ལོ་ཙཱའི་ཁྲོད་དུ་བསྒྱུར་ནུས་ཤིང་མི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་སྐོར་གླེང་བ།

ལོ་ཙཱའི་ཁྲོད་དུ་བསྒྱུར་ནུས་ཤིང་མི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་སྐོར་གླེང་བ།

རྩོམ་པ་བོ། འབྲུག་མོ།

འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་སོ་སོའི་རྩོམ་མཁན་གྲགས་ཅན་ཚོའི་པུར་རྩེ་ལས་ཐོན་པའི་བརྩམས་ཆོས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མང་པོ་མཆིས་པ་དེ་རྣམས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་བསམ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རེད་ལ། དེ་དག་གི་མཚར་སྡུག་ལང་ཚོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་མ་བུ་སྐྱིད་ངོ་སྤྲོད་པའི་ལོ་ཙཱའི་སྨྱན་གྱི་འདུ་བྱེད་དེ་མེད་ཐབས་མེད། ཡིན་ནའང་ལོ་ཙཱ་ནི་བྱ་དཀའ་བའི་ལས་ཤིག་སྟེ། རང་གཞན་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་པ་མང་པོས་ཀྱང་། གསར་རྩོམ་ལ་འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་མྱོང་བ་དགོས་ལ། ལོ་ཙཱ་བས་གཞན་གྱིས་མྱངས་ཚར་བའི་འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་མྱོང་བ་སླར་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་དགོས་པས་ལོ་ཙཱ་ནི་སྐབས་ལ་ལར་གསར་རྩོམ་ལས་ཀྱང་དཀའ་བར་གསུངས་པ་བཞིན། ཚད་ལྡན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཞིག་འཁྱོངས་དགོས་ན། མི་རིགས་རང་གི་ཕ་སྐད་ལ་མཁས་དགོས་པར་མ་ཟད། གཞན་སྐད་ཀྱི་ཆུ་ཚད་ཀྱང་མཐོན་པོ་ཞིག་དགོས་པས་སོ།། 

འདིར་གླེང་བར་བྱ་བ་ནི་ལོ་ཙཱ་བ་ལ་སྐད་ཆ་དང་མྱོང་བའི་རྨང་གཞི་ལེགས་པོ་འཛོམས་ཀྱང་མ་ཡིག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྐྱར་དུ་མཚོན་རྒྱུ་དཀའ་གནས་སུ་གྱུར་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཏེ། སྐད་རིགས་སོ་སོའི་གཞི་དང་ཡུལ་གང་དེའི་རིག་གནས་དཔེ་ལུགས་གོམས་སྲོལ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་འབྱུང་བའི་བསྒྱུར་ནུས་མིན་གྱི་ཆའོ། དེ་ཡང་ས་སྒང་རིལ་མོའི་མི་རྣམས་གནམ་འོག་གཅིག་ཏུ་འཚོ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉི་མ་འཆར་ནུབ་དང་། ཟླ་བའི་འཕེལ་འགྲིབ། ཐོག་ལྡིར་ཞིང་གློག་འཁྱུག་པ། ཁ་ཆར་བུ་གཡུག་སོགས་རང་བྱུང་གི་སྣང་ཚུལ་དང་། ས་ཆུ་མེ་རླུང་། ལྗོན་ཤིང་རྩི་ཏོག