་ལོ་ཚིགས་ནམ་ཞིག་ཡིན་པ་ནི། དཔྱད་གཞིར་འོས་པའི་ལུང་འགའ་རེ་ཡོད་མོད་འདིར་ཡིག་ཚོགས་སྐྱུང་ཕྱིར་ལུང་གལ་ཆེན་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་དཔྱད་ན། «དུས་འཁོར་རྟོགས་བརྗོད་དཔག་བསམ་སྙེ་མ»ཞེས་པར་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱི་དངོས་སློབ་སྟེང་པ་ལོ་ཙཱ་བའི་ལོ་རྒྱུས་བཀོད་པར་འདི་ལྟར་བྱུང་སྟེ། སྟེང་པ་ལོ་ཙཱ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་འབྱུང་གནས་ནི་གཉལ་སྨད་དགེ་རིའི་འདབ་ཏུ་མེ་མོ་ཕག་ལ་འཁྲུངས། མ་གཡར་སྡང་པས་ལོ་བཅུ་གསུམ་པ་ལ་དྭགས་པོར་བྱོན། ཉི་ཤུ་པ་ལ་རྒྱ་གར་དུ་འབྱོན་བཞེད་ནས་མ་ག་དྷར་བྱོན་ཏེ་ཙ་མི་ལ་གཏུགས་ནས་སྒྲ་ཚད་སྡེ་སྣོད་མང་བོ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་དུས་འཁོར་ལ་མཁས་པར་སྦྱངས། དེ་དུས་གཅུང་ཆོས་འབར་གྱིས་གསེར་མང་བོ་ཁྱེར་ནས་བསྐྱལ། དེ་ཡང་སློབ་གཉེར་ལ་བཙུད་པས་པཎྜི་ཏ་མཁས་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ་ཚད་པས་གྲོངས། འདའ་ཁར་ཁྱེད་ཀྱིས་ངའི་རུས་པ་བོད་དུ་སྐྱེལ་དགོས་ཟེར་མནའ་བཀག་པས་སུམ་ཅུ་པ་ལ་བོད་དུ་བྱོན། དགེ་རིའི་གནས་སུ་གཅུང་གི་གདུང་ཁང་བཞེངས། སླར་རྒྱ་གར་དུ་བྱོན་ཏེ་ཙ་མི་མི་བཞུགས་པས་གདུང་ལ་མཆོད་པ་ཕུལ། ལོ་ལྔར་པཎ་ཆེན་བཅུ་གསུམ་ལ་མང་དུ་གསན། རྒྱ་དཔེ་མི་ཁུར་བཅུ་བདུན་བསྣམས། བསྟན་པའི་བདག་པོར་གྱུར་ནས་གྱ་བཞི་བ་ལྕགས་ཕོ་ཁྱི་ལ་གཤེགས།[20] ཞེས་དང་། «དེབ་ཐེར་སྔོན་པོ»རུ་ཡང་སྟེང་པ་ལོ་ཙཱ་བའི་ལོ་རྒྱུས་བྱུང་བ་ཕལ་ཆེར་གོང་དང་མཐུན་པ་ལ་དེར་ཁ་སྣོན་དུ་འོས་པ་ཅུང་ཙམ་དྲངས་ན། མ་ག་དྷར་ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་དང་མཇལ། ཁོང་གི་དྲུང་དུ་ལོ་བཅུ་བཞུགས། གཅུང་ཆོས་འབར་གྱིས་ཞིང་བཙོང་ནས་གསེར་མང་བོ་ཁྱེར་ཏེ་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་སླེབས། ཁོ་ན་རེ། ཡབ་གྲོངས་ཤིད་ཀྱང་ངེད་ཀྱིས་ཚར། གསེར་འདི་ཁྱེད་ཀྱི་སྐལ་བ་ཡིན། ང་ཡུལ་དུ་འགྲོ་ཟེར་བ་ལ་ཞལ་ཏ་མཛད་ནས་སློབ་གཉེར་ལ་བཙུད་པས་པཎྜི་ཏ་མཁས་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ་ཚད་པས་གྲོངས། འདའ་ཁར་ཁྱེད་ཀྱིས་ངའི་རུས་པ་འདི་དགེ་རིར་སྐྱེལ་དགོས་ཟེར་ནས་བོད་དུ་མི་འགྲོ་རེ་མནའ་ལན་གསུམ་བསྒགས། དེ་ནས་ཚུར་བྱོན་ཁོང་གི་ཆེད་དུ་གདུང་ཁང་བཞེངས། ཡབ་ཀྱིས་དབུ་བཙུགས་པའི་འབུམ་ཉི་ཤུ་དུམ་ཅིག་གི་འཕྲོ་ཡང་ཚར། སླར་རྒྱ་གར་དུ་བྱོན་པས་བླ་མ་རྩ་མི་མི་བཞུགས་པར་འདུག་པས་གདུང་ལ་མཆོད་པ་ཕུལ། དེ་རེས་རྒྱ་གར་དུ་ལོ་ལྔ་བཞུགས།[21] ཞེས་བཀོད་འདུག

གོང་གི་ལུང་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་ཟུར་དང་དངོས་ཤུགས་ལས་དཔྱད་ཚེ་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱི་འཁྲུངས་འདས་ལོ་ཚིགས་དང་མཛད་པ་འགའ་ཡང་ཞོར་ལ་དཔག་ནུས་ཏེ། སྟེང་པ་ལོ་ཙཱ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་འབྱུང་གནས་ནི་རབ་བྱུང་གཉིས་པའི་མེ་ཕག་ནས་རབ་བྱུང་གསུམ་པའི་ལྕགས་ཁྱི་ལོའི་བར་བཞུགས་པ་ཡོངས་གྲགས་ཏེ། སྤྱི་ལོ༡༡༠༧ལོ་ནས༡༡༩༠ལོའི་བར་དུ་བཞུགས་པ་ཤེས། ཉི་ཤུ་པར་མ་ག་དྷར་ཙ་མི་ལ་གཏུགས་ཞེས་པས་སྟེང་ལོས་སྤྱི་ལོ༡༡༢༦ལོར་ཙ་མི་ཐོག་མར་བླ་མར་བསྟེན་ཅིང་། སྐབས་དེར་ཙ་མི་ནི་མ་ག་དྷ་རུ་བཞུགས་པ་དང་སྒྲ་ཚད་དུས་འཁོར་སོགས་སྡེ་སྣོད་མང་པོར་མཁས་པ་ཤེས། སུམ་ཅུ་པ་ལ་བོད་དུ་བྱོན་ཅེས་པས་སྟེང་ལོས་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ལོ་ངོ་བཅུའི་རིང་དུ་བླ་མར་བསྟེན་པ་དང་། སྟེང་ལོ་བོད་དུ་ཕྱིར་ལོག་པའི་ལོ་ནི་སྤྱི་ལོ༡༡༣༦ལོ་ཡིན་པ་ཤེས། ཡང་གཅུང་གི་གདུང་ཁང་བཞེངས། འབུམ་ཉི་ཤུ་དུམ་ཅིག་གི་འཕྲོ་ཡང་ཚར། སླར་རྒྱ་གར་དུ་བྱོན་ཏེ་ཙ་མི་མི་བཞུགས་པས་གདུང་མཆོད་ཕུལ་ཅེས་པས་སྟེང་ལོ་བོད་དུ་ལོག་ཁར་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་སྐུ་བཞུགས་ཡོད་པ་དང་། ཕྱིར་མ་ག་དྷར་སླེབས་དུས་སྐུ་གཤེགས་ཟིན་པ་གསལ་པོ་ཡིན་པས། ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱི་གཤེགས་ལོ་ནི་སྤྱི་ལོ༡༡༣༦ལོའི་རྗེས་ཡིན་པ་ཁ་ཚོན་གཅོད་ནུས།

གོང་གི་ལུང་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་ཟུར་དང་དངོས་ཤུགས་ལས་དཔྱད་ཚེ་སྟེང་པ་ལོ་ཙཱ་བ་བོད་དུ་ཕེབས་ཏེ་ཕྱིར་མ་ག་དྷར་བསླེབས་པའི་བར་དུ་རིང་བཅད་དུ་ལོ་གཉིས་ལས་འགོར་མི་སྲིད་པས། ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱི་སྐུ་གཤེགས་ལོ་ནི་སྤྱི་ལོ༡༡༣༧ལོའམ་སྤྱི་ལོ༡༡༣༨ལོ་གང་རུང་ཞིག་ལ་ཚོད་དཔག་བྱ་ཆོག

ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ནམ་ཞིག་ལ་འཁྲུངས་པ་དང་དགུང་ལོ་ག་ཚོད་བཞུགས་པར་མིག་སྔར་དཔྱད་གཞི་ཁ་གསལ་གཅིག་ཀྱང་ལག་སོན་མ་བྱུང་། འོན་ཀྱང་བུ་སློབ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་དུ་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱིས་ཚེ་ཡི་དངོས་གྲུབ་བརྙེས་ཞེས་པ་ལན་མང་དུ་བཀོད་ཡོད་པར་གཞིགས་ན། ཁོང་ཉིད་སྐུ་ཚེ་ཤིན་ཏུ་རིང་པོ་ཞིག་ལ་བཞུགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱ་ཆོག་སྟེ། ཁོང་གི་དངོས་སློབ་སྟེང་པ་ལོ་ཙཱ་བ་དགུང་ལོ་གྱ་བཞིར་བཞུགས་ཤིང་། རྒྭ་ལོ་ཙཱ་བ་དགུང་ལོ་གྱ་དགུར་བཞུགས་འདུག་ནའང་། དེ་དག་ལ་ཚེ་ཡི་དངོས་གྲུབ་བརྙེས་ཞེས་པའི་ཚིག་ཟུར་ཙམ་ཡང་མེད་པར། ཏག་ཏག་དེ་དག་གི་རྣམ་ཐར་བརྗོད་སྐབས་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱིས་ཚེ་ཡི་དངོས་གྲུབ་བརྙེས་ཞེས་ལན་མང་དུ་བརྗོད་འདུག་པས་སོ། །

གཞན་ཡང་ཁོང་གི་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་གདན་པ་ཆེ་ཆུང་དང་ཨ་བྷྱ་ཀ་རའི་འཁྲུངས་འདས་ཀྱི་ལོ་ཚིགས་དང་། སྟེང་ལོ་དང་རྒྭ་ལོ་སོགས་བོད་ཀྱི་སློབ་མ་འགའི་རྣམ་ཐར་དང་། ཁོང་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་དུས་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་ནེ་ཡ་པཱ་ལ་དང་སྐུ་གཤེགས་དུས་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་ལ་ཝ་སེ་ནའི་སྲིད་སྐྱོང་གི་ལོ་ཚིགས་སོགས་དཔྱད་གཞི་རྣམས་གུང་བསྒྲིགས་ནས་དཔྱད་ཚེ། རགས་བཤད་ཙམ་དུ་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ནི་རབ་བྱུང་དང་པོའི་དུས་མགོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ༡༠༣༠ཡི་ཡས་མས་ཙམ་ལ་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། རབ་བྱུང་གཉིས་པའི་ས་རྟ་སྟེ་སྤྱི་ལོ༡༡༣༨ལོའི་སྔོན་ལ་སྐུ་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་ཚོད་དཔག་བྱ་ཆོག

«དུས་འཁོར་སྤྱི་བཤད་མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན»ལས། ཙ་མིའི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་དུ་དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུན་སྤེལ་བ་ནི། མཉམ་མེད་སྒམ་པོ་བ་དང་དུས་མཉམ་ཙམ་ཡིན།[22] ཅེས་བཀོད་འདུག་སྟེ། མཉམ་མེད་སྒམ་པོ་བ་ནི་སྤྱི་ལོ༡༠༧༩ལོ་ནས༡༡༥༣ལོའི་བར་བཞུགས་ལ། ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ནི་དེའི་སྔོན་ཙམ་ཡིན་དགོས་པས་ཀྱང་ཁྲིགས་སེ་འགྲིག་འདུག

