གྱང་ངོས་ཀྱི་ཁྲ་ཐིག

 

གྱང་ངོས་ཀྱི་ཁྲ་ཐིག

 

The Mark on the Wall

—Virginia Woolf(1882-1941)

 

བིར་རྗེ་ནེ་ཡ་བོལ་ཧྥུས་བརྩམས།

སྐྱབས་ཆེན་བདེ་གྲོལ་གྱིས་བསྒྱུར།

ད་ལོའི་ཟླ་དང་བོའི་ཟླ་དཀྱིལ་ཡས་མས་སུ། ངས་གྱང་ངོས་སུ་ཁྲ་ཐིག་ཅིག་ཡོད་པ་ཐོག་མར་མཐོང་། དོན་དམ་ཉི་མ་དེ་གང་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས་ཚེ། ངས་སྐབས་དེར་མཐོང་བ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་དྲན་དགོས། ཕྱིར་འདང་བརྒྱབ་ན་ངའི་སེམས་ལ་རྩིག་ཐབ་ཀྱི་མེ་ཤར་ཡོང་། མེའི་གཟུགས་བརྙན་བདག་གི་ཀློག་བཞིན་པའི་དེབ་ཀྱི་ཤོག་ངོས་སུ་འཕྲོས་པ་དང་། རྩིག་ཐབ་སྟེང་གི་ཤེལ་གྱི་ཕོར་པའི་ནང་དུ་མེ་ཏོག་ལུག་མིག་རྐང་གསུམ་གཟེར་ཡོད། རེད་དེ། དེ་ནི་དགུན་དུས་ཀྱི་ཉི་མ་ཞིག་ཡིན་ལ། བདག་གིས་ཇ་བཏུངས་མ་ཐག་པའི་དུས་ཡིན། ངས་དེ་དྲན་དོན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན་སྐབས་དེར་ངས་ཏག་ཏག་ཐ་མག་འཐེན་བཞིན་ཡར་བལྟས་པས་གྱང་ངོས་ན་ཁྲ་ཐིག་ཅིག་ཡོད་པ་མཐོང་བས་སོ།།

 

ཐ་མག་གི་དུ་ཞགས་གྱ་གྱུར་རྒྱུ་བ་བརྒྱུད་དེ། ངའི་མིག་ཟུང་ཡུད་ཙམ་རིང་འབར་བཞིན་པའི་བུད་ཤིང་ལ་གཏད། ཡུན་རིང་མ་བྱུང་བའི་འཕྲུལ་སྣང་ཉིད་སླར་མངོན་པ་སྟེ། གོས་དམར་གྱོན་པའི་རྟ་དམག་གྲངས་ཀྱིས་མི་ཟིན་པ་ཞིག་ཆུའི་འཕྲུལ་འཁོར་དང་འདྲ་བར་རྟ་ལ་ལྕག་གིས་སྐུལ་བཞིན་བྲག་ལྡེབས་ཀྱི་གཞོགས་ཤིག་ཏུ་འགོ་བ་དང་། དམར་ལམ་ལམ་གྱི་དར་ཆ་ཉིད་མཁར་རྫོང་གི་ལྕོག་ཁང་དུ་རླུང་གིས་ལྷབ་ལྷུབ་གཡོ་བར་བྱེད། ཡིན་ཡང་གྱང་ངོས་ཀྱི་ཁྲ་ཐིག་དེས་ང་རང་འཕྲུལ་སྣང་ལ་ཡན་པ་ལས་ཕྱིར་ཐོན་པར་བྱས་ཤིང་། སེམས་ནི་དར་ཅིག་ལྷོད་ལ་བབས་པར་གྱུར། དེའང་འཕྲུལ་སྣང་དེ་ནི་རྙིང་པ་ཞིག་ཡིན་ལ་རང་བཞིན་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པས་བྱིས་དུས་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ཡང་སྲིད། མདོག་ནག་ཅིང་དབྱིབས་སྒོར་ལ་ཆུང་བའི་ཁྲ་ཐིག་དེ་ཏག་ཏག་རྩིག་ཐབ་ཀླད་ཀྱི་ཨིན་ཁྲེ་དྲུག་བདུན་མཚམས་ཀྱི་གྱང་ངོས་དཀར་པོ་དེར་ཡོད་དོ།།

 

རང་རེའི་སེམས་ནི་གསར་བྱུང་གི་ཆོས་གང་ཞིག་དང་ལྷན་ཅིག་རབ་ཏུ་གཡོ་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་གྲོག་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོས་རྩྭ་རྐང་གཅིག་ཡར་འདེགས་པ་དང་། ཡང་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་རིང་འདོར་བ་བཞིན་ནོ།། …… གལ་སྲིད་ཁྲ་ཐིག་དེ་ནི་གཟེར་མ་ཞིག་གི་ཤུལ་ཡིན་སྲིད་ན། དེར་འདྲ་པར་ཞིག་བཀལ་བ་མིན་པར་བྲིས་རིས་ཆུང་ཆུང་ཞིག་བཀལ་བ་ཡིན་སྲིད། བྲིས་རིས་དེའང་ལྕམ་མོ་ཞིག་གི་བྲིས་རིས་ཡིན་ལ། ལྕམ་མོ་དེ་ནི་ལྕང་ལོར་ཚོས་སྐྱ་དང་གདོང་ལ་སྐེག་ཚོན་བྱུགས་ཤིང་། མཆུ་ཡི་བིམ་སྒྲོས་ནི་ཁཱར་ནེ་ཞིན་བཞིན་དམར་མདངས་བཀྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ངེས། རེད་དེ། བྲིས་རིས་དེ་ནི་བསླད་མ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཁང་པ་དེའི་བདག་པོ་སྔོན་མ་དེས་ཀྱང་རི་མོའི་རིགས་དེ་འདྲ་བ་དག་བདམས་པར་ངེས། ཁོང་ཚོ་ནི་ཁང་པ་རྙིང་པའི་ནང་ལ་རི་མོའི་རིགས་རྙིང་པ་འཕྲོད་པར་འདོད་པའི་སྐྱེ་བོའི་རིགས་ཡ་མཚན་པ་འགའ་ཡིན་ངེས། ངས་རྟག་པར་ཁོང་ཚོ་སེམས་ལ་དྲན་ནའང་། ཁོང་ཚོ་ནི་ཡུལ་ཁྱད་མཚར་བ་དག་ཏུ་ཡོད་པས་ཁོ་ཚོ་དང་འཕྲད་པའི་སྐལ་བ་མེད་ལ། ཕྱིས་འབྱུང་ཁོང་ཚོ་དོན་ཅི་ཞིག་ལ་འཕྲད་པའང་ཤེས་ཐབས་བྲལ། ཁྱིམ་ཚང་དེའི་ཁྱིམ་བདག་གིས་བཤད་ན། ཁོང་ཚོ་ནི་ཁྱིམ་ཆས་ཀྱི་རིགས་བརྗེ་འདོད་དེ་ཁང་པ་འདི་ནས་གནས་སྤར་བ་ཡིན་ཟེར། ཡང་ཁོས་ཁོ་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ལྟར་ན་སྒྱུ་རྩལ་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ལྟག་རྒྱབ་ན་སྒྱུ་རྩལ་མཁན་པོའི་བསམ་བློ་ཡང་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ཤོད་ཀྱིན་པའི་སྒང་ལ་ངེད་གཉིས་སོ་སོར་གྱེས་དགོས་བྱུང་། ཚུལ་དེ་ནི་ངེད་ཅག་མེ་འཁོར་དུ་ཡོད་དུས། ལམ་ཁའི་གཞིས་བྲང་ཞིག་གི་མེ་ཏོག་ལྡུམ་རའི་ནང་ན་བགྲེས་མོ་ཞིག་གིས་ཇ་ལྡུག་བཞིན་པ་དང་། གཞོན་ནུ་ཞིག་གིས་ལག་ནང་དུ་ཡོད་པའི་དྲ་སྤོར་རྡེག་རྩིས་བྱེད་པ་མཐོང་ཞིང་། སྐད་ཅིག་ཉིད་ལ་དེ་དག་མེ་འཁོར་གྱི་རྗེས་སུ་བསྐྱུར་བ་དང་གཉིས་སུ་མ་མཆིས།