ངལ་རྩོལ་ལག་ཆ་སོགས་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ།ཟ་འཐུང་ཉལ་འདུག་གི་ཉེར་མཁོ་དང་དགའ་སྐྱོ་ཆགས་སྡང་གི་སེམས་ཁམས་སོགས་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ན་ཐུན་མོང་གི་མཐོང་ཐོས་མྱོང་གསུམ་གྱི་ཆ་མང་ཞིང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རིམ་ཡང་ཆེ་ཕྱོགས་ནས་འདྲ་བ་ན་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་བར་གྱི་ལོ་ཙཱའི་བྱ་བར་བསྒྱུར་ནུས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ཡོངས་སུ་ཚང་། ཡིན་ནའང་། སྐད་ཆ་ནི་ལོ་ཙཱ་དང་བསམ་བློ་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ཉེར་སྤྱད་དུ་གྱུར་ཡོད་ལ། མི་རིགས་གང་ཞིག་གི་སྐད་ཆ་ནི་མི་རིགས་དེའི་རིག་གནས་ཀྱི་རྟེན་གཞིའོ། །གནས་ཡུལ་མི་འདྲ་བ་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་མི་འདྲ་བ། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་མི་འདྲ་བའི་སྟབས་ཀྱིས། མི་རིགས་སོ་སོར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཆའི་སྒྲིག་གཞི་དང་རིག་གནས་ཀྱི་བྱུང་བ་ཡོད་པ་འདིས་ལོ་ཙཱའི་བྱ་བར་བསྒྱུར་ནུས་ཤིང་མི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་དེ་བསྐྱེད་ཡོད། 

གཅིག བརྡ་སྤྲོད་ཐད་བསྒྱུར་ནུས་ཤིང་མི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར། 

སྐད་རིགས་གང་ཡིན་ཀྱང་འཕེལ་འགྱུར་གྱི་གོ་རིམ་ཁྲོད་སྒྲ་གདངས་དང་། བརྡ་དང་ཐ་སྙད་སྦྱོར་ཚུལ། མིང་དང་ཚིག་གི་གྲུབ་ལུགས། རྒྱན་གྱི་སྦྱོར་སྟངས་སོགས་མི་རིགས་རང་མཚན་པའི་ངོ་བོར་འཕེལ་བས་སྐད་རིགས་གཞན་ལ་མེད་པའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་བྱུང་། སྐད་ཆའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་དག་སྐབས་ལ་ལར་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཚོན་དགོས་པའི་གནས་སྐབས་མཆིས་ཀྱང་། ལོ་ཙཱ་སློག་སྐབས་སྣང་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུར་ཐུག་ཚེ་འགྱུར་ཡིག་ཏུ་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་མཚོན་དཀའ་བ་དཔེར་ན། རྒྱ་ཡིག་གི“你别拾起棒追当针（真）”ལྟ་བུར་མཚོན་ན། རྒྱ་སྐད་དུ“针”（ཁབ）དང་“真”（བདེན་པ）གཉིས་ཀའི་སྒྲ་གདངས་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་རྩོམ་ཉམས་མངོན་པར་མཚོན་ཡོད་ལ། ཀློག་པ་པོས་བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་བདེ་བླག་ཏུ་གོ་ནུས། བོད་ཡིག་ཏུ“ཁབ”དང་“བདེན་པ”གཉིས་ལ་སྒྲ་གཟུགས་གང་གི་ཆ་ནས་ཀྱང་འབྲེལ་བ་མེད་པས་ན་མ་ཡིག་གི་དོན་ནམ་ཚིག་ཉམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཚུར་བསྒྱུར་ཐབས་མེད། ཡང་དཔེར་ན། 人曾为僧，人可以成佛，女卑为婢，女又何妨成奴。