དེས་ན་ཁོང་ནི་བོད་ཀྱི་མི་སྣ་གང་དག་དང་དུས་མཉམ་ཡིན་སྙམ་ན། རགས་བཤད་ཙམ་དུ་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པ(སྤྱི་ལོ༡༠༤༠ནས༡༡༢༣ལོའི་བར)དང་། ས་སྐྱ་པའི་འཁོན་དཀོན་མཆོག་རྒྱལ་པོ(སྤྱི་ལོ༡༠༣༤ནས༡༡༠༢ལོའི་བར)དང་། བཀའ་གདམས་པའི་གླང་རི་ཐང་པ(སྤྱི་ལོ༡༠༥༤ནས༡༡༢༣ལོའི་བར)རྣམས་དང་ཧ་ལམ་མི་ཐོག་གཅིག་ཏུ་བགྲང་ཆོག

ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ཁོང་རིགས་རུས་གང་ལ་གཏོགས་པ་ནི། «པདྨ་བཀའ་ཐང»ལས། རྩྭ་མི་ཤིང་མི་ལྗང་མོ་མིག་དགུའི་ཡུལ༔[23] ཞེས་དང་། «མཁས་དགའ»ལས། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐབས་སུ་ཤར་རྩ་མི་ཤིང་མི་ལྷོ་ནས་ཀློ་དང་མོན་ནུབ་ནས་ཞང་ཞུང་དང་གྲུ་གུ་བྱང་ནས་ཧོར་དང་ཡུ་གུར་རྣམས་འབངས་སུ་འདུས། འཛམ་གླིང་གི་ཕྱེད་ལ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར།[24] ཅེས་རྩ་མི་ཤིང་མི་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་གནའ་ནས་བྱུང་ཡོད་པ་ལ། མཁས་དབང་མི་ཉག་མགོན་པོ་མཆོག་གིས། མི་ཉག་ཙ་མི་རྒྱལ་བོ་ཞེས་པ་ནི། མི་ཉག་སྐད་དུ་ཙ་ནི་ས་དང་། མི་ནི་གནམ་གྱི་དོན་ཡིན་པས་གནམ་སའི་བདག་པོའམ་གནམ་སའི་རྒྱལ་བོ་ཞེས་རྒྱལ་པོའི་དབང་ཐང་ལ་བསྟོད་པའི་ཚིག་ཡིན།[25] ཅེས་གསུངས་པ་འདི་ལ་དཔྱད་གཞི་ཆེ་སྟེ། «མ་ཎི་བཀའ་འབུམ»དུ་ཡང་། རྩ་མི་རྒྱལ་པོ།[26] ཞེས་རྒྱལ་པོའི་ཐ་སྙད་དང་སྦྱར་འདུག་ཅིང་། «མི་ཉག་དང་ར་ཐིས་དགོན་གྱི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ»ཞེས་པར་ཡང་། མདོ་སྟོད་དེ་རབ་སྒང་གི་ས་ཆ་འདིར་མི་ཉག་ཙ་མི་རྒྱལ་བོ་འཁྲུངས།[27] ཞེས་བྱུང་བ་རྣམས་ལྟར་ན་ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ནི་མི་ཉག་རབ་སྒང་ཕྱོགས་ཀྱི་གནམ་སའི་བདག་པོར་བསྔགས་པའི་ཙ་མི་རྒྱལ་པོའི་གདུང་རྒྱུད་ཅིག་ལ་འཁྲུངས་པ་ཡིན་སྲིད་སྙམ་པ་དང་། ཡང་དཔལ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་བཟང་པོས་མཛད་པའི«སྡེ་བ་གཡས་རུ་བྱང་བའི་རྒྱལ་རབས་རིན་པོ་ཆེ་བསྟར་བ»ཞེས་པར། དེ་ལྟར་སེའུ་རྒྱལ་བོ་དང་། མི་ཉག་རྒྱལ་རྒོད་ཀྱི་གདུང་གི་རྒྱུད་པ་མ་ག་ཏ་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་མཁན་པོ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཉི་ཟླ་ལྟར་གྲགས་པའི་མཁས་གྲུབ་ཆེན་པོ་རྩ་མི་ལོ་ཙཱ་བའི་དབོན་པོའི་རིགས་སུ་འཁྲུངས་པ། བྱང་ཕྱོགས་མིའི་དབང་པོ་དག་གི་གདུང་རབས་བརྗོད་པ།[28] ཞེས་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ནི་མི་ཉག་རྒྱལ་རྒོད་དེ་ལིས་ཡོན་ཧོད(李元昊)ཀྱི་གདུང་རྒྱུད་ཡིན་པ་ཐག་བཅད་འདུག

ལུང་འདི་དག་གིས་ང་ཚོར་དཔྱད་པར་བྱ་བ་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། པཎ་ཆེན་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ལགས་ཀྱིས་ཁོང་གི་མཛད་བྱང་དང་བསྒྱུར་བྱང་དག་ཏུ་མཚན་གྱི་དབུར་ཙ་མི་ཞེས་སྦྱར་འདུག་པ་འདིས། ཁོང་ནི་སྔོན་གྱི་ཙ་མི་རྒྱལ་པོའམ་གནམ་སའི་བདག་པོར་བསྔགས་པའི་མི་ཉག་གི་རྒྱལ་པོའི་གདུང་རྒྱུད་ཅིག་ལ་འཁྲུངས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་རང་དབང་མེད་པར་སྐྱེ་འོང་།

མདོར་ན། ཙ་མི་པཎ་ཆེན་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ལགས་ནི་བྱང་ཕྱོགས་ཀན་སུའུ་མི་ཉག་གྷ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་སི་ཁྲོན་ཁམས་ཀྱི་མི་ཉག་དང་། མཚོ་སྔོན་ཙོང་ཁའི་མི་ཉག་བཅས་ལས་དོན་དངོས་སུ་གང་དུ་འཁྲུངས་པ་ནི་མིག་སྔའི་དཔྱད་གཞིའི་དབང་གིས་ཚིག་ཐག་གཅོད་མི་ནུས་ན་ཡང་། གཅིག་ན་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་མཆོག་ནི་བོད་ཀྱི་རུས་ཚན་ཆེན་མོ་ལྡོང་ལས་མཆེད་པའི་མི་ཉག་གི་རྒྱུད་དུ་འཁྲུངས་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཡིན་པ་དང་། གཉིས་ན་ཁོང་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་མདོ་སྨད་ཙོང་ཁའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་ཉག་གམ། ཁམས་དཀར་མཛེས་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་ཉག་གང་དུ་འཁྲུངས་པ་ཡིན་ཀྱང་། ཁོང་སྐུ་བཞུགས་པའི་དུས་སྐབས་དེར་མི་ཉག་རྒྱལ་རབས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དར་བཞིན་པའི་སྐབས་ཡིན་པས། སྔོན་གྱི་ཆོས་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ཏུ་ཆེ་ས་ནས་མི་ཉག་གྷ་རུ་འཁྲུངས་ཞེས་བཀོད་པ་ཡིན་ཀྱང་སྲིད་སྙམ་སྟེ། བྱེ་བྲག་གི་ཡུལ་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཁྱབ་ཆེ་ས་ནས་སྐབས་དེར་མི་ཉག་གྷ་ལ་གཏོགས་འོས་པ་དང་། གསུམ་ན་ཁོང་སྐུ་བཞུགས་པའི་དུས་ནི་དུས་རབས༡༡པའི་དུས་མགོ་ནས་དུས་རབས༡༢པའི་དུས་སྟོད་ཙམ་གྱི་བར་ཡིན་པ་དང་། བཞི་ན་ཁོང་གིས་རང་གི་བསྒྱུར་བྱང་དང་མཛད་བྱང་ཕལ་མོ་ཆེར་ཙ་མི་ཆེན་པོའམ། རྗེ་མི་ཉག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་ནི། རང་ཉིད་གང་དུ་འཁྲུངས་པའི་ཡུལ་སྨོས་པ་ཁོ་ན་ཙམ་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བརྗོད་ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། རང་གང་དུ་འཁྲུངས་པའི་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆེ་ངོམས་སམ། རང་གང་དུ་གཏོགས་པའི་རིགས་རྒྱུད་ཀྱི་ཆེ་བརྗོད་ཀྱང་ཡིན་སྙམ་པའི་ངེས་ཤེས་འདྲོངས་ནུས།

གཉིས་པ། རྟེན་དེ་ལ་ལུང་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟར་བརྙེས་ཚུལ་ལ་དཔྱད་པ།

«གངས་ཅན་མཁས་གྲུབ་རིམ་བྱོན་གྱི་མིང་མཛོད»ཅེས་པར། ཁོང་གིས་ཐོག་མར་བོད་ཡུལ་ནས་སློབ་གཉེར་མཛད་ཅིང་བསྟན་པའི་ཆོས་སྒོར་ཞུགས་ཏེ་རབ་བྱུང་དང་དགེ་ཚུལ་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་རྣམས་རིམ་གྱིས་བཞེས་ཤིང་འདུལ་བའི་ཆོས་གཞུང་སོགས་ལ་ཐོས་བསམ་མཛད།[29] ཅེས་བྱུང་ཡང་ཁུངས་གང་ལ་གཏུགས་པ་རྙེད་དཀའ།

«དུས་འཁོར་རྟོགས་བརྗོད་དཔག་བསམ་སྙེ་མ»རུ། ཙ་མི་ནི་མི་ཉག་འགའི་ཡུལ་དུ་འཁྲུངས་གཞོན་ནུ་ནས་རྒྱ་གར་དུ་ཐེགས།[30] ཞེས་དང་། «དུས་འཁོར་སྤྱི་བཤད་མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན»དུ་ཡང་། ཙ་མི་ནི་སྐུ་གཞོན་ནུ་ནས་རྒྱ་གར་དུ་ཐེགས།[31] ཞེས་བྱུང་སྟེ། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ཁོང་ཉིད་དགུང་ལོ་ཕྲ་མོ་ནས་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་པར་དུས་འཁོར་གྱི་འགྲེལ་བ་སྔ་གྲས་མང་བོ་ཞལ་མཐུན།

བོད་དུ་བཞུགས་དུས་ཡི་གེའི་འབྲི་ཀློག་དང་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་ལ་བག་ཆགས་འཇོག་པ་སོགས་ཐོས་བསམ་གྱི་སྔོན་འགྲོ་ཙམ་ནི་བསླབ་ཡོད་ཀྱང་སྲིད་མོད་གཞུང་ལུགས་རབ་འབྱམས་ལ་ཐོས་བསམ་རྒྱ་ཆེན་ནི་གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་རྗེས་གནང་བ་ཡིན་འདུག་སྙམ་སྟེ། གཅིག་ན་ཁོང་ཉིད་སྐུ་ན་གཞོན་པའི་དུས་སྐབས་ནི་བོད་དུ་སྦྱོར་སྒྲོལ་གྱི་ཆོས་ལོག་ཤིན་ཏུ་དར་ཆེ་བའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཆོས་རྒྱུན་རྣམ་དག་རྙེད་དཀའ་བ་དང་། གཉིས་ན་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་དུས་མགོར་བོད་ཕྲུག་རྣམས་རྒྱ་བལ་སོགས་སུ་ལོ་ཙཱ་སློབ་ཏུ་བསྐྱོད་པའི་ཚ་རླབས་ལྟ་བུ་འཕྱུར་བཞིན་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་སོ། །

«གངས་ཅན་མཁས་གྲུབ་རིམ་བྱོན་གྱི་མིང་མཛོད»ཅེས་པའི་ཤོག་ངོས༡༣༦༢པར། ཁ་ཆེ་དང་བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ཞེས་བྱུང་བ་མ་གཏོགས་ཡིག་ཚང་གཞན་དག་ཏུ་ཁོང་ཉིད་རྒྱ་གར་མ་ག་དྷར་བཞུགས་པའི་དཔྱད་གཞི་ཁོ་ན་ལས། རྒྱ་གར་གྱི་ཡུལ་ཕྱོགས་གཞན་དང་བལ་པོ་དང་ཁ་ཆེ་སོགས་སུ་བཞུགས་པའི་དཔྱད་གཞི་མཐོང་དཀོན་པར་གཞིགས་ན། ཁོང་ཉིད་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་རྗེས་ཀྱི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་བྱེད་སའི་གནས་གཙོ་བོ་ཡང་མ་ག་དྷ་སྟེ་ཡུལ་དབུས་ཉིད་ཡིན་པ་ཐག་བཅད་ཆོག

རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ཏེ་ལེགས་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཚུལ་ནི། «འབྲུག་པའི་ཆོས་འབྱུང»དུ། ཙ་མི་ནི་རྡོ་རྗེ་གདན་པ་ཆེན་པོའི་སློབ་མ།[32] ཞེས་པཎ་ཆེན་རྡོ་རྗེ་གདན་པ་ཆེན་པོ་དང་། «གུ་བཀྲའི་ཆོས་འབྱུང»དུ། རྩ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་ཀྱིས་དུས་ཞབས་པ་ལས་གསན་ཏེ་བསྒྱུར་པ་རྩ་མི་ལུགས།[33] ཞེས་པཎ་ཆེན་དུས་ཞབས་པ་དང་། «མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན»དུ། བོ་དྷི་བྷ་དྲའམ་ཕྱིས་ན་ལེནྡྲར་བཞུགས་པས་ན་ལེནྡྲ་པར་ཡང་གྲགས། འདི་ལ་སློབ་མ་ཤིན་ཏུ་མང་ཞིང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཙ་མི་པཎྜི་ཏ།[34] ཞེས་པཎ་ཆེན་བོ་དྷི་བྷ་དྲའམ་རྡོ་རྗེ་གདན་པ་ཆུང་བ་དང་། «དཔག་བསམ་སྙེ་མ»རུ། པཎ་ཆེན་ཨ་བྷ་ཡ་ཀ་ར་གུཔྟ་ལ་བོད་ཀྱི་སློབ་མ་ཆེ་བར་གྲགས་པ་ལོ་ཙཱ་བ་གྲགས་པ་རྣམ་གསུམ་བྱུང་སྟེ། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ།[35] ཞེས་པཎ་ཆེན་ཨ་བྷ་ཡ་ཀ་ར་གུཔྟ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ཙ་མི་ཁོང་གི་བླ་མ་གཙོ་བོ་དག་རེད།

ཞོར་དུ་འདི་རྣམས་དང་དངོས་བརྒྱུད་ནས་འབྲེལ་བའི་པཎྜི་ཏ་གཞན་དག་སྟེ། དཔེར་ན་པཎ་ཆེན་ཤཱནྟི་པ་དང་། པཎ་ཆེན་ནཱ་རོ་པ། ཙནྡྲ་ཀིརྟི་ཀི་ཙུ། པཎ་ཆེན་ཏ་ཀ་ན་ཀ་ཤྲཱི། པཎ་ཆེན་དྷརྨ་པཱ་ལ་ལ་སོགས་པའི་པཎ་ཆེན་གཞན་མང་བོ་ལས་ཀྱང་དབང་ལུང་ཁྲིད་མན་ངག་མང་པོའི་ཆོས་འབྲེལ་ཐོབ་ཡོད་པ་ཤུགས་ལས་དཔག་ནུས། ཁོང་གིས་བསྟེན་པའི་བླ་མ་འདི་དག་ནི་སྐབས་དེར་མ་ག་དྷའི་ཕྱོགས་སུ་མཁས་པ་སྙན་གྲགས་ཅན་ནམ་བསྟན་པའི་མངའ་བདག་ཏུ་གྱུར་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་ཚུལ«རྒྱ་གར་ཆོས་འབྱུང»དང་། «ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ»། «ཅོ་ནེའི་བསྟན་འགྱུར་དཀར་ཆག»བཅས་ལ་མཇལ་ན་གསལ་བར་འགྱུར་ཏེ་འདིར་ཡིག་ཚོགས་སྐྱུང་ཕྱིར་མ་བཀོད།

ལམ་གྱི་རྩ་བ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ནས་ལུང་རྟོགས་གཉིས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་མངའ་བརྙེས་ཚུལ་ནི། «དཔག་བསམ་སྙེ་མ»རུ། དངོས་སློབ་རྒྭ་ལོའི་ལོ་རྒྱུས་འཁོད་པའི་སྐབས་སུ། མཚན་གཞོན་ནུ་དཔལ་དུ་བཏགས། རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་བྱོན་ནས་རྒྱལ་བོ་ར་མ་པཱ་ལ་ལ་བབས་པས། དེ་ན་རེ་ཁྱེད་ཅི་འདོད་པ་ཡིན་ཆོས་འཚོལ་ན་དཔལ་ན་ལེནྡྲ་ན་པཎྜི་ཏ་མང་བོ་བཞུགས། དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་ཙ་མི་པཎྜི་ཏ་བྱ་བ་རིག་པའི་གནས་ལྔ་ལ་མཁས་ཤིང་ཚེའི་དངོས་གྲུབ་བརྙེས་པ་ཞིག་བཞུགས་ཀྱི་ཁྱེད་བོད་ཐམས་ཅད་དེར་འབབ་པ་ཡིན་པས་དེར་སོངས་ཤིག་ཟེར་བ་དང་། ཙ་མི་ནི་བོད་ཡིན་ང་རྒྱ་གར་དུ་འོངས་ནས་བོད་གཅིག་ལ་ཆོས་ཞུ་བ་མི་རིགས་མོད། འོན་ཀྱང་ལན་གཅིག་སོང་དང་སྙམ་སྟེ་བྱོན་ནས་གསེར་ཐམས་ཅད་དེར་བཅོལ་ལོ། །དེ་ནས་མ་ག་དྷ་དང་མཉན་ཡོད་སོགས་ཡུལ་ཀུན་ཏུ་ཙ་མི་ནི་བོད་ཡིན་ལ། ཁྱེད་རྒྱ་གར་ན་མཁས་ཤིང་གྲུབ་པ་ཐོབ་པ་སུ་ཡོད་ཅེས་དྲིས་པས། ཁ་མཐུན་པར་རྡོ་རྗེ་གདན་པ་ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀ་ར་བྱ་བ་ཡོད་ཟེར་བས། དེའི་དྲུང་དུ་བྱོན་ནས་གསེར་སྲང་བདུན་གྱི་མཎྜལ་ཕུལ། དུས་རེ་ཞིག་ན་ཨ་བྷ་ཡས་ཙ་མི་ལ་ཆོས་ཉན་པ་ཚོར་ནས། ཨ་བྷ་ཡ་ལས་ཀྱང་ཙ་མི་ཆེ་བར་འདུག་པས། ད་དུང་པཎྜི་ཏ་གཞན་ཞིག་བཙལ་དགོས་སྙམ་ནས་གོས་ཕྱར་བུ་ཟས་གདན་གཅིག་པས་ལོ་གསུམ་བསོད་སྙོམས་མཛད་ཅིང་མཉན་ཡོད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱོན། ཨ་བྷ་ཡ་མ་གཏོགས་པ་རྒྱ་གར་ན་སུ་ཆེ་དྲིས་པས། ཨུ་ཊྱན་ན་པཎྜི་ཏ་ཝཱ་ཀཱི་ཤྭ་ར་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་བྱ་བ་ཡོད་ཟེར་བས་དེར་བཞུད་པར་དགོངས་ཏེ་ལམ་དུ་ཞུགས་ཁ་ཙམ་ན། པཎྜི་ཏ་གདུགས་སྤུ་རེ་བ་ཞིག་ན་ལེནྡྲར་བྱོན་པ་ལ་སུ་ཡིན་དྲིས་པས།ཙ་མིའི་སློབ་མ་ཨུ་ཊྱན་གྱི་པཎྜི་ཏ་ཝྭ་གི་ཤྭ་ར་ཡིན། སྔོན་ཙ་མི་ལ་ཞུས་པའི་དུས་འཁོར་གྱི་མན་ངག་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡེབས་པའི་ཡི་གེ་ཞིག་ཞུར་བྱོན་པ་ཡིན་ཟེར། དེ་ལ་ཙ་མིས་སྦྱོར་བའི་ཕྲེང་བ་མཛད་དེ་གནང་། ད་ནི་ཙ་མི་དང་ཨ་བྷ་ཡ་ལས་ཆེ་བ་ཛམྦཱུའི་གླིང་ན་མ་རྙེད་ངོ་མཚར་ཆེ་སྙམ་ནས་གསེར་སྲང་ཞེ་བདུན་ཡོད་པའི་བཅུ་བཞག སོ་བདུན་ལ་མཎྜལ་བྱས་ནས་ཙ་མི་ལ་ཕུལ་ཏེ། བདག་ལ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་པའི་གདམས་ངག་དམིགས་པ་སྤོ་མི་དགོས་པ་ཞིག་ཞུ་བྱས་པས། སྦྱོར་དྲུག་གི་གདམས་ངག་གནང་སྟེ། ན་ལེནྡྲའི་མཐའ་ཞིག་ན་བོད་ཀྱི་གནས་གོ་ས་ལ་ཀྲ་མ་ཞེས་པར་འདག་སྦྱར་དང་སྨྲ་བཅད་བྱས་བསྒོམ།[36] ཞེས་དང་། «འབྲུག་པའི་ཆོས་འབྱུང»དུ། རྡོ་རྗེ་གདན་པ་ཆུང(བོ་དྷི་བྷ་དྲ)དང་ཕར་ཞུ་ཚུར་ཞུ།[37] ཞེས་དང་། པཎ་ཆེན་ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀཱ་ར་གུཔྟའི་ལོ་རྒྱུས་གསུངས་སྐབས་སུ། བོད་ན་ཙ་མི་ལོ་ཙཱ་དང་གྲོགས་མཆེད། ཕར་གསན་ཚུར་གསན།[38] ཞེས་དང་། «མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན»དུ་ཡང་། པཎ་ཆེན་ཨ་བྷ་ཡའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྐབས། རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་ཙ་མི་དང་ཕར་གསན་ཚུར་གསན་མཛད།[39]ཅེས་འཁོད་པ་དག་ལ་གཞིགས་ན། གཅིག་ན་ཙ་མིས་དང་ཐོག་དུས་སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་ཡུལ་དབུས་སུ་སྙན་གྲགས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་རྡོ་རྗེ་གདན་པ་ཆུང་བ་དང་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀཱ་ར་གུཔྟ་གཉིས་ཀྱང་བླ་མར་བསྟེན་ནས་ཐོས་བསམ་རྒྱ་ཆེན་བྱས་མོད། འོན་ཀྱང་ཁོང་ཚོ་ཚང་མ་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་གདན་པ་ཆེན་པོའི་དངོས་སློབ་ཡིན་ཅིང་། ཕྱིས་ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ཁོང་ཉིད་མཁས་གྲུབ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཚེ་དེ་དག་དང་གྲོགས་མཆེད་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏེ་ཆོས་རྒྱུན་མང་བོ་ཕར་གསན་ཚུར་གསན་མཛད་པའང་དཔག་ནུས་པ་དང་། གཉིས་ན་འོག་ཏུ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ན་ལེནྡྲ་དང་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་མཁན་པོར་བཞུགས་པ་དང་། རྒྱ་གར་ཤར་ནུབ་ཀུན་ཏུ་སྙན་གྲགས་ཁྱབ་ཅིང་ཀུན་གྱིས་ཚད་མར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ལུང་གི་ཚིག་ཟུར་རེ་རེ་ནས་དཔྱད་ནུས་པ་ནི། ཙ་མི་དགུང་ལོ་གཞོན་ནུ་ནས་ཆོས་ཚིགས་དང་ས་ཚིགས་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་དབུས་རྒྱ་གར་མ་ག་དྷར་ཕེབས་ནས་ལེགས་ཚོགས་ཀུན་གྱི་འབྱུང་གནས་ནང་པའི་པཎ་ཆེན་མང་བོ་བསྟེན་པའི་བསྐལ་བཟང་མངོན་དུ་གྱུར་ཅིང་། ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་པ་བྱས་པའི་ལག་རྗེས་སུ། ལུང་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནམ་མཁས་བཙུན་བཟང་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་ལ་མངའ་བརྙེས་འདུག

གསུམ་པ། དཔལ་ན་ལེནྡྲ་དང་རྡོ་རྗེ་གདན་གཉིས་ཀྱི་མཁན་པོར་བཞུགས་ཚུལ་དང་བཞུགས་ཡུན་ལ་དཔྱད་པ།