 

དེ་ལྟ་ནའང་། ངས་ཁྲ་ཐིག་དེ་ཡང་སྙིང་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་ཁ་ཚོན་གཅོད་མི་ཐུབ། དྲང་མོར་བཤད་ན་ངས་དེ་ཉིད་གཟེར་མ་ཞིག་ལས་བྱུང་བར་རློམ་ཐབས་བྲལ། དེ་ནི་སྤྱིར་བཏང་གི་གཟེར་ཤུལ་ཞིག་ལས་སྒོར་ཞིང་ཆེ་བ་ཞིག་རེད། གལ་སྲིད་ངས་ཡར་ལངས་ཏེ་བལྟས་ནའང་དེ་ཉིད་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་ཕལ་ཆེར་ཤེས་མི་སྲིད། དེའང་དོན་གང་ཞིག་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ། དེ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་སུས་ཀྱང་ཤེས་ཐབས་བྲལ་བ་བཞིན་ནོ།། ཀྱེ་མ། མི་ཚེ་ནི་ཇི་འདྲའི་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་བ་ཞིག་དང་སེམས་ནི་ཅི་འདྲའི་ངེས་གཏན་མེད་པ་ཞིག འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ནི་ཇི་འདྲའི་རྨོངས་ཤིང་འཐོམས་པ་ཞིག་རེད་ཨང་། ངེད་ཅག་གིས་རང་ལ་དབང་བའི་ཆོས་གང་ལའང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་ཐབས་བྲལ་བ་དང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་མཐའ་དག་གི་མདུན་དུ་སོ་སོའི་མི་ཚེ་ནི་ངེས་པ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་བསྟན་ཆེད། ངས་འདིར་དེ་སྔོན་བོར་བརླག་ཐེབས་པའི་ཅ་ལག་འགའ་ཞིག་དཔེར་བཞག་པས་ཆོག་གོ། དེའང་ཐོག་མར་ནང་དུ་ངའི་དཔེ་ཆ་འཚེམ་བྱེད་དག་བླུགས་པའི་ལྕགས་སྒམ་སྔོ་སྐྱ་དག་བཤད་འོས་ཏེ། དེ་ཚོ་ནི་དངོས་གནས་ཅི་ཡིན་འདི་ཡིན་མེད་པར་བོར་སོང་། དེ་དག་བྱི་ལས་འཆོས་པ་དང་ཙི་གུས་མུར་བ་ཡིན་སྲིད་དམ། དེའི་རྗེས་སུ་ད་དུང་བྱེའུ་གཟེབ་འགའ་དང་། ཤམ་ལྭའི་མཐའ་ཤན། ལྕགས་ཀྱི་ཤུད་ལྷམ། རྒྱལ་མོ་ཨཱན་རིང་གི་སོལ་སླེའུ། རྡེའུ་རྩེད་སྟེགས་བུ། ལག་སྦྲེང་སོགས་ཐམས་ཅད་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཅིང་། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ཆ་འགའ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ།། འོ་མདོག་གི་གཏེར་རྡོ་དང་མརྒད་ཀྱང་བོར་སོང་། དེ་དག་ནི་ཉུང་མའི་རྩད་པའི་གམ་ན་ཡོད། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འབད་པ་དང་སེར་སྣའི་ངང་དུ་བསགས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན། ཡིན་ཡང་སྐབས་འདི་ལ་ངའི་ལུས་ན་གྱོན་གོས་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་ཉེ་འཁོར་ན་ཁྱིམ་ཆས་སྤུས་ལེགས་འགའ་ཡང་ཡོད་པས་དེ་ནི་དངོས་གནས་ཧ་ལས་དགོས་པའི་དོན་ཞིག་རེད་ཅེས་བཤད་ཆོག གལ་སྲིད་ངེས་པར་མི་ཚེ་ཉིད་དཔེ་རུ་འགོད་དགོས་བྱུང་ན། དེ་ནི་མི་ཞིག་ཆུ་ཚོད་རེར་ཨིན་ལེ་ལྔ་བཅུའི་མགྱོགས་ཚད་ཀྱིས་ཕུག་དོང་ནང་དུ་འཕངས་ཤིང་། དེ་ཉིད་དོང་སྒོ་ནས་ཐོན་དུས་ལུས་པོ་གཅེར་བུར་གྱུར་ཏེ་ཐ་ན་སྐྲ་འཛེར་ཞིག་ཀྱང་ལྷག་མེད་པ་དང་། དེའི་འཕྲོར་སླར་ཡང་ཡེ་ཤུའི་ལྷ་ཆེན་གྱི་རྐང་འདབས་སུ་འཕངས་ཏེ་མེ་ཏོག་ཆུ་ལྷ་བཞད་སའི་ནེའུ་གསེང་དུ་ལུས་ཀྱི་མགོ་རྔ་ལྡོག་སྟེ་སར་ལྷུང་བ་ཉིད་དོ།། ཡང་ཚུལ་དེ་ནི་ཤོག་བུ་སྨུག་པོས་བཏུམས་པའི་དོས་པོ་དག་སྦྲག་ཁང་གི་སྦུག་ལམ་དུ་གཡུགས་པ་དང་འདྲ་ལ། རླུང་གིས་སྐྱོད་པའི་སྐྲ་ལོ་ནི་རྟ་རྒྱུགས་ར་བའི་རྟ་ཡི་མཇུག་མ་དང་ཤིན་ཏུ་མཚུངས་སོ།། དཔེ་འདི་དག་གིས་འཚོ་བ་ཉིད་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པར་སྟོང་ཟད་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡང་ཡང་བསྐྱབ་དགོས་པའི་ངེས་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་རྟོན་བྲལ་བ་མཚོན་ནུས་སོ།།