ཞེས་པ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན།རྩོམ་པ་པོར་རྒྱ་ཡིག་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡི་གེ་གྲུབ་སྟངས་“人”དང་“曾”མཉམ་དུ་བསྡེབས་པ་ལས། “僧”གྲུབ་པ་དང་།“女”དང་“卑”བསྡེབས་པ་ལས“婢”གྲུབ་པའི་ཐབས་སྤྱད་ནས་ཚིག་གི་མཛེས་ཉམས་དོད་ཡོད་པ་འགྱུར་ཡིག་ཏུ་ཐབས་ཅི་ཞིག་སྤྱད་ཀྱང་ཇི་བཞིན་མཚོན་ཐབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།ཚིག་རྒྱན་སྦྱོར་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཤད་ན། འགྱུར་ཡིག་གིས་མ་ཡིག་གི་ཚིག་ཉམས་དང་རྒྱན་གྱི་སྦྱོར་སྟངས་ཇི་བཞིན་མཚོན་མ་ཐུབ་ཚེ། དེའི་བརྗོད་སྙིང་དང་བསམ་བློ། རྩོམ་གཤིས་སོགས་ཀྱང་ཇི་བཞིན་དུ་བསྐྱར་དུ་མཚོན་པ་ལ་གནོད་དེ། དོན་གྱི་གོ་ཁྱད་ཇི་བཞིན་དུ་སྟོན་ཐུབ་ནའང་། འགྱུར་ཡིག་གི་སྐད་ཆའི་ཉམས་དང་ཚིག་གི་ནུས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཇེ་ཞན་དུ་འགྲོ་ངེས་སོ། དཔེར་ན། ཐུང་ཧོའི་ཀྲོའུ་ཡིས་བསྒྲིགས་པའི《གནམ་བདེ་སྒོ་མོའི་སྙན་ཚིག་འདྲ་བཤུས》སུ 周天风云浪翻飞，恩光冲空电波随。来自五洲悲痛语，同汇四海波涛泪。志壮气烈西安急，名清高贵红岩威。千年俊杰化英灵，古今中外汗青碑。ཞེས་སྙན་ངག་གི་ཚིག་རྐང་བརྒྱད་པོའི་ཐོག་མར་周恩同志名千古ཞེས་པའི་ཡིག་འབྲུ་བརྒྱད་པོ་སྦྱར་བའི་རྩོམ་རྩལ་གྱི་ལམ་ནས་ཀྲོའུ་ཙུང་ལི་མཆོག་ལ་མྱ་ངན་ཞུ་བ་དང་སེམས་ཁོང་གི་དགའ་ཞེན་མཚོན་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་དང་། བོད་སྐད་ལ་མཚོན་ནའང་སྒྲ་རྒྱན་ལྟ་བུའི་སྙན་ངག་གི་ཚིག་དོན་གཉིས་ཀ་གཞན་སྐད་ཀྱི་ལམ་ནས་ཇི་བཞིན་མཚོན་རྒྱུ་དཀའ་བའི་གནས་ཏེ། རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་མཆོག་ལ་བསྟོད་པའི་སྙན་ཚིག“མིང་གི་ཐོག་མ་བློ་ཞེས་བྱ།། །བཟང་པོས་སྤྱོད་པས་བསྟན་པ་སྐྱོང་། །གྲགས་པ་ཀུན་ཁྱབ་སྐྱེ་པ་ནི། འཇམ་དཔལ་ཞིང་གི་བཀོད་པར་འགྲོ། །”ལྟ་བུ་གང་ཟག་གི་མིང་གི་དོན་ལ་འགྲེལ་བརྒྱབ་ནས་བསྟོད་པ་བྱས་ཡོད་པ་འདི་དོན་བསྒྱུར་བྱེད་པ་ལས་འོས་མེད་ལ། དེ་ལྟར་བསྒྱུར་ཚེ་མ་ཡིག་གི་ཚིག་ཉམས་རྩ་བ་ནས་མེད་འགྲོ མིང་གཅིག་གིས་དོན་མང་སྟོན་པའང་ཧ་ཅང་བསྒྱུར་དཀའ་བའི་གནས་ཤིག་སྟེ། དབྱིན་ཡིག་གི་མིང་གཅིག་དོན་མང་ལ་འཇུག་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་དགོད་བྲོ་བའི་ཁ་མཚར་བྱུང་མྱོང་བ་དཔེར་ན།Professor of physics:What is matter? Student:Never mind Professor:Then what is mind? Student: li doesn t matter ཁ་མཚར་ཐུང་ཐུང་འདིའི་ནང་གི་matterཞེས་པ་དོན་གཉིས་ལ་འཇུག་སྟེ། What is matter?ཞེས་པའི་ཚིག་རྐང་འདི་ཅི་ཞིག་ལ་དངོས་པོ་ཟེར་ཞེས་པ་དང་།ཅི་བྱས་སོང་ཞེས་པའི་དོན་གཉིས་ལ་འཇུག“mind”དང་“Never”གཉིས་མཉམ་དུ་སྦྱར་ན་སྐྱོན་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཡིན། ཡིན་ཡང་What is mind?