«དཔག་བསམ་སྙེ་མ»རུ། ཙ་མི་ནི་མི་ཉག་འགའི་ཡུལ་དུ་འཁྲུངས་གཞོན་ནུ་ནས་རྒྱ་གར་དུ་ཐེགས་ཏེ་དུས་ཞབས་པ་དང་། ཨ་བྷ་ཡ་སོགས་པཎ་གྲུབ་མང་བོ་བསྟེན་ནས་རང་དང་གཞན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་རྒྱ་གར་ཤར་ནུབ་ཐམས་ཅད་དུ་མཁས་པར་གྲགས་ཤིང་། འགྲན་ཟླ་མ་མཆིས་པར་ཀུན་གྱིས་ཚད་མར་འཛིན། པཎྜི་ཏ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དྲི་གཏུག་དང་། འབེལ་བའི་གཏམ་གྱི་དཔང་པོ་དང་། མན་ངག་ལེན་པའི་གནས་སུ་བྱེད། བསྙེན་པར་རྫོགས་པའི་མཚན་སངས་རྒྱས་གྲགས་སུ་བཏགས། རྒྱུད་སྡེ་མཐའ་དག་གི་མཛོད་འཛིན་པ། མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་བརྙེས་ཤིང་ཚེའི་རིག་འཛིན་གྲུབ་པས། ཨ་བྷ་ཡ་ལས་ཀྱང་རྟོགས་པ་མཐོ་བར་གྲགས་པ། རྡོ་རྗེ་གདན་དང་། ན་ལནྡྲའི་མཁན་པོ་མཛད།[40] ཅེས་འཁོད་འདུག་སྟེ། དོན་བསྡུས་པ་ཙམ་ནི«མཁས་དགའ»ཡི་ཤོག་ངོས༣༩༩རུ། རྒྱ་གར་དུ་མཁས་ཤིང་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་ནས་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་སྟོན་པའི་རྒྱལ་ཚབ་མཛད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་དང་། «མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན»དུ་ཡང་། ཨ་བྷ་ཡ་ཀ་རའི་སློབ་མ་རྣམས་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཙ་མིས་བོ་དྷི་བྷ་དྲ་དང་ཨ་བྷ་ཡ་སོགས་པཎ་གྲུབ་བསྟེན། དུས་འཁོར་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་གྲུབ་མཐའ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ལ་དབང་འབྱོར། མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་བརྙེས་ཤིང་ཚེའི་རིག་འཛིན་ཀྱང་གྲུབ། ཨ་བྷ་ཡ་ལས་ཀྱང་རྟོགས་པ་མཐོ་བར་གྱུར་པས་རྡོ་རྗེ་གདན་དང་ན་ལེནྡྲའི་མཁན་པོ་ཡང་མཛད། ཨ་བྷ་ཡ་དང་ཕར་གསན་ཚུར་གསན་མཛད། རྒྱ་གར་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་པཎ་ཆེན་ཀུན་གྱིས་ཚད་མར་བཀུར། འབེལ་གཏམ་གྱི་དཔང་པོ་དང་མན་ངག་གི་ཞུ་སར་མཛད། ཤིན་ཏུ་མཁས་གྲུབ་འཛོམས་པས་རྒྱ་གར་རྣམས་པཎྜི་ཏ་དང་། འགྱུར་མཛད་པས་བོད་རྣམས་ལོ་ཙཱ་བར་མཚན་གསོལ།[41] ཞེས་དང་། «བསྟན་རྩིས་ཀུན་བཏུས»སུ་ཡང་། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པས་ན་ལེནྡྲའི་མཁན་པོ་མཛད་ཅེས་རྗེ་ཞྭ་དམར་བའི་ཟིན་བྲིས་སོགས་སུ་འབྱུང་།[42] ཞེས་བྱུང་བའི་ལུང་ཚིག་དེ་དག་གི་ཟུར་རེ་རེ་ནས་དཔྱད་ཚེ་གོ་རྒྱུའི་གནད་ཆེ་མོད་མདོར་བསྡུས་ན། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ལགས་ནི་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་དུས་མགོར་བྱོན་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་གཞན་དག་དང་མི་མཚུངས་པའི་ཆ་ནི་མཁས་བཙུན་བཟང་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང་། ལུང་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པའི་མཁས་གྲུབ་ཉིས་འཛོམས་དང་། ནང་བ་ཙམ་མ་ཟད་ཕྱི་རོལ་པའི་གྲུབ་མཐའ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་དང་། རྒྱ་གར་ཤར་ནུབ་ཐམས་ཅད་དུ་མཁས་པར་གྲགས་ཤིང་འགྲན་ཟླ་མ་མཆིས་པར་ཀུན་གྱིས་ཚད་མར་འཛིན་པའི་པཎྜི་ཏ་ཡིན་པ་དང་། དཔལ་ན་ལེནྡྲ་དང་རྡོ་རྗེ་གདན་གཉིས་ཀྱི་མཁན་པོར་བཞུགས་པ་རྣམས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཡིན་ལ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་དུ་རྡོ་རྗེ་གདན་དང་དཔལ་ན་ལེནྡྲའི་ཆོས་སྡེར་མཁན་པོ་མཛད་པའི་སྐྱེས་ཆེན་གཅིག་པུའང་ཡིན་འདུག

མཁན་པོར་བཞུགས་དུས་དང་བཞུགས་ཡུན་ནི། «རྒྱ་གར་ཆོས་འབྱུང»དུ། རཱ་མ་པཱ་ལ་འདས། དེ་རྗེས་ཡཀྵ་པཱ་ལས་ལོ་གཅིག་རྒྱལ་སྲིད་བྱས། དེ་ནས་བློན་པོ་ལ་ཝ་སེ་ན་ཞེས་བྱ་བས་རྒྱལ་སྲིད་ཕྲོགས་ཏེ། དེ་དག་གི་རིང་ལ་བི་ཀྲ་མ་ཤཱི་ལར་སློབ་དཔོན་ཤུ་བྷ་ཨཱ་ཀ་ར་གུཔྟ་དང་། རྡོ་རྗེ་གདན་ན་རྩ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་བཞུགས།[43]ཞེས་འཁོད་འདུག་ལ། «ཆོས་འབྱུང་དཔག་བསམ་ལྗོན་བཟང»དུ་ཡང་དེའི་དོན་དང་མཐུན་པར་གསུངས་འདུག[44]པ་འདིས་ཙ་མི་པཎྜི་ཏ་ལགས་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་མཁན་པོ་མཛད་དུས་ནི་རྒྱལ་བོ་རཱ་མ་པཱ་ལའི་བུ་ཡཀྵ་པཱ་ལ་དང་རྒྱལ་བོ་ལ་ཝ་སེ་ནའི་སྐབས་ཡིན་པ་ཤེས།

གོང་གི་ལུང་ལས་སློབ་དཔོན་ཤུ་བྷ་ཨཱ་ཀ་ར་གུཔྟ(བུ་བྷ་ཡཱ་ཀ་ར་གུཔྟ)ནི་པཎ་ཆེན་ཨ་བྷ་ཡ་ཀ་རའི་དངོས་སློབ་ཡིན་ལ་བླ་མ་གཤེགས་རྗེས་ཁོང་རང་བི་ཀྲ་མ་ལ་ཤཱི་ལའི་མཁན་པོར་བཞུགས་ཚུལ«རྒྱ་གར་ཆོས་འབྱུང»དུ་གསུངས་འདུག པཎ་ཆེན་ཨ་བྷ་ཡ་ཀ་ར་ནི«བསྟན་རྩིས་ཀུན་བཏུས»སོགས་སུ་སྤྱི་ལོ༡༡༢༥ལོར་འདས་པར་བཤད་པ་ལྟར་བརྩིས་ཚེ། ཙ་མི་པཎྜི་ཏ་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་མཁན་པོར་བཞུགས་པའི་དུས་ཀྱང་རགས་བཤད་ཙམ་དུ་སྤྱི་ལོ༡༡༢༥ཡི་ཡས་མས་ནས་སྤྱི་ལོ༡༡༣༨ཙམ་སྟེ་ཁོང་སྐུ་གཤེགས་རེག་བར་དུ་ཡིན་དགོས་ཤིང་། དཔལ་ན་ལེནྡྲའི་མཁན་པོར་ནི་དེའི་ཡར་སྔོན་ནས་བཞུགས་པ་ཡིན། བི་ཀྲ་མ་ལ་ཤི་ལའི་དགོན་པར་མཚོན་ན་མཁན་པོ་སྔོན་མ་ཕལ་ཆེ་བའི་བཞུགས་ཡུན་ལོ་བཅུ་གཉིས་རེ་ངེས་ཅན་ཡིན་ཚུལ་རྒྱ་གར་ཆོས་འབྱུང་དུ་གསུངས་པ་ལྟར་ན་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ཡང་ན་ལེནྡྲ་དང་རྡོ་རྗེ་གདན་གཉིས་ལ་ལོ་བཅུ་གཉིས་རེར་བཞུགས་པ་ཡིན་ཀྱང་སྲིད།

བཞི་བ། མཁས་གྲུབ་ཆེན་པོར་གྱུར་རྗེས་བསྟན་འགྲོ་ལ་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཚུལ་ལ་དཔྱད་པ།

ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱིས་རྒྱ་གར་བའི་བུ་སློབ་གྲགས་ཆེན་མང་བོ་བསྐྱངས་ཚུལ་ནི། «འབྲུག་པའི་ཆོས་འབྱུང»དུ། ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀཱ་ར་གུཔྟ་ཡིས་སློབ་མའི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྐྱངས་ཤིང་རྒྱ་གར་ན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དྲུག་བགྲང་ཡོད་པ[45]དང་། «མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན»དུ། སློབ་དཔོན་ཨ་བྷ་ཡའི་སློབ་མ་གྲགས་ཆེན་བཞི་བགྲང་ཡོད་པ[46]དང་། «རྒྱ་གར་ཆོས་འབྱུང»ལས། རྒྱལ་བོ་སེ་ན་བཞིའི་རིང་ལ་སྡོམ་བརྩོན་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་གསུང་རབ་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་དུ་སོན་པ་མ་ཧཱནྟ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིར་གྲགས་པ་རྣམས་བྱུང་།[47] ཞེས་བྱུང་སྟེ། འདི་དག་ནི་དངོས་བསྟན་དུ་སློབ་དཔོན་ཨ་བྷ་ཡ་ཀ་རའི་སློབ་རྒྱུན་ལ་བགྲང་བ་ཡིན་མོད། ཨ་བྷ་ཡ་ཀ་ར་དང་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གཉིས་ཀ་སློབ་དཔོན་རྡོ་རྗེ་གདན་པ་ཆེ་ཆུང་གཉིས་ཀའི་དངོས་སློབ་ཡིན་ཅིང་། ཁོང་གཉིས་ནི་སློབ་དཔོན་གཅིག་ལས་བྱུང་བའི་གྲོགས་མཆེད་དང་། གདམས་པ་ཕར་གསན་ཚུར་གསན་མཛད་པས་ཕན་ཚུན་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་བླ་སློབ་ཏུ་གྱུར་པ་དང་། ཐ་ན«དེབ་སྔོན»དུ། ཨ་བྷ་ཡ་ནི་ཙ་མིའི་ཡང་སློབ་མ་ཡིན་ནོ། །[48]ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་གོང་དུ་རྡོ་རྗེ་གདན་པ་ཆུང་བས་ཀྱང་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་དང་ཕར་གསན་ཚུར་གསན་མཛད་ཚུལ་དང་། དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཨོ་རྒྱན་པ་ཝཱ་གི་ཤྭ་ར་ནི་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱི་སློབ་མ་ཡིན་ཚུལ་གོང་གི་ལུང་ལས་དངོས་སུ་བྱུང་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཙ་མི་ཁོང་ཉིད་ན་ལེནྡྲ་དང་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་མཁན་པོར་བཞུགས་ནས་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་བསྐྱངས་པ་དག་ལ་གཞིགས་ཚེ། གོང་དུ་བགྲང་པའི་ཨ་བྷྱ་ཀ་རའི་སློབ་མ་དེ་དག་དང་མ་ཧཱནྟ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་སོགས་ཀྱང་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་གྱིས་རྒྱ་གར་དུ་བསྐྱངས་པའི་དངོས་བརྒྱུད་ཀྱི་སློབ་མ་ཡིན་པ་རིགས་པས་དཔག་ནུས་སོ། །