 

དེས་ན་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ནི་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ནམ། ཕོན་ཆེ་བའི་གཞུང་རྟ་ཉིད་གེ་སར་གྱིས་ལྕི་བར་བྱས་ཏེ་མར་དུད་པ་དང་། ཕོར་པའི་ཁ་དང་འདྲ་བའི་མེ་ཏོག་ནི་མགོ་བོ་གུག་སྟེ་རྒྱ་སྨུག་གི་བཀྲག་མདངས་འགྱེད་པར་བྱེད། སྐྱེ་བོ་གང་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་མགོན་མེད་སྐྱབས་མེད་དང་སྨྲ་བ་མེད་པའི་ངང་དུ་གནས་འདིར་ཚེ་འཕོས་པ་ལས་གཞན་དུ་མ་འཕོས་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་གང་ཞིག་ལ་དམིགས་པའང་གཏད་མི་ཐུབ་པར་རྩྭ་གསེབ་བམ་གྱད་མིའི་རྐང་མཛུབ་ཀྱི་བར་ནས་ལུས་སོང་ངམ། ཡང་གང་ཞིག་ནི་ལྗོན་པ་ཡིན་པ་དང་། སྐྱེས་པ་དང་སྐྱེས་དམན་ཟེར་བ་དེ་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ། ཡང་ན་ཆོས་དེ་དག་དོན་དམ་དུ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེ་ན་བགྲང་བྱ་ལྔ་བཅུ་འདས་རྗེས་སུ་དེ་ལ་དྲིས་ལན་ཡོད་མི་སྲིད་དོ།། ཡལ་ག་སྦོམ་པོ་འགའ་འཕྲེད་དུ་ཉལ་སྐབས་སུ་འོད་དང་གྲིབ་མ་འཐབ་པ་ལས་གཞན་ཅི་ཡང་ལྷག་མི་འདུག་སྟེ། གཅིག་བྱས་ན་ཅུང་མཐོ་བའི་གནས་སུ་རྒྱ་སེ་མེ་ཏོག་གི་ཆ་ཤས་གློ་མདོག་དང་སྔོན་པོར་སྣང་བ་རེ་ཡོད་ཅིང་དེ་དག་ནི་དུས་ཀྱི་འགྲོས་དང་ལྷན་ཅིག་ཇེ་གསལ་ནས་ཇེ་གསལ་དུ་འགྲོ། མཐར་ཅི་ཞིག་ལ་འགྱུར་བ་ངས་ཀྱང་མི་ཤེས།

 

ཡིན་ཡང་གྱང་ངོས་ཀྱི་ཁྲ་ཐིག་དེ་ནི་བུ་ག་ཕྲ་མོ་ཞིག་ཀྱང་མ་ཡིན་པར་དངོས་པོ་ནག་པོ་དབྱིབས་སྒོར་མོ་ཅན་ཞིག་གིས་བཟོས་པ་ཡིན་སྲིད། དཔེར་ན་དབྱར་དུས་ཀྱིས་བཞག་པའི་རྒྱ་སེ་མེ་ཏོག་གི་ལོ་མ་ཆུང་ངུ་ཞིག་ལྟ་བུའོ།། དེའང་ང་ནི་ཧ་ཅང་གཟབ་གཟབ་བྱེད་པའི་ཁྱིམ་བདག་མ་ཞིག་མ་ཡིན་པ་རྩིག་ཐབ་སྟེང་གི་ས་རྡུལ་ལ་བལྟས་པས་ཤེས་སོ།། གོ་ཐོས་སུ་ཐྲི་རོ་དབྱི་མཁར་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ས་རྡུལ་གྱིས་ཐེངས་གསུམ་ལ་མར་མནན་པར་གྲགས། ཡིན་ནའང་རྫ་མ་སོགས་སྣོད་ཆས་གང་རུང་གི་ཆག་རོ་ལ་ས་རྡུལ་དེ་དག་གིས་ཅི་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ནི་སུས་ཀྱང་རློམ་རུང་བ་ཡིན།

 

སྒོ་ཁའི་ཤིང་གི་ཡལ་གས་སྒེའུ་ཁུང་གི་ཤེལ་ལ་དལ་གྱིས་རྡེག་ཅིང་། ངས་ནི་ཅ་ཅོ་མེད་ཅིང་། ཁོག་རྒྱ་ཡངས་ལ། ལྷིང་ཞིང་འཇགས་པའི་ངང་དུ་བསམ་གཞིག་གཏོང་འདོད་པས་དེ་ལ་བར་ཆད་ཕྲན་ཙམ་མེད་པ་དང་རྐུབ་སྟེགས་ལས་ཀྱང་ཡར་ལངས་མི་དགོས་པ་དང་། རྒོལ་བ་དང་རྐྱེན་ངན་གང་ཡང་མེད་པའི་ངང་ལས་སླ་མོས་དོན་འདི་བརྒྱུད་ནས་དོན་གཞན་དག་དྲན་རྒྱུ་བྱུང་ན་བསམ། ཕྱི་ཚུལ་གྱི་དོན་འགའ་ཞིག་དང་རིང་དུ་གྱེས་ཏེ་གཏིང་ཟབ་ས་ནས་ཟབ་སར་འབྱིང་ན་བསམ། འགྱུར་བ་མེད་པར་བརྟན་པོར་བསྡད་ན་ངས་སེམས་ནང་ནས་འཁྱུག་ཙམ་གྱིས་འགྲོ་བའི་དོན་དེ་འཛིན་ཐུབ། རེད་དེ། དེ་ནི་ཤིག་སི་ཕེར་རམ་ཡང་ན་གཞན་ཞིག་ཡིན་ཡང་ཆོག སྐྱེ་བོ་གང་དེ་རྐུབ་སྟེགས་ལག་འཇུ་ཅན་དུ་བརྟན་པོར་བསྡད་ཡོད་ལ། ཁོས་ཐབ་ནང་གི་མེ་ལ་བལྟས་འདུག དྲག་ཆར་དང་འདྲ་བའི་འཆར་སྒོ་ཞིག་ལྷ་ཡུལ་བརྒྱུད་ནས་ཁོའི་སེམས་ནང་ལ་བྱུང་། མི་རྣམས་ཆེས་ཆེར་ཕྱེ་བའི་རྒྱ་སྒོའི་ཕྱིར་འགྲེང་ཞིང་ཁོ་ཚོས་ཕྱིར་ནང་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཁོས་ལག་པ་དཔྲལ་བར་བཞག་འདུག —རྣམ་པ་འདི་འདྲ་བ་ནི་དབྱར་གྱི་ས་སྲོད་ཅིག་ལ་བྱུང་བར་བལྟ་ཆོག —འོན་ཏེ་རྟོག་བཟོ་བྱས་པའི་འདས་དོན་དེ་ནི་ཇི་འདྲའི་སྙིང་པོས་སྟོང་བ་ཞིག་རེད་ཨང་། ང་ནི་དེ་ལ་ཅུང་ཙམ་ཡང་ཡིད་ཕྱོགས་པར་མ་གྱུར་ཏོ།། ངས་ང་རང་ལ་མི་ཚོར་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཞིག་བྱུང་ན་སྙམ་ཞིང་། བསམ་ཚུལ་དེ་ནི་ང་རང་ལ་བརྒྱུད་པའི་ངང་དུ་དཔལ་དང་གཟི་བརྗིད་སྟེར་བྱེད་ཅིག་ཡིན་ན་སྙམ། བསམ་ཚུལ་དེ་འདྲ་བྱུང་ན་དངོས་གནས་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་རེད་དོ།། བསམ་ཚུལ་དེ་ནི་དུས་རྟག་པར་རང་ཉིད་ནི་གཞན་གྱི་ངོ་བསྟོད་ལ་སུན་པར་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུ་ཞི་ཞིང་དུལ་བ་དེ་དག་གི་སེམས་ལའང་འཆར་ངེས་པ་དང་། དེ་ནི་སྦ་གསང་ཅི་ཡང་མེད་པར་རང་གིས་རང་ལ་བསྔགས་པ་དང་གཏན་ནས་མི་འདྲ། དེ་བས་དེ་ཉིད་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཏུ་ངེས། བསམ་ཚུལ་དེ་ནི་གཤམ་དུ་གསལ་བ་བཞིན་ནོ།།

 