ཞེས་པའི་སྐབས་སུ“mind”ལ་བསམ་བློ་དང་ལྟ་བའི་དོན་ལྡན། དེའི་སྟབས་ཀྱིས་དགེ་རྒན་གྱི་དྲི་བ་དང་སློབ་མའི་དྲིས་ལན་གཉིས་རྒྱབ་འགལ་དུ་སོང་ཡོད་པ་ལྟར་ཚིག་འདིའི་རིགས་ལ་ཐོལ་གྱིས་བལྟས་ན་སླར་བར་སྣང་ཡང་། སྐད་ཡིག་གཞན་ཞིག་ལ་བསྒྱུར་སྐབས་མ་ཡིག་གི་དགོད་ཁ་སློང་ནུས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བྲོ་ཉམས་ཅི་ཡང་ཐོན་ཐབས་མེད་པ་ལྟ་བུ་རེད། སྣང་ཚུལ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་སྐད་ཡིག་གཞན་པའི་ལམ་ནས་བསྐྱར་དུ་མཚོན་སྐབས་ཟུར་མཆན་འདེབས་པ་ལྟ་བུའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་པ་ལས་ཐབས་གཞན་མེད་ལ། དེ་ལྟར་བྱས་ཚེ་རྐང་རྡུམ་འཁར་བར་བརྟེན་པའི་དཔེར་སོང་བས་ན་བསྐྱར་མཚོན་གྱི་ནུས་པ་ལ་རང་ཤུགས་ཀྱིས་ཚད་བཀག་ངེས་ཅན་ཐེབས་ངེས་རེད། 

གཉིས། རིག་གནས་ཀྱི་བསྒྱུར་ནུས་ཤིང་མི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར། 

མི་རིགས་སོ་སོར་ཐུན་མིན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་བྱུང་རབས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལམ་ལུགས། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག ཆོས་ལུགས་དང་མོས། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སོགས་ཀྱི་རིག་གནས་ཁྱད་པར་བ་རེ་མཆིས་པ་དག་མིང་དང་ཚིག བརྡ་དང་ཐ་སྙད། དཔེ་ཆོས་དང་གཏམ་རྒྱུད་ངེས་ཅན་དག་གིས་མངོན་པར་མཚོན་ལ། དེ་དག་དེར་བསྟུན་གྱི་ཚིག་དོན་མ་འཁྲུལ་བ། ལྷུ་འགྲིག་པ། བབ་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས་གཞན་སྐད་དུ་བསྒྱུར་པ་ལ་རིག་གནས་གང་དེའི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་ཁོར་ཡུག་ལ་ངེས་ཆ་གསལ་བོ་ཞིག་དགོས་ཏེ། དེ་མེད་ཚེ་མ་ཡིག་གི་དོན་ཟུར་མ་ཉམས་པའི་སྒོ་ནས་མཚོན་རྒྱུ་ཧ་ཅང་དཀའ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པས། འདིའི་རིགས་སྒྲ་སྒྱུར་ལ་ཟུར་མཆན་བཏབ་ནས་མཚོན་པ་ལས་ཐབས་གཞན་མི་འདུག དེ་ལྟར་བསྒྱུར་བའི་འགྱུར་དེས་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་སྐད་ཆའི་ཉམས་འགྱུར་དང་ཚིག་གི་མཚོན་ཐབས་སོགས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལ་ཉམས་ཉེས་ངེས་ཅན་བཟོ་བཞིན་ཡོད། གནས་ཚུལ་འདིའི་རིགས་རྩོམ་རིག་ལོ་ཙཱ་ན་ལྷག་ཏུ་མང་། དེ་ལྟར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གནས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཏམས་པའི་གཏམ་དཔེ་དང་དཔེ་ཆོས་ཕན་ཚུན་བསྒྱུར་དུས་རེ་གཉིས་ཙམ་མ་གཏོགས་ཕལ་མོ་ཆེའི་དོན་ཉམས་གཉིས་ཀ་ཐོན་དཀའ་སྟེ། “ལོ་ཙཱ་ལས་བསྒྱུར་དཀའ་བ་དཔེ་ཆོས་ཡིན། དཀའ་ས་ནང་དོན་མིན་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན། དཔེ་ཆོས་དཔེ་ཆོས་སུ་མ་བསྒྱུར་ན་ཚིག་ཉམས་དང་དོན་ཉམས་གཉིས་ཀ་ཤོར་འགྲོ”（དཔའ་རིས་སངས་རྒྱས་ཚང་གི《དཔེ་ཆོས་ཚིག་མཛོད》）པ་ལྟར། རྒྱ་བོད་དཔེ་ཆོས་ཀྱི་ལོ་ཙཱའི་ཁྲོད་ཚིག་དོན་གཉིས་ཀྱི་ཉམས་སྟོན་ཐུབ་པ无法无天（ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད）（积滴成海）（ཐིགས་པ་བསགས་ན་རྒྱ་མཚོ）ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག（空中楼阁）ལྟ་བུ་ཉུང་ངུ་ལས་མང་པོ་མེད་ལ། དཔེ་ཆོས་འབོར་ཆེན་ཞིག་དོན་གསལ་བོར་སྟོན་པར་གཞོལ་ཆེ་ན་ཚིག་སྦྱོར་རྡོ་ཆག་བཙན་སྒྲིག་ཏུ་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པས་ཚིག་ཉམས་དང་དོན་ཉམས་གཉིས་ལས་གཅིག་བཟུང་ན་གཅིག་ཤོར་བ་ལས་འོས་མེད་དེ། དཔེར་ན།忽一日，天色将晚，王进挑着担儿，跟在娘的马后，口里与母亲说道；“天可怜见，惭愧了，我子母两个，脱了这天罗地网之百发百中厄。……”①ཞེས་པ། ཉིན་ཞིག་ས་རུབ་གྲབས་ཡོད་སྐབས་ཝང་ཅིན་གྱིས་ཕྲག་རྒྱུུག་བརྒྱབ་ཏེ་མ་རྒན་གྱི་རྟ་རྗེས་སུ་འབྲངས་བཞིན་མ་རྒན་ལ“དཀོན་མཆོག་བཀའ་དྲིན་གྱིས་མ་བུ་ང་གཉིས་གནམ་རྒྱ་ས་རྙི་ལས་ཐར་སོང་”……②ཞེས་བསྒྱུར་ཡོད་པ་ལས་འགྱུར་ཡིག་ཏུ་དཔེ་ཆོས天罗地网ཞེས་པ་གནམ་རྒྱ་ས་རྙི་ཞེས་པར་ཐད་སྒྱུར་བྱས་ཡོད་པ་ལ། བོད་སྐད་ཀྱི་ཚིག་ཉམས་ཇི་བཞིན་ཐོན་མེད་པས་སྨག་ནང་གི་སྲིན་བུའི་འཕོང་མེ་བཞིན་ཀློག་མཁན་ཚོར་དོན་གོ་ལ་མ་གོ་བའི་སྣང་བ་སྟེར་བ་ལས། མ་ཡིག་ལྟར་ཉེས་ཅན་སོགས་གནམ་ལ་འཕུར་ས་དང་ས་འཛུལ་ས་མེད་པའི་དོན་དེ་དཔེའི་སྒོ་ནས་གོ་མི་ནུས་སོ།།ཡང་།宋江道：不妨，这事容易，‘瓮中捉鳖，手到拿来’。……③ཞེས་པ། སུང་ཅང་གིས་ཐུགས་ཁྲལ་གནང་མི་དགོས། དོན་འདི‘རྫ་མའི་ནང་གི་རུས་སྦལ་དེ་བསྙབས་པ་ཙམ་དུ་བཟུང་ཐུབ་ཟེར་བ་ལྟར་ལས་སླ་པོ་རེད།’……④ཅེས་བསྒྱུར་ཡོད་པ་ལས་དཔེ་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ཉམས་དོན་སྒྱུར་བྱས་ཡོད་པ་མ་གཞིའི་དོན་རྩ་གོ་ཐུབ་ནའང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རོ་བཅུད་ཅི་ཡང་མྱོང་མི་ཐུབ། འགྱུར་ཡིག་གི་ཚིག་སྦྱོར་གནད་བསྡུས་ལ་འབྲེལ་ཆགས་པ། གོ་བདེ་བ་ཡོང་ཆེད་དཔེ་ཆོས་ཀྱི་དཔེའི་ཚིག་ཉམས་དོར་ཏེ་དོན་ལ་བསྟུན་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་མང་པ་དཔེར་ན།⑤ཞེས་པ། ལིན་ཁྲུང་གིས་སྟབས་ཡག་ནས་ད་རེས་རི་མཁར་དུ་དཔའ་བོ་དམ་པ་མང་པོ་འདི་འདྲ་ཕེབས་པས་ཕན་ཚུན་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ན་ཡ་ཐོག་ཡག་རྩེག་དང་ཐན་གདུངས་ལྗང་པར་ཆར་ཆུ་ཕྲད་པ་ལྟ་བུ་ཡོང་རྒྱུ་རེད།……⑥ཅེས་བསྒྱུར་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ།། དེ་བཞིན་དུ《ས་སྐྱ་ལེགས་བཤད》ལས། བླུན་པོ་བྱ་བ་ལ་སྦྱར་ན། དོན་ཉམས་དེ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར། ཝ་སྐྱེས་རྒྱལ་པོར་བསྐོས་པ་ཡིས། འཁོར་སྡུག་རང་ཡང་བསད་ཅེས་གྲགས། ཞེས་པ།如果叫愚人干点事情，既毁了事情又毁了个人，据说狐狸被拥立为王，众兽受苦自己也送了命。