དེ་ལྟར་ཙ་མིས་རྒྱ་གར་དུ་བསྟན་པ་སྤེལ་བར་མཛད་པ་རླབས་ཆེ་བ་ལ་དམིགས་ནས«འབྲུག་པའི་ཆོས་འབྱུང»དུ། ཙ་མི་ནི་བོད་མི་རྒྱ་གར་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཕྲིན་ལས་ཆེ།[49] ཞེས་སྤྱི་སྡོམ་ལྟ་བུའི་ཚིག་གསུངས་འདུག་སྟེ་ཐུགས་ཤིན་ཏུ་མད་ཅིང་། ཁོང་ཉིད་ཡུལ་དབུས་ཀྱི་བསྟན་འགྲོའི་དོན་དུ་སྐུ་ཚེ་གང་བོར་མ་ག་དྷར་བཞུགས་པའི་དགོངས་གཞིའང་དེ་ལས་མ་འདས་ལ། ཁོང་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་དུ་འགྲུབ་ཀྱང་འདུག་གོ་སྙམ་ནས་ངོ་མཚར་རོ། །

བོད་ཀྱི་བུ་སློབ་བསྐྱངས་ཚུལ་ནི། «དཔག་བསམ་སྙེ་མ»དང་། «མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན»གཉིས་སུ། ཙ་མིས་བོད་ཀྱི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཡང་ཐུགས་བརྩེ། དུས་འཁོར་འགྲེལ་ཆེན་གྱི་འགྱུར་ཡང་མཛད་ནས་གནང་ཞེས་འཁོད་པ་དང་། «མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན»དུ། ཙ་མིའི་སློབ་མ་དཔལ་ཆེན་རྒྭ་ལོ། སྟེང་པ་ལོ་ཙཱ་བ། སེ་ལོ་ཙཱ་བ། ལྡི་རི་ལོ་ཙཱ་བ། ཤེའུ་ལོ་ཙཱ་བ་བཅས་ཀྱང་བྱོན།[50]ཅེས་བོད་ལ་དུས་འཁོར་དང་ཀྱེ་རྡོར་གྱི་ཆོས་རྒྱུན་སྤེལ་མཁན་གཙོ་བོ་དེ་དག་ཀྱང་ཙ་མིས་རྒྱ་གར་དུ་བསྐྱངས་ཚུལ་གསུངས་འདུག

འདི་དག་ནི་སློབ་མའི་གཙོ་བོ་དག་དཔེ་མཚོན་ཙམ་དུ་དྲངས་པ་སྟེ། དེ་དག་ལས་གཞན་ཡང་དིང་རི་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་དང་། རོང་གླིང་ལོ་ཙཱ་བ་རྡོ་རྗེ་དབང་ཕྱུག ལོ་ཙཱ་བ་ཏྲེ་བོ་ཤེས་རབ་དཔལ། ལོ་ཙཱ་བ་རག་ཐོས་པ་དགའ། ལོ་ཙཱ་བ་མཚུར་སྟོན་དབྱིག་རྒྱལ། རྭ་ལོ་རྡོ་རྗེ་གྲགས། ལོ་ཙཱ་བ་སྤོང་ཞོ་གསལ་བ་གྲགས། རྭ་ལོ་ཙཱ་བ་ཆོས་རབ། ལོ་ཙཱ་བ་ཁེ་གད་འཁོར་ལོ་གྲགས་པ། ལོ་ཙཱ་བ་གཉོས་འབྱུང་པོ། ལོ་ཙཱ་བ་དཔྱལ་ཀུན་དགའ་རྡོ་རྗེ། ལོ་ཙཱ་བ་རྒྱུས་སྨོན་ལམ་གྲགས། གཉན་ལོ་ཙཱ་བ་དར་མ་གྲགས་པ། འབྲོ་ལོ་ཙཱ་བ་ཤེས་རབ་གྲགས་པ། ལོ་ཙཱ་བ་འ་ཞ་རྒྱ་གར་བརྩེགས། ལོ་ཙཱ་བ་མལ་གྱོ་བློ་གྲོས་གྲགས་པ། རྔོག་ལོ་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ། འཁོན་ཕུ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ། རྨ་ལོ་ཆོས་འབར། བ་རི་ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་གྲགས་པ། པ་ཚབ་ཉི་མ་གྲགས། ལོ་ཙཱ་བ་འུ་ཡུག་པ། གྱི་ལྗང་དབུ་དཀར། ཁྱུང་པོ་ཆོས་བརྩོན། ཟངས་དཀར་ལོ་ཙཱ་བ་འཕགས་པ་ཤེས་རབ། མར་ཐུང་དད་པ་ཤེས་རབ། མར་དོ་ཆོས་དབང་། ཀློག་སྐྱ་ཤེས་རབ་བརྩེགས། ལོ་ཙཱ་བ་འགོས་ཁུག་པ་ལྷས་བཙས། སྒྲ་བསྒྱུར་མར་པ། གྱི་ཇོ་ཟླ་བའི་འོད་ཟེར། ཟངས་དཀར་གཞོན་ནུ། ནག་ཚོ་ལོ་ཙཱ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བ། ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་པོ། ལོ་ཆུང་གྲགས་འབྱོར་ཤེས་རབ། ལོ་ཙཱ་བ་མ་གཅིག་ཞ་མ་སོགས་ཏེ། མདོར་ན་དུས་སྐབས་དེར་བོད་ནས་མ་གྷ་དྷར་ཕེབས་ཚད་ཀུན་གྱི་བླ་མར་གྱུར་འདུག་པའི་ཚོད་ཡིན་ཏེ་ལུང་རྣམས་མང་དོགས་ནས་མ་དྲངས།

གཞན་ཡང་། གོང་དུ་དྲངས་པའི་ལུང་ལས། ཁྱེད་བོད་ཐམས་ཅད་དེར་འབབ་པ་ཡིན་ཞེས་དང་། ན་ལེནྡྲའི་མཐའ་ཞིག་ན་བོད་ཀྱི་གནས་གོ་ས་ལ་ཀྲ་མ་ཞེས་པར་བསྒོམ་དུ་བཅུག་ཅེས་དང་། ཙ་མིས་བོད་ཀྱི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཡང་ཐུགས་བརྩེ་ཞེས་འཁོད་པ་དེ་དག་གིས་ཙ་མིས་བོད་ཀྱི་སློབ་གཉེར་པ་མང་བོ་ཇི་ལྟར་བསྐྱངས་ཚུལ་རྟོགས་ནུས་ཤིང་། དུས་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་བོད་པའི་ཆོས་སློབ་མཁན་རྣམས་མ་ག་དྷར་འབྱོར་རྗེས་ཕལ་ཆེ་བས་ཆོས་དང་འཚོ་བ་གང་ཐད་བསྟེན་ས་ནི་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ཡིན་ངེས་ལ། འཚོ་བའི་དཀའ་ཁག་ལ་དམིགས་ཏེ་བོད་ནས་ཕེབས་པ་རྣམས་ལ་ཆེད་དུ་བོད་ཀྱི་བསྟི་གནས་གོ་ས་ལ་ཀྲ་མ་ཞེས་པའི་སྡོད་གནས་ཤིག་ཀྱང་ལོགས་སུ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཡོད་པ་དཔག་ནུས་ཤིང་། ཆེས་མང་དུས་བོད་ཀྱི་སློབ་གཉེར་པ་ཉིས་བརྒྱ་ཙམ་འཛོམས་པར་གྲགས་འདུག

བོད་ཀྱི་བུ་སློབ་རྣམས་ལས་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་ཙ་མིའི་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱུན་དྲི་མ་མེད་པ་འཕེལ་ཚུལ་ནི། «མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན»དུ། ཙ་མིའི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་དུ་དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུན་སྤེལ།[51] ཅེས་དང་། «འབྲུག་པའི་ཆོས་འབྱུང»དུ། རྒྭ་ལོ་གཞོན་ནུ་དཔལ་ཡང་རྒྱ་གར་དུ་གྲུབ་ཐོབ་ཀྱི་གྲགས་པ་ཐོན། བོད་དུ་ཆོས་སྐྱོང་ཕྱག་བཞིའི་སྐོར་ལ་ཁོང་དང་སྟེང་ལོ། ཁེ་གད་རྣམས་སྐུ་དྲིན་ཆེ།[52] ཞེས་དང་། ཡང«དེབ་སྔོན»དུ། རྒྭ་ལོ་ཙཱ་བས་ནི་ཙ་མི་ལ་ཡན་ལག་དྲུག་གི་མན་ངག་མནོས་སོ། །བསྒོམས་པས་གྲུབ་པ་བརྙེས་ཏེ་གྲགས་པས་ཟངས་གླིང་གི་བར་དུའང་ཁྱབ། བོད་དུ་བྱོན་ནས་ཞང་ཚལ་བ་ལ་སོགས་ལ་གདམས་པ་དེ་གནང་། དབུས་གཙང་དང་མདོ་ཁམས་ཀྱི་སའི་ཆ་རྣམས་སུ་དབང་དང་གདམས་པས་གཞན་གྱི་དོན་མང་དུ་མཛད།[53] ཅེས་དང་། སེ་ལོ་ཙཱ་བ་གཞོན་ནུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་འགྲེལ་ཙ་མི་ལ་ཚར་གཉིས་གསན། སེ་ལོས་བོད་དུ་བྱོན་ནས་གཉོས་དར་མ་འོད་ལ། དེས་དུས་འཁོར་བ་བཀྲ་ཤིས་རིན་ཆེན་ལ། དེས་དུས་འཁོར་བ་སངས་རྒྱས་རྡོ་རྗེ་ལ། དེས་དཔལ་ཨུ་རྒྱན་པ་ལ། དེས་ནི་ལ་སྟོད་དང་ཡར་ཀླུངས་སོགས་སུ་ཙ་མི་འགྱུར་གྱི་སྟེང་ནས་བཤད་པ་མང་དུ་མཛད་དོ། །སྙེ་མདོ་བས་གྲུབ་ཆེན་པ་ལས་གསན་ནས་ཕྱིས་ཆོས་རྗེ་རང་བྱུང་བ་ལ་གསུངས་པ་ཡང་ཙ་མིའི་འགྱུར་ཉིད་དོ། །[54] ཞེས་དང་། «འབྲུག་པའི་ཆོས་འབྱུང»དུ། སེ་ལོས་ཙ་མི་ལོ་ཙཱ་བ་སངས་རྒྱས་གྲགས་ལ་ཞུས་ནས་གཉོས་འོད་ལ་གནང་། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་བརྒྱུད་དེ་ཙ་མི་ལུགས་ཀྱི་བཤད་ཀ་བྱུང་། དེ་ལྟར་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་འགྱུར་མི་གཅིག་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཙམ་ཡོད་པ་བོད་དུ་དར་བར་གྱུར།[55] ཅེས་དང་། «དཔག་བསམ་སྙེ་མ»རུ། ཁོང་གི་བུ་སློབ་གཉལ་རོང་གླིང་ལོ་ཙཱ་བ་རྡོ་རྗེ་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་གཞུང་གདམས་ངག་མང་དུ་གསན་ཅིང་། ཁྱད་པར་དུ་དུས་འཁོར་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ནས་བོད་དུ་ཕེབས་ཏེ་རོང་གླིང་དུ་སོགས་ཀ་ཞེས་པའི་དགོན་གནས་བཏབ་སྟེ་སློབ་རྒྱུན་བསྐྱངས་ཚུལ་གསུངས་འདུག[56]ཅེས་དང་། དངོས་སློབ་སྟེང་པ་ལོ་ཙཱ་བས་ཀྱང་དུས་འཁོར་རྒྱུད་འགྲེལ་དང་། གསང་འདུས་འཕགས་སྐོར། ཉི་ཁྲི་གཞུང་འགྲེལ། འདུལ་བ་རང་འགྲེལ། སྐྱེས་རབས། སྒྲུབ་ཐབས་བསྡུས་པ་ཆེན་པོ། བྱེ་བྲག་བཤད་མཛོད་ཆེན་མོའི་སུམ་གཉིས་སོགས་གཞི་འགྱུར་དང་འགྱུར་བཅོས་མང་བོ་མཛད་ཅིང་། དེ་ལས་བཀའ་གདམས་པའི་དགེ་བཤེས་གྲོ་ལུང་བ་ཆེན་པོ་དང་ཆག་ལོ་ཙཱ་བ་སོགས་མཁས་པ་ཆེ་དགུ་མང་བོ་ལ་གདམས་པ་རིམ་གྱིས་སྤེལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དངོས་སློབ་ཁམས་པ་ཤེའུ་ལོ་ཙཱ་བ་ལས་རྒྱ་ཕོ་བ་ལུང་བ་དང་། དེས་སྙེ་མདོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། དེས་སྙེ་མདོ་ཀུན་དགའ་དོན་འགྲུབ་དང་། ཀརྨ་པ་རང་བྱུང་རྡོ་རྗེ་སོགས་ལ་རིམ་གྱིས་བརྒྱུད་པ་དང་། བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་པ་མང་བོ་སྐབས་དེའི་བྱང་གི་མི་ཉག་རྒྱལ་ཁམས་ཡངས་པོར་ཆོས་རྒྱུན་སྤེལ་བར་རིམ་པར་ཕེབས་པས། མི་ཉག་རྒྱལ་ཁམས་དང་བཀའ་བརྒྱུད་པ་གཉིས་ཀྱི་དབར་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་བ་གྲུབ་ཅིང་། ཕྱིས་སོག་ཡུལ་ལའང་སྤེལ་བ་སོགས་ཡི་གེ་མང་དོགས་ནས་མ་སྤྲོས།

ཆོས་རྒྱུན་སྤེལ་བར་འབྲེལ་ཆེ་བ་འགའ་ཞིག«དེབ་སྔོན»གྱི་ཤོག་ངོས༩༧༨དང་། «དཔག་བསམ་སྙེ་མ»ཡི་ཤོག་ངོས༡༠༦དང་། «གུ་བཀྲའི་ཆོས་འབྱུང»[57]བཅས་ལའང་གསལ།

མདོར་ན་གོང་གི་ལུང་འདི་དག་ལས་དཔྱད་ནུས་པ་ནི། ཙ་མི་པཎྜི་རང་ཉིད་དགོངས་གཞི་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་བོད་དུ་ཕྱིར་ཕེབས་མ་ཐུབ་ཀྱང་ཁོང་གི་སློབ་རྒྱུན་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་རྒྱ་གར་དང་བོད་དུ་ཆོས་རྒྱུན་མང་བོ་འཕེལ་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ། དུས་འཁོར་དང་དགྱེས་རྡོར་ལ་ཙ་མིའི་ལུགས་ཞེས་ད་ལྟའི་བར་དུ་སྙན་གྲགས་ཆེ་ལ་གྲུབ་མཐའ་མང་པོར་ཁྱབ་ཡོད་པ་འདི་ལྟར་དང་། མགོན་པོ་དང་གསང་འདུས། སྒྲུབ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱུན་འདྲེས་མ་མང་བོ་ལའང་ཁོང་ཉིད་སྐུ་དྲིན་ཆེ།

སྒོས་སུ་བསམ་འོས་པ་ཞིག་ནི། ཀརྨ་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་རྗེ་ཀརྨ་རང་བྱུང་རྡོ་རྗེ་དང་། ཚལ་བ་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་སྲོལ་འབྱེད་འགྲོ་མགོན་གཡུ་བྲག་པ། བཀའ་གདམས་པའི་དགེ་བཤེས་ཆེན་པོ་གྲོ་ལུང་བ། ས་སྐྱ་པའི་ས་ཆེན་ཀུན་དགའ་སྙིང་པོ། དེ་བཞིན་བོད་ཧོར་ཨོ་རྒྱན་དང་བཅས་པར་འཕྲིན་ལས་ཆེ་བའི་གྲུབ་ཆེན་ཨུ་རྒྱན་པ། ཧོར་དང་མི་ཉག་ཏུ་འཕྲིན་ལས་ཆེ་བའི་གཙང་པ་དུང་ཁུར་པ་སོགས་མཛད་འཕྲིན་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་མང་པོའང་ཁོང་གི་སློབ་རྒྱུན་ཡིན་ན། དེ་དག་དང་འབྲེལ་ནས་ཆོས་རྒྱུན་དང་བུ་སློབ་མང་པོས་ས་སྟེང་ཁྱབ་པ་ནི་སྨོས་ཅི་དགོས། དེ་དག་གིས་ཙ་མི་ཁོང་བོད་དུ་དངོས་སུ་ཕེབས་མ་ཐུབ་ཀྱང་། ཁོང་གི་སློབ་རྒྱུན་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་བརྒྱུད་ནས་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་སྐབས་སུ་བོད་དུ་གསང་སྔགས་གསར་མ་སྤེལ་བའི་ཐད་ལ་བཞག་པའི་མཛད་རྗེས་དཔྱད་ནུས་སོ། །

བསྟན་བཅོས་མང་བོ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ལ་བྱ་བ་བྱས་ཚུལ་ནི། «དཔག་བསམ་སྙེ་མ»ཡི་ཤོག་ངོས༡༠༦ལ། ཙ་མིའི་སྦྱོར་ཕྲེང་དགེ་ཚུལ་ཤེས་རབ་དཔལ་གྱིས་འགྱུར་ཞེས་དང་། «བུ་སྟོན་ཆོས་འབྱུང»དུའང་། སློབ་དཔོན་ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པས་མཛད་པའི་སྦྱོར་བའི་ཕྲེང་བ་ཤེས་རབ་དཔལ་གྱིས་འགྱུར།[58] ཞེས་དང་། «གངས་ལྗོངས་སྐད་གཉིས་སྨྲ་བ་དུ་མའི་འགྱུར་བྱང་བློ་གསལ་དགའ་སྐྱེད»དུ། བསྟན་འགྱུར་ལས་སྦྱོར་བའི་ཕྲེང་བ་པཎྜི་ཏ་རྩ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པས་མཛད་པ། ཀྲེ་བོ་ལོ་ཙཱ་བ་ཤེས་རབ་དཔལ་གྱིས་བསྒྱུར་བ།[59] ཞེས་ཞལ་མཐུན་པར་གསུངས་པ་དག་ལས། ཙ་མིས་རྒྱ་གར་དུ་སྦྱོར་བའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟན་བཅོས་ཤིག་དང་ཐོག་ལེགས་སྦྱར་སྐད་དུ་མཛད་ཅིང་། དེ་ཕྱིས་སུ་སློབ་མས་བོད་སྐད་དུའང་བསྒྱུར་ཏེ་རྒྱ་བོད་ཀྱི་བུ་སློབ་གཙོ་བོ་རྣམས་ལ་བརྒྱུད་འདུག དེ་ད་ལྟ་སྡེ་དགེའི་ཤིང་དཔར་དུ་བཞུགས།

ཡང«དཔག་བསམ་སྙེ་མ»ཡི་ཤོག་ངོས༣༧༠པར། ཙ་མིའི་སྦྱོར་དྲུག་སྡེ་སྐོར། སྦྱོར་ཕྲེང་། རླུང་སྦྱོར་བཞི་པ། རྩ་མིའི་སྦྱོར་དྲུག་རྒྱས་པ། འབྲིང་པོ་ནོར་བུ་འདོན་པའི་དཔེས་བསྟན་པ། འཁྲུལ་འཁོར་ཉེར་ལྔ་པ། བསྡུས་པ་སྙིང་པོ་གསུམ་དང་། དོན་དམ་བཞིར་དབྱེ་བ་ཆུ་བོའི་དཔེས་བསྟན་པ། བཅུད་ལེན། གེགས་སེལ། ཉམས་རྟོགས་བསྟན་པ་རྣམས་ལ་ཙ་མིའི་ལུགས་སུ་གྲགས། ཞེས་འབྱུང་སྟེ་དེ་དག་ཀྱང་ཁོང་གིས་མཛད་པ་ཡིན་སྙམ།

«དཔག་བསམ་སྙེ་མ»ཡི་ཤོག་ངོས༣༦༤པར། རྩ་མིའི་སེམས་སྦྱོང་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ། ཡི་གེ་ཉེར་གསུམ་པ་དང་ལྷན་སྐྱེས་རྣམས་གནང་། ཞེས་བསྟན་བཅོས་དེ་གསུམ་ཡང་ཁོང་གིས་མཛད་པ་ཡིན་དགོས། དེ་དག་རྣམས་བསྟན་འགྱུར་དུ་ཚུད་མེད་མོད་སྡེ་དགེ་ཤིང་དཔར་གྱི་འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་བརྩེའི་གསུང་འབུམ་དུ་བཞུགས།

གཞན་ཡང་མགོན་པོའི་བསྐང་མདོས།(ལྡེབ༤༦བཞུགས། བོད་ཡིག་གིས་བརྩམས་སམ་སྙམ།) དཔལ་ཡེ་ཤེས་མགོན་པོ་ཕྱག་བཞི་པའི་བསྟོད་པ་ཧཱུྃ་ཡིག་མ། དཔལ་རྡོ་རྗེ་ནག་པོ་ཆེན་པོའི་བསྟོད་པ་ཚིག་བདུན་མ་སོགས་འགའ་དང་། བྱ་རོག་གདོང་ཅན་གྱི་བསྟོད་པ།(ཕྱི་མ་འདི་གཉིས་པྲཀྲི་ཏའི་སྐད་དུ་མཛད་ཅེས་སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་དུ་བྱུང་།)སོགས་ད་ལྟ་མཇལ་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་བཅོས༥༠ལྷག་ཙམ་མཛད། དེ་དག་གིས་ཁོང་གིས་རྒྱ་གར་དུ་འཁོར་ལོ་གསུམ་གྱི་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེན་སྐྱོང་བའི་ཞོར་དུ། རྒྱལ་བསྟན་གལ་ལ་ཐུག་པའི་དུས་དེར་རང་གི་བླ་མ་གོང་མ་དག་ལས་བརྒྱུད་པའི་གདམས་ངག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བཅུད་འདུས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱང་མང་བོ་མཛད་དེ་བསྟན་པ་ལ་ཕྱག་རྗེས་བསྐྲུན་ཚུལ་དཔྱད་ནུས།

བསྟན་བཅོས་མང་བོ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཏེ་བསྟན་པ་ལ་བྱ་བ་བྱས་ཚུལ་ནི། ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ཁོང་ཉིད་ཕྱིར་བོད་དུ་ཕེབས་མ་ཐུབ་ཀྱང་སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་བསྟན་སླར་གསོ་ལ་དམིགས་ནས་ཁུངས་བཙུན་ཞིང་གལ་ཆེ་བའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱང་འགའ་རེ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་འདུག

འདིར་གཙོ་བོ་འགའ་བཀོད་ན། «དཔག་བསམ་སྙེ་མ»ཡི་ཤོག་ངོས༡༠༣ལ། ཙ་མིས་འགྲེལ་ཆེན་བསྒྱུར་ཅེས་དང་། «མཁས་དགའ»ཡི་ཤོག་ངོས༣༩༩ལ། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པས་དུས་འཁོར་ཙ་མིའི་རྒྱུད་གསུམ་སོགས་བསྒྱུར་ཅེས་འབྱུང་སྟེ། «སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་དཀར་ཆག»ཏུ། ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་བ་མན་ངག་གི་སྙེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་མང་དུ་ཐོས་པའི་དགེ་སློང་བསོད་སྙོམས་པ་རྩ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་ཀྱིས་ན་ལེནྡྲར་བསྒྱུར་ཅེས་པ་སྟེ་ད་ལྟ་སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་གྱི་པོད(ཆ)པར་བཞུགས་ལ་ཤིང་དཔར་ལ་ཤོག་གྲངས༦༣༡ཡོད།

ཡང་སྡེ་དགེ་བསྟན་འགྱུར་དུ་བཞུགས་པའི་རྒྱལ་བོ་པདྨ་དཀར་པོས་མཛད་པའི«འཇམ་དཔལ་མཚན་བརྗོད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་དྲི་མེད་འོད»ཅེས་བྱ་བ་ཡུལ་མ་ག་དྷཱའི་དཔལ་ན་ལེནྡྲར་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་ལྷ་ཁང་དུ་བསྒྱུར་ཅེས་པ་དེ་དང་། མཛད་པ་པོ་མི་གསལ་བ«དཔལ་མགོན་པོའི་ནང་སྒྲུབ»(བྱ་རོག་གདོང་ཅན་ཡང་ཟེར)། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི«དཔལ་ནག་པོ་ཆེན་པོའི་སྒྲུབ་ཐབས»། ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀ་རའི«ཡན་ལག་གི་དམ་ཚིག»དང་། «རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ལྟུང་བའི་སྙེ་མ»ན་ལེནྡྲར་བསྒྱུར་པ་གཉིས། རྡོ་རྗེ་གདན་པའི«རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བའི་ལས་ཀྱི་ཆོ་ག»རྣམས་བོད་སྐད་དུ་ལེགས་པར་བསྒྱུར་ཏེ་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས། འདི་དག«འགྱུར་བྱང་བློ་གསལ་དགའ་སྐྱེད»ཅེས་པའི་ཤོག་གྲངས༢༢༥ནས༢༢༦བར་དུ་ཡང་དྲངས་འདུག