ང་ཁང་པའི་ནང་དུ་འཛུལ་དུས། ཁོ་ཚོས་རྩི་ཤིང་རིག་པའི་སྐོར་ནས་ཁ་བརྡ་བྱེད་ཀྱིན་འདུག ངས་དེ་སྔ་ཁེན་སི་ཝེའི(Kingsway)ཁང་རྙིང་ཞིག་གི་རྩིག་གདན་ལས་མེ་ཏོག་ཅིག་མཐོང་མྱོང་བ་དང་། དེ་ནི་ཕལ་ཆེར་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཆར་ལེ་སེའི(Charles)མཚན་ཅན་དང་པོའི་སྐབས་སུ་སོན་བཏབ་པ་ཞིག་ཡིན་ངེས་ཞེས་སྨྲས། “མི་རྣམས་ཀྱིས་ཆར་ལེ་སེའི་མཚན་ཅན་དང་པོའི་སྐབས་སུ་མེ་ཏོག་ཅི་ཞིག་གདབ་སྲིད་དམ” ངས་དེ་ལྟར་དྲིས་པ་ཡིན། (འོན་ཏེ་ཕྱིར་ལན་ཅི་ཞིག་བཏབ་པ་ངའི་དྲན་པའི་ཡུལ་དུ་མི་འདུག) ངས་ཅུང་ཙམ་དྲན་པ་ནི། དེ་ནི་ཟེའུ་འབྲུ་མཆིན་མདོག་ཅན་གྱི་མེ་ཏོག་རིང་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་རེད། དེ་བས་ངས་ཡུན་རིང་བར་དེ་ལྟར་དྲན་པ་ཡིན། ངས་དུས་རྒྱུན་རྟོག་བཏགས་ཀྱི་ཀློང་ནས་རང་ཉིད་ལ་མཆོར་སྒེག་སྤྲས་ཤིང་། གཞན་གྱིས་མི་ཚོར་བ་བྱས་ཏེ་སྣང་བ་སྐྱིད་པོ་བྱ་བ་ལས། ཀུན་གྱི་མདུན་ནས་རང་ཉིད་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་བསྒོམས་མེད། གལ་སྲིད་ངས་དངོས་སུ་མཆོར་ཉམས་སྤྲས་དགོས་ཚེ། ངས་ཁ་རོག་གེར་དཔེ་དེབ་ཅིག་ལག་ཏུ་ཐོགས་ནས་འཚབ་བཞིན་པའི་ངང་ཚུལ་དེ་སྦ་སྲིད་པ་དང་། དེ་ལྟར་བྱས་ཚེ་ད་གཟོད་ངའི་སེམས་བདེ་ལ་འབབ་སྲིད། བཤད་ན་ཅུང་ཁྱད་མཚར་བ་ཞིག་ནི། མི་རྣམས་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་གཞན་མཆོག་ཏུ་བཀུར་བའམ་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་རྨོངས་པར་བྱེད་པ། ཡང་ན་རང་ཉིད་ཅི་ཡིན་འདི་ཡིན་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་གཞན་གྱིས་ཡིད་ཆེས་བརླག་པར་དོགས་ནས་རང་གི་སྣང་བརྙན་སྲུང་བར་དགའ། ཡིན་ཡང་། ཞིབ་ཏུ་བསམས་ན་དེ་ནི་ཧ་ཅང་ཁྱད་མཚར་བ་ཞིག་རེད་དམ་ཞེ་ན། དེ་གནད་ཀྱི་དོན་པོ་རང་རེད། གལ་སྲིད་མེ་ལོང་ཐམས་ཅད་ཧྲུག་ཆག་ཏུ་གྱུར་ཚེ། སྣང་བརྙན་ནི་ཡལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། མེ་ལོང་ནས་མངོན་པའི་ཡིད་འོང་གི་གཟུགས་བརྙན་ཡང་ཉེ་འཁོར་དུ་ལྗང་ཤིག་གེར་ཡོད་པའི་ལྗོན་པའི་ཚོགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་སྣང་བར་འགྱུར་སྲིད། མི་དེའི་ཤུན་སྐོགས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་གཞན་ཁོ་ནའི་མཐོང་སྣང་དུ་འཆར་བར་འགྱུར། དེ་འདྲའི་འཇིག་རྟེན་ནི་དབུགས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་འགག་པར་བྱེད་ཅིང་། གཏིང་མི་ཟབ་པ་དང་། སྙིང་པོས་དབེན་པ། ཡ་མ་གཟུགས་སུ་གྱུར་པ་ཞིག་རེད་ཨང་། འཇིག་རྟེན་དེ་ནི་འཚོ་ཞིང་གཞེས་རུང་གི་གནས་ཤིག་མ་ཡིན་ཏེ། གནས་དེ་ནས་སྤྱི་སྤྱོད་མོ་ཊའམ་ས་འོག་མེ་འཁོར་དུ་སྡོད་པའི་སྐབས་ཁོ་ནར། སྐྱེ་བོ་ཕན་ཚུན་གྱི་མིག་གི་ཤེལ་སྒོ་མེ་ལོང་དང་འདྲ་བ་དེ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བརྙན་གསལ་ལ་མི་གསལ་བ་དེ་མཐོང་བར་འགྱུར། མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒྲུང་མཁན་ཚོས་སྣང་བརྙན་དེ་ཤིན་ཏུ་གལ་འགངས་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་གར་སྣང་བརྙན་གཅིག་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་ཡོད། འདི་ནི་ཁོ་ཚོས་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་པའི་ཟབ་ཚད་དེ་ཡིན་པ་དང་། སྙེག་པར་བྱ་བའི་འཁྲུལ་སྣང་དེ་ཡིན་སྲིད། ཡང་ན་གྷི་རིག་པ་དང་ཤིག་སི་ཕེར་གྱིས་བྱས་པ་ཇི་བཞིན་རྫོགས་རྒྱུ་མེད་པའི་སྒྲུང་ནང་གི་མངོན་སུམ་གྱི་བརྗོད་པ་དག་མར་གཡུགས་ཏེ་ཤེས་བྱ་གང་ཞིག་སོ་སོའི་མོས་པ་བཞིན་ལེན་འོས་སམ། གཅིག་བྱས་ན་དེ་ལྟར་སྤྱི་མཚན་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྒྱུར་ན་རིན་ཐང་ཅི་ཡང་མེད་དེ། ཚིག་དེ་དམག་དཔུང་གི་འབོད་སྒྲ་བཞིན་ཚད་ལྡན་དུ་བཟོས་ཡོད་པ་དེ་ཤེས་པས་ཆོག་གོ། ཚིག་དེས་མི་རྣམས་ལ་གསར་འགྱུར་གྱི་དབུ་རྩོམ་དྲན་དུ་འཇུག་ཅིང་ནང་སྲིད་བློན་ཆེན་དྲན་དུ་འཇུག་ལ་དེ་དང་དེ་འདྲ་ཐམས་ཅད་དྲན་དུ་འཇུག ཆུང་བྱིས་པའི་དུས་ནས་ལེགས་པར་བསམས་ཤིང་ཚད་དང་ལྡན་པ་དང་བདེན་པར་བཟུང་བའི་དོན་དེ་དག་ལས་སུ་ཡང་བརྒལ་བར་མི་ནུས་ཏེ་གལ་སྲིད་བརྒལ་གྱུར་ན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངེས་སོ།། ཡང་སྤྱི་མཚན་ཅན་གྱི་དོན་ཞེས་པས་ལོན་ཊོན་གྱི་རེས་གཟའ་ཉི་མ་དྲན་དུ་འཇུག དེ་ནི་རེས་གཟའ་ཉི་མའི་གུང་ཡོལ་དུས་ཀྱི་འཆམ་འཆམ། རེས་གཟའ་ཉི་མའི་གུང་ཚིགས། ཤི་བོ་ཚོའི་སྐོར་དང་། གྱོན་གོས་ཀྱི་སྐོར། གོམས་སྲོལ་གྱི་སྐོར་གླེང་བའི་གཏམ་སོགས་ཏེ། སུ་ལའང་མོས་པ་མེད་ནའང་ཐམས་ཅད་ཁང་པའི་ནང་མཉམ་དུ་འཛོམས་ནས་སྐབས་ཤིག་ལ་སྡོད་པ་བཞིན་ནོ།། དེ་གར་ཐམས་ཅད་སྲོལ་ལུགས་ལས་འདའ་མི་རུང་སྟེ། དམིགས་བསལ་གྱི་དུས་སྐབས་དེར་སྒྲོག་ཁེབས་ནི་ཅིས་ཀྱང་ཐིག་ལེ་གྲུ་བཞི་སེར་པོ་ཅན་གྱི་ཐགས་རིས་ཡིན་དགོས། དཔེར་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་རེས་འགར་འདྲ་པར་ནས་མཐོང་སྲིད་པའི་གོང་མའི་ཕོ་བྲང་གི་ཁྱམས་རར་ཡོད་པའི་ཀམ་པ་ལི་བཞིན་ནོ།། གལ་སྲིད་སྒྲོག་ཁེབས་ནི་རིགས་དེ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ཚེ་དེ་ལ་སྒྲོག་ཁེབས་སུ་ཇི་ལྟར་འབོད། ནམ་ཞིག་གི་ཚེ་ན། གཟའ་ཉི་མའི་གུང་ཚིགས་དང་། གཟའ་ཉི་མའི་འཆམ་འཆམ། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་དུས་ཚོད། སྒྲོག་ཁེབས་སོགས་བདེན་པར་སྣང་བ་མཐའ་དག་དོན་དངོས་སུ་བདེན་པ་མིན་པར་མ་ཟད། དེ་དག་ནི་སྒྱུ་མའི་སྣང་བརྙན་ཕྱེད་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཤེས་ཤིང་། དེ་ལྟར་སྣང་མཁན་ལའང་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་ཀྱི་རང་དབང་གི་ཚོར་ཤེས་ཙམ་ཡོད་པ་མ་གཏོགས་ཁྲིམས་ཆད་གཞན་གང་ཡང་མི་ཕོག་པ་ཡིན་ན་དེ་ནི་ཅི་འདྲའི་ཧ་ལས་དགོས་པ་ཞིག་དང་ཅི་འདྲའི་ཡ་མཚན་པ་ཞིག་རེད་ཨང་། ངས་འདང་མི་ཕོག་པ་ཞིག་ནི། དོན་དངོས་སུ་གང་ཞིག་གིས་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་ཆོས་དེ་དག་གི་ཚབ་བྱས་པ་དེ་རེད། གལ་སྲིད་ཁྱོད་རང་བུད་མེད་ཡིན་ན། དེ་ནི་སྐྱེས་པ་ཡིན་ངེས་རེད། སྐྱེས་པ་ཚོའི་འདོད་ཚུལ་གྱིས་ངེད་ཅག་གི་འཚོ་བར་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ཡོད་ཅིང་། དེས་ཚད་ཐིག་དེ་དག་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དང་། ཝེ་ཐྲི་ཁེར་གྱི་སྐྱེས་བུ་མཆོག་དམན་གྱི་རིམ་བསྟར་རེའུ་མིག་^[1]བཟོས་པ་རེད། ངས་བརྟགས་པ་ལྟར་ན། དེ་ཉིད་དམག་འཁྲུག་གི་རྗེས་ཀྱི་སྐྱེས་ཕོ་མོ་མང་པོའི་སེམས་ཀྱི་སྒྱུ་མའི་སྣང་བརྙན་ཕྱེད་ཙམ་དུ་གྱུར་འདུག་པར་མ་ཟད། ངེད་ཅག་གིས་དེ་ཉིད་དུས་ཚོད་ཐུང་ངུའི་ནང་འཕྱ་སྨོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བསྒོམས་ཏེ་སྣང་བརྙན་གྱི་སྙིགས་ཟོམ་དུ་འཕེན་བྱའི་ཤིང་དམར་གྱི་ཕོར་སྒྲོམ་^[2]དང་། ལཱན་སེར་^[3]གྱི་བརྐོས་རིས། ལྷ་དང་བདུད། དམྱལ་ཁམས་སོགས་སུ་འགྱུར་ངེས། གལ་སྲིད་རང་དབང་ཟེར་བ་དེ་ཡོད་ན། དེས་ངེད་ཅག་ལ་བཞག་པ་ནི་ཡིད་མྱོས་པར་བྱེད་པའི་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་ཀྱི་རང་དབང་གི་ཚོར་བ་འབའ་ཞིག་རེད།