⑦ཞེས་བསྒྱུར་ཡོད་པ་དེའི་དཔེ་ནི་བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་གཏམ་རྒྱུད་གཡོ་ཅན་ཝ་མོ་ཞིག་གིས་གཡོ་ལ་བརྟེན་ནས་རི་དྭགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་བསྡད་ཅིང་འཁོར་ལ་སྡུག་རྩུབ་སྤྱད་པ་ལ་མཐའ་མར་རང་སྲོག་ཤོར་བ་དེ་ལ་སྦྱར་ཡོད་ཀྱང་། འགྱུར་ཡིག་ཏུ་དཔེ་དེ་ཇི་བཞིན་དོན་སྒྱུར་བྱས་ཡོད་པ་ཡིན་ནའང་། ཀློག་མཁན་ཚོས་གཏམ་རྒྱུད་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་པ་ཙམ་ལས་མ་ཡིག་གི་ཀློག་པ་པོ་ལྟར་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་གོ་རིམ་ཆ་ཚང་ཤེས་དཀའ་བས་ན། སྒྱུར་པ་བོས་ཟུར་དུ་མཆན་བཏབ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ། རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བས་ན། ལོ་ཙཱའི་ཁྲོད་དུ་བསྒྱུར་ནུས་ཤིང་མི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་དེ་བཞིན་རྣམ་པ་མང་ཞིང་འཛིང་སྒོ་ཤིན་ཏུ་ཆེ། ཡིན་ཡང་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་བར་གྱི་འབྲེལ་འདྲིས་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་དེང་གི་དུས་འདིར། དེ་སྔོན་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་གོ་དཀའ་བའི་བརྡ་ཆད་དང་དཔེ་དོན་སྦྱོར་ཚུལ་གང་མང་ཞིག་ཐད་ཀར་བསྒྱུར་ན་གོ་ཐུབ་པ་དཔེར་ན། བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་དང་མཛེས་རྟོག་སོགས་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་བྱུང་བའི་ཁ་དོག་དཀར་དམར་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་བུའི་ཀུན་རྟོག་གི་འགྱུ་བ་མི་འདྲ་བ་ཕལ་ཆེར་རྟོགས་བློར་མངོན་དུ་བྱས་ཟིན་པ་དང་། དཔེ་དོན་སྦྱོར་ཚུལ་ལས་བོད་ཀྱིས་དཔའ་བོའི་དཔེ་ལ་སེང་གེ་དང་སྡར་མའི་དཔེ་ལ་ཝ་སྐྱེས་དང་ཅེ་སྤྱང་སོགས་འགོད་ཀྱང་མི་རིགས་གཞན་ལ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱི་ཞིང་ལས་གཙོ་བོར་གཉེར་བས་བ་ལང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དཔེར་བཀོད་ནས་བསྟོད་ལ། བོད་ཀྱིས་བླུན་པོའི་དཔེ་ལ་བ་ལང་འགོད་པ་སོགས་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ན་ཐུན་མོང་ལ་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་དུ་སྣང་བཞིན་པས་བསྒྱུར་ནུས་ཤིང་མི་ནུས་པའི་ཚད་ཇེ་ཆུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་འདི་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པ་གང་གི་ཐད་ནས་མ་ཡིག་གི་རིག་གནས་ཁྱད་ཆོས་དང་བརྗོད་དོན་ཇི་བཞིན་མཚོན་པར་ཤིན་ཏུ་ཕན་ནོ།། 