གཞན་ཡང«བསྟན་འགྱུར་དཀར་ཆག་བོད་རྒྱ་ཤན་སྦྱར»དུ་འཁོད་པ་ལྟར། སློབ་དཔོན་རི་ཁྲོད་པ་ཆེན་པོའི«དཔལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མན་ངག»དང«དཔལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་བདེ་བའི་མཆོག་བདག་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ»། སློབ་དཔོན་ཨིནྡྲ་བྷཱུ་ཏི་འབྲིང་པོའི«དཔལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་བདེ་བའི་མཆོག་བདག་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ»། སློབ་དཔོན་ཏི་ལཱི་པའི«དཔལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་བདེ་བའི་མཆོག་བདག་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ»བཅས་ཀྱང་བསྒྱུར་པ[60]ད་ལྟ་སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་དུ་བཞུགས་སོ། །

གཞན་ཡང་། སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་དུ་མ་ཚུད་མོད་སྡེ་དགེའི་ཤིང་དཔར་གྱི་གྲས་སུ་བཞུགས་པ་ལ། སློབ་དཔོན་ཨ་བྷ་ཡ་ཀ་རའི«གྲུབ་ཆེན་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞིའི་རྣམ་ཐར»[61]དང་། «གྲུབ་ཆེན་གྱ་བཞིའི་དོ་ཧ»། «གྲུབ་ཆེན་གྱ་བཞིའི་བྱིན་རླབས་བྱ་ཚུལ»གསུམ་དང་། སློབ་དཔོན་དཔའ་བོ་འོད་གསལ་གྱིས་བསྒྲིགས་པ«གྲུབ་ཐོབ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞིའི་རྟོགས་པའི་སྙིང་པོ»དང«གྲུབ་ཐོབ་གྱ་བཞིའི་དོ་ཧ་འགྲེལ་པ་དང་བཅས་པ»རྣམས་ཀྱང་བསྒྱུར། «གྲུབ་ཆེན་བརྒྱད་ཅུའི་རྣམ་ཐར་དང་ཞལ་ཐང»ཞེས་པའི་མཇུག་ཏུ་ལྷན་ཐབས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་འཁོད་པའི«གྲུབ་ཐོབ་གྱ་བཞིའི་འབྲི་ཡིག་ལེགས་བཤད་གསེར་ཐུར»ཡང་མེ་ཉག་ལོ་ཙཱ་བས་བསྒྱུར་ཚུལ་གསུངས་འདུག[62]

ཡང«གངས་ལྗོངས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་གྲགས་ཅན་མི་སྣ»རུ། པཎྜི་ཏ་ཨ་བྷ་ཡ་ཀ་ར་གུཔྟ་བསྟེན་ནས་དུས་འཁོར། ཕྲེང་བ་སྐོར་གསུམ། ཐུབ་པ་དགོངས་རྒྱན། མན་ངག་སྙེ་མ་བཅས་བསྒྱུར།[63] ཅེས་འཁོད་པ་དང་། གཞན་ཡང་བསྟན་འགྱུར་གྱི་ཁྲོད་དུ་བཞུགས་པ་ལ། མཛད་བྱང་དུ་ཙ་མིའི་མཚན་གསལ་བོར་འཁོད་ཡོད་པ་དག་ལས་གཞན། དེ་སོ་སོའི་གོང་འོག་ཏུ་འགྱུར་བྱང་འཁོད་མེད་པའི་དོ་ཧ་དང་། དུས་འཁོར་གྱི་སྐོར་འགའ་རེ་དང་། མཛད་པ་པོ་པཎྜི་ཏ་ཨ་བྷ་ཡ་ཀ་ར་གུཔྟ་ཞེས་གསལ་བར་འཁོད་ནས་སྒྱུར་པ་པོ་འཁོད་མེད་པའང་བཅུ་ཕྲག་ཙམ་བཞུགས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཙ་མི་པཎ་ཆེན་ཁོང་གིས་བསྒྱུར་པ་ཡིན་དགོས་སྙམ་དུ་དོགས་ཏེ། ཁོང་གིས་བསྒྱུར་པ་ལ་གྲུབ་ཆེན་གྱ་བཞི་དང་དེ་དག་གི་དོ་ཧ། དུས་འཁོར་གྱི་ཕྱོགས། ཨ་བྷ་ཡ་ཀ་རའི་གསུང་ཅུང་མང་པས་སོ། །

མདོར་ན། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་ཀྱིས་སཾསྐྲི་ཏ་དང་། པྲཀྲི་ཏ། བོད་ཡིག་བཅས་སྐད་ཡིག་གསུམ་མཁྱེན་པར་གྲགས་པས་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་སྐབས་ཀྱང་སྐད་རིགས་གསུམ་གྱིས་རྩོམ་ནུས་ཤིང་། ལོ་ཙཱ་ཡང་སྐད་རིགས་གསུམ་ཕན་ཚུན་ལ་བསྒྱུར་ནུས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གྲགས།

ཁོང་ནི་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་དུས་མགོར་བོད་མི་ལས་རྒྱུད་འགྲེལ་རྩོམ་མཁན་སྔ་ཤོས་དང་། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་དུ་སཾ་པྲ་སྐད་དུ་བསྟན་བཅོས་བརྩམས་ཏེ་བོད་དུ་བསྒྱུར་པ་ཕྱིས«བསྟན་འགྱུར»གྱི་གྲས་སུ་ཚུད་ཡོད་པའི་མཁས་པའང་ཡིན་འདུག འོན་ཀྱང་དུས་སྐབས་དེར་བོད་དུ་སྦྱོར་སྒྲོལ་སོགས་ཆོས་ཁུངས་མ་དག་པའང་དར་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཞིང་བོད་ཀྱིས་བཀའ་བསྟན་མང་པོའི་ཁུངས་རྒྱ་གར་ལ་གཏུགས་པ་ཤས་ཆེ་བས། བོད་དུ་ཁོང་གིས་མཛད་པའམ་བསྒྱུར་པའི་བསྟན་བཅོས་མང་བོ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་མེད་པའམ། བོད་མིས་མཐོང་ཆེན་མ་མཛད་པ་དང་། གཞན་ཡང་དུས་ཟིང་གིས་བོར་བརླག་བྱུང་བ་སོགས་ཀྱིས་མཇལ་དཀའ། ཐོར་བུ་འགའ་རེ་བསྟན་འགྱུར་དང་། སློབ་རྒྱུན་གྱི་གསུང་འབུམ་དང་། འགྱུར་བྱང་ཁག་ཏུ་བཞུགས། དུས་འཁོར་འགྲེལ་བ་དྲི་མེད་འོད་ནི་བུ་སྟོན་གྱིས་བསྟན་འགྱུར་དུ་བགྲང་འདུག

མ་ག་དྷའི་ནང་བསྟན་སྲུང་ཕྱིར་བོད་དུ་མ་ཕེབས་པར་དེར་གཏན་བཞུགས་གནང་ཚུལ་ནི། «རྒྱ་གར་ཆོས་འབྱུང»དུ། སེ་ན་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་རིང་ལ་མ་ག་དྷཱར་ཡང་མུ་སྟེགས་པ་ཇེ་འཕེལ་དུ་སོང་ཞིང་སྟག་གཟིག་ཀླ་ཀློའི་གྲུབ་མཐའ་འཛིན་པ་ཡང་མང་དུ་བྱུང་ཞེས་དང་། ཆོས་གཞི་གཞན་རྣམས་ཕལ་ཆེར་ནི་ནུབ་པ་ལྟར་སོང་ཞེས་དང་། བི་ཀྲ་མ་ལ་ཤཱི་ལ་ལྟ་བུའི་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་ལའང་བར་བར་དུ་མཁན་པོར་བཞུགས་མིའང་མེད[64]ཅེས་བྱུང་བ་ལྟར་སྤྱིར་རྒྱ་གར་ཤར་ནུབ་ཀུན་ཏུ་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཉམས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ཤིང་། ཁྱད་པར་དུ་མ་ག་དྷའི་ཕྱོགས་སུ་ཡང་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ལ་འཇིག་པ་རིམ་གྱིས་བྱུང་ཚུལ«ཆག་ལོའི་ལམ་ཡིག» «མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ»སོགས་སུ་ཅུང་ཞིབ་པར་གསུངས་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་མ་ག་དྷའི་ནང་བསྟན་སྲུང་ཆེད་ཕྱིར་བོད་དུ་མ་ཕེབས་པར་གཏན་བཞུགས་གནང་བ་ཡིན་འདུག

དེའི་དགོངས་གཞི་ནི། གཅིག་ན་ཆུ་མགོ་གངས་ལ་གཏུགས་པའི་དཔེ་བཞིན་དུ། ནང་བསྟན་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་གནའ་ནས་རྒྱ་གར་ཡུལ་དབུས་ལ་གཏུགས་དགོས་ཤིང་སྐབས་དེའི་ཡུལ་དབུས་ཀྱི་གནས་བབ་ལ་བསམ་ཚེ་ཤིན་ཏུ་གནད་འགག་གི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཏུ་ཁེལ་འདུག་པས། བོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཉག་ཕྲ་བ་ལས་ཀྱང་དེ་ཉིད་བསྐྱབས་ཏེ་མི་ཉམས་པར་རྒྱུན་སྐྱོང་བ་ནི་ཡ་གླིང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ནང་པའི་བསྟན་པ་སྤྱི་ལ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། གཉིས་ན་སྐབས་དེར་བོད་དུ་ཇོ་བོ་རྗེ་དང་པཎ་ཆེན་སྨྲི་ཏི། ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་པོ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བཞིན་པ་ཙ་མིས་མཁྱེན་སྲིད་པས་ཁོང་རང་ཉིད་ཕེབས་མ་ཐུབ་ཀྱང་སྐྱོན་མི་འདུག་བསམ་པ་དང་། གསུམ་ན་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་དུས་མགོ་དེར་ཁོང་ལས་ཕྱི་རབས་པའི་བོད་ཀྱི་སློབ་གཉེར་བ་མང་བོ་གཏུགས་ས་རྒྱ་གར་ཡུལ་དབུས་ཙམ་ལས་ལྷག་མེད་པ་སོགས་ལ་བསམས་ཚེ། བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཁོང་ལྟ་བུས་གཙོ་ཕལ་དང་དགོས་དབང་ལ་ཐུགས་གཞིག་ཟབ་མོ་གནང་དགོས་པ་བྱུང་ཞིང་། དེའི་ཕྱིར་བོད་དུ་མ་ཕེབས་པར་དེར་སྐུ་གཤེགས་རག་བར་དུ་བསྟན་པ་ལ་བྱ་བ་གང་མང་མཛད་པ་ཡིན་ཚུལ་དཔག་ནུས་སོ། །