 

འོད་སྣང་གང་རུང་གི་འོག་ནས་གྱང་ངོས་ཀྱི་ཁྲ་ཐིག་དེ་གྱང་ངོས་ནས་ཚུར་འབུར་བ་དང་འདྲ། དེ་ཉིད་རྦད་དེ་དབྱིབས་སྒོར་སྒོར་ཞིག་ཏུའང་མ་ངེས། ངས་ཁ་ཚོན་གཅོད་མི་ཐུབ་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་དེ་ཡིས་གྲིབ་མ་རབ་རིབ་ཅིག་འགྱེད་པ་འདྲ་ལ། གལ་སྲིད་ངས་མཛུབ་མོས་གྱང་ངོས་དེད་དེ་དེར་རེག་ཚེ་ཚེག་གཅིག་གི་སྟེང་ནས་བང་སོའི་དེའུ་ཞིག་ལ་རེག་ཐུབ་པའི་ཚོར་བ་འབྱུང་། བང་སོའི་དེའུ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ལྷོ་ཕྱོགས་དྷོན་ཟིའི་^[4]ཡུལ་གྱི་རི་མ་ཐང་གི་བང་སོའི་དེའུ་དག་དང་འདྲ་བར་ངོས་འཇམ་པ་ཤ་སྟག་རེད། ཁོ་ཚོས་བཤད་ན་དེ་གར་ཡོད་པ་ནི་དུར་ས་མིན་ན་དམག་སྒར་ཡིན་ཟེར། དེ་གཉིས་ལས་ང་ནི་དུར་ས་ཡིན་ན་དགའ། ཨིན་ཇི་བ་མང་ཤོས་དང་འདྲ་བར། ང་ནི་སྐྱོ་ཤས་ཆེ་བ་ལ་ཞེན་ཏེ། འཆམ་འཆམ་ལ་ཕྱིན་རྗེས་སུ་རྐང་ཞབས་ཀྱི་སྤང་གི་འོག་ན་རུས་པ་དཀར་པོ་སྦས་ཡོད་པ་དྲན་སྲིད། …… དེའི་སྐོར་དེབ་ཅིག་གི་ནང་ངེས་པར་བྲིས་ཡོད་པར་ངེས་ལ། གནའ་རྫས་ཉར་ཚགས་མཁན་ཞིག་གིས་ཀེང་རུས་དེ་དག་ཡར་བཏོན་ཏེ་དེ་དག་ལ་མིང་བཏགས་ཡོད་ངེས། …… གནའ་རྫས་ཉར་ཚགས་མཁན་དེ་མི་ཅི་འདྲ་ཡིན་པ་བསམས་ནས་ང་ལ་མཚར་སྣང་ཞིག་བྱུང་། དེ་ནི་ཕལ་ཆེར་ལས་འཁྱུར་ངལ་གསོ་བྱས་པའི་དམག་སྤྱི་དེ་རིགས་ཡིན་སྲིད་ལ། ཁོས་བཟོ་པ་རྒས་འཁོགས་འགའ་རོགས་སུ་ཁྲིད་དེ་འདི་གའི་ཐོག་ཤོད་ལ་འཛེགས་རྗེས་འདམ་གོང་དང་རྡོ་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་པ་དང་། ཁྱིམ་མཚེས་ཀྱི་ཆོས་དཔོན་དབར་ཕན་ཚུན་འཕྲིན་པ་གཏོང་རེས་བྱེད་ངེས། འཕྲིན་ཡིག་གང་ཞིག་ཞོགས་ཟས་ཀྱི་དུས་སུ་ཁ་ཕྱེ་དུས། ཁོང་ཚོས་རང་ཉིད་ནི་ཧ་ཅང་གནད་ཡོད་དུ་ཚོར་སྲིད། མདའ་རྩེ་མི་འདྲ་བ་ཕན་ཚུན་བསྡུར་ཕྱིར་ཁོང་ཚོས་དུས་རྒྱུན་གྲོང་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་བར་དུ་འགྲུལ་སྐྱོད་བྱ་དགོས་ཤིང་དེ་ནི་ཁོང་ཚོ་དང་ཁོང་ཚོའི་ཆུང་མ་དག་ལ་མཚོན་ན་དགའ་བ་འཕེལ་བའི་ལས་ཤིག་རེད། ཁོང་ཚོས་ཆུང་མས་པ་ལམ་^[5]གྱི་ལྡེ་གུ་བཟོ་འདོད་པའམ། ཡང་ན་དཔེ་ཁང་གི་ནང་ལ་གད་བདར་བྱ་རྩིས་ཡོད་ངེས། གནས་དེ་ནི་དུར་སའམ་དམག་སྒར་གང་ཡིན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་དེའི་སྐོར་ནས་ཁོང་ཚོས་ཁ་གཡོར་ས་སྣ་ཚོགས་བཙལ་ནས་ལས་དེ་རེ་ཞིག་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་ཆོག འོན་ཏེ་དམག་སྤྱི་ཁོང་གིས་ནི་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོས་ཕྱོགས་དེ་གཉིས་ས་ནས་ཡིད་རྟོན་འཕེར་བའི་བདེན་དཔང་བཙལ་ཐུབ་པར་སྙམ་འདུག ཡིན་ཡང་མཐར་ཁོང་གི་ཐུགས་ནི་དམག་སྒར་ལ་ཕྱོགས་འདུག དེར་རྒོལ་ལན་བྱུང་རྗེས། ཁོས་དྲིལ་སྒྲོག་དེབ་ཅིག་བྲིས་ཏེ་ཡུལ་དེའི་གྲོང་ཁུལ་གྱི་དུས་ཚིགས་འདུ་ཚོགས་^[6]སུ་ཀློག་པའི་འཆར་གཞི་བཀོད། སྟབས་མ་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་སྐབས་དེར་ཁོང་གྲིབ་ནད་ཀྱིས་མནར་ཏེ་མལ་སར་ལྷུང་ཞིང་། རིག་པ་གསལ་དུས་ཀྱི་དུས་མཐའ་མ་དེར་སེམས་སུ་དྲན་པ་ནི་ཆུང་མ་དང་བུ་ཕྲུག་མ་ཡིན་པར། དམག་སྒར་དང་མདའ་རྩེ་རང་རེད། མདའ་རྩེ་དེ་ནི་ཡུལ་དེའི་དངོས་མང་བཤམས་སྟོན་ཁང་དུ་འགྲེམས་སྒྲོམ་དུ་བཤམས་ཡོད་ལ། དེ་ཉིད་རྒྱ་ནག་གི་བུད་མེད་གཤེད་མ་ཞིག་གི་རྐང་པ་དང་། ཨེ་ལེ་སེ་བྷེ་ཟེའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་ལྕགས་གཟེར་སྤར་མ་གང་། ཐུ་དྷིར་རྒྱལ་རབས་^[7]དུས་ཀྱི་ས་ཡིས་བཟོས་པའི་གང་ཟ་ཞིག རོ་མན་སྐབས་ཀྱི་རྫ་ཆས་ཤིག དེ་སྔོན་ནེལ་སོན་^[8]གྱིས་ཆང་འཐུང་བྱེད་དུ་སྤྱད་པའི་ཆང་ཕོར་ཞིག་བཅས་དང་མཉམ་པོར་བཤམས་ཡོད། ཡིན་ཡང་དེས་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་ཀྱིན་པ་བདག་གིས་ཤེས་མ་སོང་།