མཇུག་བསྡུ། 

ལོ་ཙཱ་ལ་ཚད་བཀག་འདི་འདྲ་འབྱུང་བ་ནི་སྒྱུར་མཁན་གྱི་རྩོམ་རྩལ་ཞན་པས་འགྱུར་ཡིག་ཁྲོད་ནས་འོས་མཐུན་དང་བབ་མཚུངས་ཀྱི་སྟོན་ཐབས་མ་རྙེད་པ་ལ་རག་ལས་པ་ལས་གཞན། སྐད་ཆ་དང་རིག་གནས་གཉིས་ཀྱི་བཀག་རྒྱ་ཐེབས་པའང་བསྙོན་དུ་མེད་དེ། ཕེ་ཐིར་ཉིའུ་མཱ་ཁེར（彼得纽马克）གྱིས། སྐྱོན་ཀུན་བྲལ་གྱི་ལོ་ཙཱ་ཞིག་གཏན་ནས་མེད། （8）ཅེས་པ་དང་། ཨ་རིའི་ལོ་ཙཱའི་གཞུང་ལུགས་པ་ཡིའུ་ཅེ।ནེ་ཏ་（Eugene A Nida）ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་། གལ་ཏེ་འགྱུར་ཡིག་གི་ཀློག་པ་པོ་དང་མ་ཡིག་ཀློག་པ་པོ་གཉིས་ཀའི་མྱོང་བ་ཕལ་ཆེར་འདྲ་ན་འགྱུར་ཡིག་དེ་འགྱུར་ལེགས་ཤོས་སུ་བརྩིས་ཆོག⑨ཅེས་བཤད་ཡོད་ལ། མའེ་ནཱ་ཏུ।མཱ་ཁི（Maynard Mark）ཡིས། ང་ཚོས་དབྱིན་ཡིག་གི་འགྱུར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་སཱེ་བར་ཐེའི་སིས（赛万提斯）དང་མཱོན་ཐན་（montaigne蒙田）མཱ་ཆི་ཡ་ཝེ་ལི（Machiavclli马基雅维利）ཐོལ་སི་ཏོའེ（Tolstoy托尔斯泰）སོགས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་གང་རུང་ཞིག་ཀློག་ཚེ། ང་ཚོར་སི་པན་དང་ཧྥ་རན་སི། དབྱི་ཐ་ལི། ཨུ་རུ་སུ་བཅས་ཀྱི་ཀློག་པ་པོ་དང་ཆེ་ཕྱོགས་ནས་མཐུན་པའི་མྱོང་བ་ཙམ་ལས་ཐོབ་མི་སྲིད་དེ། ཆེ་ཕྱོགས་ནས་མཐུན་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་བཀོལ་ན་འོས་ཤིང་འཚམ་མོ།།（10）ཞེས་བཤད་ཡོད་པ་ལྟར་རོ། འདིར་ཡིའུ་ཅེ।ནེ་ཏ་དང་མའེ་ནཱ་ཏུ।མཱ་ཁི་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་སྨྲ་བའི“ཕལ་ཆེར་འདྲ་བ”དང་“ཆེ་ཕྱོགས་ནས་མཐུན་པ”ཞེས་པ་ལས་འཛམ་གླིང་མི་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་ལོ་ཙཱའི་བྱ་གཞག་ཁྲོད་ན་བསྒྱུར་མི་ཐུབ་པའི་གནད་དོན་མང་པོ་མཆིས་པ་དང་དེ་དག་ཐག་གཅོད་དཀའ་བ་ཤེས་ཐུབ། དེའི་སྟབས་ཀྱིས་ང་ཚོས་ཐོག་མར་སྐད་རིགས་གཉིས་ཀའི་སྒྲིག་གཞི་དང་དོན་སྟོན་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྡུར་ནས་འབྱོར་ཞིང་འཚམ་པའི་མིང་དང་ཉམས་འགྱུར་གྱིས་ཕྱུག་པའི་ཚིག་གིས་མ་ཡིག་གི་དོན་ཉམས་དང་ཚིག་ཉམས་ཇི་བཞིན་སྟོན་པར་འབད་དགོས་ཤིང་། གནད་དོན་གྱི་འབྱུང་རྐྱེན་ལ་བརྟག་ཅིང་དཔྱད་དེ་དཀའ་གནད་དགྲོལ་བའི་ལས་ལ་འབད་ན། འགྱུར་སྤུས་ཇེ་ལེགས་སུ་འགྲོ་བར་ཕན་པར་མ་ཟད། རིག་གནས་ཕན་ཚུན་བརྗེ་རེས་ལའང་ཕན་ཐོགས་པ་སོགས་གཞུང་ལུགས་དང་ལག་ལེན་གང་གི་ཐད་ནས་བཤད་ཀྱང་དོན་སྙིང་ཆེན་པོ་ལྡན་ནོ། །

*བོད་ལྗོངས་དྲ་ཚིགས་ལས་དྲངས།