མཇུག་སྡུད་པ།

མདོར་ན། ཙ་མི་སངས་རྒྱས་གྲགས་པ་ལགས་ནི་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལོ༡༠༣༠ནས་སྤྱི་ལོ༡༡༣༨ལོའི་བར་ཙམ་ལ་སྐུ་བཞུགས་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་པཎ་ཉིས་འཛོམས་དང་མཁས་གྲུབ་ཉིས་འཛོམས་ཀྱི་མི་སྣ་གལ་ཆེན་ཞིག་སྟེ། ཁོང་ཉིད་དགུང་ལོ་གཞོན་དུས་ནས་རྒྱ་གར་ཡུལ་དབུས་སུ་ཕེབས་ཤིང་དེར་མཁས་གྲུབ་མང་བོ་བསམ་སྦྱོར་ཚང་བས་བླ་མར་བསྟེན་ཏེ་ཕྱི་ནང་གི་གཞུང་ལུགས་རབ་འབྱམས་ལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གྱིས་མཐར་སོན། ལུང་རྟོགས་གཉིས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་འགྲན་པའི་ཟླ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིང་མ་ག་དྷར་ཡུན་རིང་བཞུགས་ཏེ་ནང་པའི་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་ཐད་འཁོར་ལོ་གསུམ་གྱི་མཛད་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བས། དུས་རབས༡༡པའི་དུས་མཇུག་དང་དུས་རབས༡༢པའི་དུས་མགོར་རྒྱ་གར་ཤར་ནུབ་ཀུན་ཏུ་སྙན་གྲགས་རྒྱས་ཤིང་དཔལ་ན་ལེནྡྲ་དང་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་མཁན་པོར་ཡང་བཞུགས། དུས་སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་ཡུལ་དབུས་ཀྱི་ནང་བསྟན་ལ་ཏུ་རུ་ཀའི་དམག་གི་འཇིག་པ་རིམ་གྱིས་བྱུང་ནས་དེ་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་གནད་འགག་གི་དུས་སུ་སླེབས་ཡོད་པས། ཁོང་གིས་ནང་པའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་རིག་དང་རིགས་པས་སྲུང་ཕྱིར་རང་ཉིད་སྐུ་ཚེ་གང་བོར་སླར་བོད་དུའང་འཁོར་མ་ཐུབ་པར་རྒྱ་གར་མ་ག་དྷ་རུ་སྐུ་གཤེགས་པའི་བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་རླབས་ཆེན་ཞིག་རེད།

ང་ཚོས་ཁོང་གི་མཛད་རྗེས་རེ་རེ་ནས་དཔྱད་ཚེ། ཁོང་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་དུ་དཔལ་ན་ལེནྡྲ་དང་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་མཁན་པོར་བཞུགས་པའི་གང་ཟག་གཅིག་པུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཆོས་རྗེ་ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་ལས་ཀྱང་དུས་རབས་གཅིག་གིས་བྱོན་སྔ་བའི་བོད་ཀྱི་པཎྜི་ཏ་ཞིག་ཡིན་པས་བོད་ཀྱི་པཎྜི་ཏའི་ཐོག་མར་བགྲང་ཆོག་ལ། སྐུ་ཚེའི་སྨད་དུ་རྒྱ་བོད་ཀྱི་ལོ་པཎ་མཛད་ཕྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་མང་བོ་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཤིང་བསྟན་བཅོས་མང་བོ་བརྩམས་པ་དང་། གལ་ཆེན་འགའ་རེ་སམ་བོད་ཕར་ཚུར་གཉིས་ལ་ལོ་ཙཱ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ལ་ཕྱག་རྗེས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས་སྐབས་དེའི་འཕགས་བོད་ཀྱི་ནང་པའི་བསྟན་པ་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་དུས་མགོར་བོད་དུ་གསང་སྔགས་གསར་མ་དང་ཙ་མིའི་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱུན་མང་བོ་སྤེལ་བ་ལ་སྐུ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཞིག་རེད།

 

ལུང་ཁུངས་དང་མཆན།

[1] རྗེ་ཙོང་ཁ་པ། «རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་ཆེན་པོའི་གསུང་འབུམ་ལས་བྱང་ཆུབ་ལམ་རིམ་ཆེ་བ་བཞུགས་སོ»པོད(པ)[M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2000ལོ། ཤོག་ངོས། 4.

[2] མཁས་གྲུབ་རྗེ། «དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་འགྲེལ་ཆེན་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ཀྱི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྣང་བར་བྱེད་པ»ཤིང་དཔར། པོད(ཇ)[M] ཤོག་ངོས། 48.

[3] [22] [31] [34] [39] [41] [46] [50] [51] ཀརྨ་མཁས་མཆོག་གཞན་ཕན་དབང་པོ།(དུས་རབས16པའི་དུས་སྨད་ཙམ་ལ་བྱོན) «དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྤྱི་བཤད་མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན»སྣ་རིང་དབུ་མེད་ལག་བྲིས་མ་སྟེ། དཔལ་བརྩེགས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ནས་བསྒྲིགས་པའི«བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣམ་ཐར་ཕྱོགས་བསྒྲིགས»པོད(ཛ)[M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010ལོ། ཤོག་ངོས། 551,561,550,549,550,550,550,561,561.

[4] [6] [19] [24] དཔའ་བོ་གཙུག་ལག་ཕྲེང་བ། «ཆོས་འབྱུང་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན»[M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1986ལོ། ཤོག་ངོས། 530,1408,1408,194.

[5] དོན་རྡོར་དང་བསྟན་འཛིན་ཆོས་གྲགས། «གངས་ལྗོངས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་གྲགས་ཅན་མི་སྣ»[M] བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1993ལོ། ཤོག་ངོས། 219.

[7] [32] [37] [38] [45] [49] [52] [55] འབྲུག་པ་པདྨ་དཀར་པོ། «ཆོས་འབྱུང་བསྟན་པའི་པདྨ་རྒྱས་པའི་ཉིན་བྱེད»[M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2013ལོ། ཤོག་ངོས། 290,290,290,208,207-208,290,290,290.

[8] དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས། «དེབ་ཐེར་དམར་པོའི་གལ་ཆེའི་ཚིག་འགྲེལ་གནད་བསྡུས»[M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2004ལོ། ཤོག་ངོས། 429.

[9] དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས། «དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ»[M] ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2002ལོ། ཤོག་ངོས། 1601.

[10] རིག་འཛིན་བསྟན་སྲུང་། «མི་ཉག་གི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ལྗང་གུ»[M] ཀན་སུའུ་རིག་གནས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2015ལོ། ཤོག་ངོས། 242.

[11] [58] བུ་སྟོན་རིན་ཆེན་གྲུབ། «བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བསྟན་པའི་གསལ་བྱེད་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་གསུང་རབ་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད»[M] ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1988ལོ། ཤོག་ངོས། 203,304.

[12] «ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ»2012ལོའི་དུས་དེབ4པ།[J] གུང་སྲོང་གིས་བྲིས་པའི་མདོ་སྨད་དཔའ་ལུང་བོད་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྟོག་དཔྱོད་ཅེས་པའི་རྩོམ་དུ་དྲངས་འདུག

[13] ཀུན་དགའ་ལེགས་གྲུབ།(དུས་རབས14པའི་དུས་དཀྱིལ་ཙམ་ལ་བྱོན) «དུས་འཁོར་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་རྣམ་ཐར»སྣ་རིང་དབུ་མེད་ལག་བྲིས་མ་སྟེ། དཔལ་བརྩེགས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ནས་བསྒྲིགས་པའི«བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣམ་ཐར་ཕྱོགས་བསྒྲིགས»པོད(ཚུ)[M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010ལོ། ཤོག་ངོས། 258.

[14] [20] [30] [35] [36] [40] [56] ཆག་ལོ་རིན་ཆེན་ཆོས་རྒྱལ།(1447ལོར་འཁྲུངས) «དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བརྒྱུད་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་དཔག་བསམ་སྙེ་མ»སྣ་རིང་དབུ་མེད་ལག་བྲིས་མ་སྟེ། དཔལ་བརྩེགས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ནས་བསྒྲིགས་པའི«བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣམ་ཐར་ཕྱོགས་བསྒྲིགས»པོད(ཛ)[M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010ལོ། ཤོག་ངོས། 98,371,98,92,348,98,371-375.

[15] [21] [48] [53] [54] འགོས་ལོ་གཞོན་ནུ་དཔལ། «དེབ་ཐེར་སྔོན་པོ»[M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1985ལོ། ཤོག་ངོས། 82,1223-1227,931,932,931-932.

[16] [18] 班钦索南査巴著, 黄颢译, 《新红史》[M]. 西藏人民出版社, 1985:196,196.

[17] བྲག་དགོན་པ་དཀོན་མཆོག་བསྟན་པ་རབ་རྒྱས། «མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང»[M] རིག་གནས་མྱུར་སྐྱོབ་དཔེ་མཛོད་ཁང་། ཤོག་ངོས། 148.

[23] གཏེར་ཆེན་ཨུ་རྒྱན་གླིང་པས་གཏེར་ནས་བཏོན། «པདྨ་བཀའ་ཐང»[M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1993ལོ། ཤོག་ངོས། 475.

[25] མི་ཉག་མགོན་པོ། «མཁས་དབང་མི་ཉག་མགོན་པོའི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས»[M] ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2013ལོ། ཤོག་ངོས། 567.

[26] སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ། «མ་ཎི་བཀའ་འབུམ»ཤིང་དཔར། ཤོག་ངོས། 321གི་སྲིབ།

[27] ཚེ་རིང་རྡོ་རྗེ་དང་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས། «མི་ཉག་དང་ར་ཐིས་དགོན་གྱི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ་ཆུ་དྭངས་ནོར་བུའི་ཕུང་པོ»[M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2013ལོ། ཤོག་ངོས། 21.

[28] འཛམ་གླིང་བོད་རིག་པའི་གྲོས་ཚོགས་སྐབས་དྲུག་པའི་དཔྱད་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས། ཨེ་ལིའོ་ཐི•སི་ཕུར་ལིན་གྱི«ཙ་མི་ལོ་ཙཱ་བ་སངས་རྒྱས་གྲགས་དང་ཁོང་གི་མི་ཉག་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལས་འཕྲོས་ཏེ་གནའ་བོའི་བོད་དང་སོག་པོའི་དབར་གྱི་འབྲེལ་བའི་སྐོར་གླེང་བ»[J]ཞེས་པའི་མཆན་དུ་གསལ། 1992ལོ།

[29] ཀོ་ཞུལ་གྲགས་པ་འབྱུང་གནས་དང་རྒྱལ་བ་བློ་བཟང་མཁས་གྲུབ། «གངས་ཅན་མཁས་གྲུབ་རིམ་བྱོན་མིང་མཛོད»[M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1992ལོ། ཤོག་ངོས། 1362.

[33] [57] གུ་རུ་བཀྲ་ཤིས། «གུ་བཀྲའི་ཆོས་འབྱུང»[M] ཀྲུང་གོའི་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1990ལོ། ཤོག་ངོས། 942,942.

[42] རྗེ་ཚེ་ཏན་ཞབས་དྲུང་། «བསྟན་རྩིས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ»[M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1982ལོ། ཤོག་ངོས། 171.

[43] [47] [64] ཇོ་ནང་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐ། «རྒྱ་གར་ཆོས་འབྱུང»[M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1986ལོ། ཤོག་ངོས། 302,304,306-308.

[44] སུམ་པ་ཡེ་ཤེས་དཔལ་འབྱོར། «ཆོས་འབྱུང་དཔག་བསམ་ལྗོན་བཟང»[M] ཀན་སུའུ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1992ལོ། ཤོག་ངོས། 232.

[59] ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་རྩོམ་སྒྱུར་ཅུའུ། «གངས་ལྗོངས་སྐད་གཉིས་སྨྲ་བ་དུ་མའི་འགྱུར་བྱང་བློ་གསལ་དགའ་སྐྱེད»[M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1983ལོ། ཤོག་ངོས། 226.

[60] དོན་རྡོ་རྗེ། «བསྟན་འགྱུར་དཀར་ཆག་བོད་རྒྱ་ཤན་སྦྱར»[M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༢༠༡༠ལོ། ཤོག་ངོས། 68-71.

[61] «གྲུབ་ཆེན་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞིའི་རྣམ་ཐར་བཞུགས་སོ»[M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1994ལོ། ཤོག་ངོས། 150དང258ལ་གསལ།

[62] ཚེ་དབང་རིན་ཆེན། «གྲུབ་ཆེན་བརྒྱད་ཅུའི་རྣམ་ཐར་དང་ཞལ་ཐང»[M] བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2013ལོ། ཤོག་ངོས། 97.

[63] དོན་རྡོར་དང་བསྟན་འཛིན་ཆོས་གྲགས། «གངས་ལྗོངས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་གྲགས་ཅན་མི་སྣ»[M] བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1993ལོ། ཤོག་ངོས། 219.

 

  *འགྱུར་མེད།  ཕ་ཡུལ་གཅན་ཛ།  ལས་གནས་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་བོད་རིག་པའི་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་ཆེན་པོ་གཞོན་པ་ཡིན།