 

མིན་ཏེ། ག་ལ་ཡིན། དེས་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་ར་སྤྲད་མེད་ལ་ཅི་ཡང་ཤེས་མེད། ཏག་ཏག་དུས་འདི་ལ་ང་རང་ཡར་ལངས་ཏེ་གྱང་ངོས་ཀྱི་ཁྲ་ཐིག་དེ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོར་བཤད་ན། —ཇི་ལྟར་བཤད་ན་ལེགས་སམ། —དེ་ནི་བགྲང་བྱ་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་གི་སྔོན་ལ་བརྡབས་པའི་གཟེར་མ་རྙིང་པ་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་ཞིག་གི་གཟེར་མགོ་རང་རེད། ད་ལྟའི་བར་དུ། རབས་རེ་རེའི་བྲན་མོ་དག་གིས་སུན་པ་མེད་པར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཕྱིས་པས་དེའི་སྟེང་གི་སྣུམ་རྩི་ལྷུང་སྟེ་གཟེར་མགོ་ལྷང་ངེར་བུད་པ་རེད། ནང་དུ་ཐབ་མེ་ལྷབ་ལྷུབ་ཏུ་འབར་ཞིང་གྱང་ངོས་དཀར་པོ་ཡིན་པའི་ཁང་པ་ཞིག་ནས་དེང་རབས་ཀྱི་འཚོ་བའི་རྣམ་པ་ཐོག་མར་མཐོང་བ་དེས་ང་ལ་ཅི་ཞིག་ཕན་ནམ། རྒྱུད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་འཕེལ་ལམ། ཡང་ན་མུ་མཐུད་དུ་ཚོད་བགམ་བྱ་དགོས་སམ། དེ་བས་ང་རང་ཡར་ལངས་སམ་ཙོག་པུར་སྡོད་པ་གང་ཡིན་ཡང་བསམ་གཞིག་གི་རྒྱུན་ནི་སྐྱོང་ཐུབ་བོ།། དེས་ན་ཅི་ཞིག་ནི་ཤེས་བྱ་ཡིན་ནམ། མཁས་པར་རློམ་པ་དག་ནི་གཟུངས་སྔགས་མཁན་དང་སྦས་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་འཆང་མཁན་དག་གི་རྗེས་རབས་པ་སྟེ། ཁོ་ཚོའི་མི་རབས་སྔོན་མ་དག་གིས་བྲག་ཕུག་དང་ནགས་ཀླུང་ནས་བསྡད་དེ་སྔོ་སྨན་བཟོ་བ་དང་། ཙི་ཙི་ལ་དྲི་བ་འདོན་པ། གནམ་གྱི་སྐར་མའི་རྒྱུ་བར་རྟོག་པ་ལས་གཞན་ཅི་ཞིག་ནུས། ངེད་ཅག་གི་སེམས་ཀྱི་རྨོངས་དད་ཇེ་ཆུང་ལ་སོང་བ་དང་ཁོང་ཚོར་སྔོན་ཆད་བཞིན་བཀུར་འདོད་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་ངེད་ཅག་གི་སེམས་ནི་མཛེས་པ་དང་བདེ་ཐང་ལ་ཕྱོགས་པར་གྱུར། …… རེད་དེ། སུས་ཀྱང་ཡི་གར་འོངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་རྟོག་བཟོ་བྱ་ཆོག དེ་ནི་འཇམ་ཐིང་ངེར་གནས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་དམར་བ་དང་སྔོ་བའི་མེ་ཏོག་དག་ཐང་དུ་ཅི་དགར་བཞད་པ་ཞིག་ཡིན། གནས་དེར་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་མེད་ལ་ཆེད་མཁས་པའང་མེད། ཉེན་རྟོག་དང་འདྲ་བའི་ཕྱག་མཛོད་ཀྱང་མེད། གནས་དེར་མི་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ནི་ཉ་མོའི་རྫིའུས་ཆུ་གཤགས་ཏེ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཆུ་རིས་བཀྲ་བར་བྱེད་ཅིང་། ཆུ་པདྨའི་རྩ་བ་ལ་དལ་གྱིས་རེག་པར་བྱེད་པ་དང་། ཡང་ན་བྱེའུ་མཁའ་ལ་ཐོགས་མེད་དུ་རྒྱུ་ཞིང་མཚོ་ནང་གི་བྱ་སྒོང་དཀར་པོ་ཡོད་སར་ལྡིང་སྐོར་རྒྱག་པ་ཇི་བཞིན་ཅི་དགར་ཡན་པོར་གཏང་ཆོག …… གལ་སྲིད《ཝེ་ཐྲི་ཁེར་གྱི་ལོ་རིམ་མེ་ལོང》མེད་པ་དང་། སྐྱེས་བུ་མཆོག་དམན་གྱི་རིམ་བསྟར་རེའུ་མིག་མེད་ཚེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྟེ་བར་གཞིས་བཅས་ཏེ། མཚོ་ཆུ་སྐྱ་བོ་བརྒྱུད་ནས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འོད་ཀྱི་གོང་བུ་དང་དེ་དག་གི་ལྡོག་གཟུགས་ལ་བལྟས་ཚེ་གནས་དེ་ནི་ཇི་འདྲའི་ཞི་འཇགས་ལྡན་པ་ཞིག་རེད་ཨང་།

 

ངས་མྱུར་བར་ཡར་མཆོངས་ཏེ་གྱང་ངོས་ཀྱི་ཁྲ་ཐིག་དེ་ནི་གཟེར་མ་ཞིག་གམ། རྒྱ་སེའི་ལོ་མ་ཞིག་གམ། ཤིང་གི་གས་ཁ་ཞིག་སོགས་དོན་དམ་ཅི་ཞིག་ཡིན་པར་གསལ་པོར་བལྟ་དགོས།

 

དེ་ནི་རང་བྱུང་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བུ་མོས་རང་ཉིད་བསྲུང་བའི་ཆེད་དུ་རྩེད་མོ་རྙིང་པ་དེ་རྩེ་བ་མ་ཡིན་ནམ། བསམ་གཞིག་གི་རྒྱུན་རིང་མོ་དེ་ལས་མོས་ལུས་སྟོབས་དང་སེམས་ཤུགས་ཉམས་པའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པར་མ་ཟད། མངོན་སུམ་དང་གདོང་ཐུག་ཤོར་བའང་ཚོར་འདུག རྒྱུ་མཚན་ནི་སུ་ཞིག་གིས་ཝེ་ཐྲི་ཁེར་གྱི་སྐྱེས་བུ་མཆོག་དམན་གྱི་རིམ་བསྟར་རེའུ་མིག་ལ་འཛུབ་མོ་རི་སྟོན་གྱིས་མང་པོ་ཞིག་བཤད་ཐུབ་བམ། མངའ་ཁུལ་མཁན་ཆེན་ཁན་ཐྲེ་བྷེ་རེ་ཡི་གཞུག་ན་ཁྲིམས་དཔོན་གོང་མ་ཡོད་ལ། ཁྲིམས་དཔོན་གོང་མའི་གཞུག་ན་ཡང་མངའ་ཁུལ་མཁན་ཆེན་ཡོར་ཁི་ཡོད། སྐྱེ་བོ་སུ་ཡིན་ཡང་སྐྱེ་བོ་གཞན་ཞིག་གི་གཞུག་ན་ཡོད་ལ། དེ་ནི་ཝེ་ཐྲི་ཁེར་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་རེད། སུ་ཞིག་སུ་ཡི་གཞུག་ན་ཡོད་པ་ཤེས་རྒྱུ་ནི་གནད་ཀྱི་དོན་པོ་རང་རེད། ཝེ་ཐྲི་ཁེར་གྱིས་དེ་གསལ་པོར་ཤེས་ཡོད་ལ་དེ་བཞིན་ལེགས་པར་སྲུང་ངོ་།། རང་བྱུང་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བུ་མོས་ཀྱང་དེ་འདྲ་ཡིན་པས་སེམས་ལ་སྐུལ་མ་ཐེབས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གདམས་པར་བྱེད། གལ་ཏེ་དེ་ཡིས་སྐུལ་མ་མི་ཐེབས་པར་ཅིས་ཀྱང་གནས་སྐབས་དེའི་ལྷིང་འཇགས་དཀྲོག་པར་བྱ་ན། གྱང་ངོས་ཀྱི་ཁྲ་ཐིག་དེ་དྲན་པར་བྱའོ།།

 

ང་རང་རང་བྱུང་ལྷན་སྐྱེས་རྩེད་མོ་ལ་འདྲིས་ཆ་ཆེན་པོ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་སྦྱོར་བ་དངོས་ལ་བསྐུལ་ནས། མི་རྣམས་ཡིད་མྱོས་པར་བྱེད་པའམ་སེམས་སྐྱོ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་ཀྱི་འཆར་སྣང་དག་གི་མཇུག་སྡུད་པ་དེའོ།། དེ་བས་ངས་ནི་ངེད་ཅག་གིས་རྟག་པར་སྦྱོར་བ་དངོས་ལ་འཇུག་མཁན་དག་གིས་ལས་གང་བསྒྲུབས་ཀྱང་མནོ་བསམ་བཏང་མི་འདུག་ཅེས་ཁོང་ཚོ་ཅུང་དམན་སར་འགོད་ཀྱིན་འདུག་སྙམ་བྱུང་། དེས་ན་ངེད་ཅག་གིས་གྱང་ངོས་ཀྱི་ཁྲ་ཐིག་དེ་ལ་ལན་ཅིག་བལྟས་ནས་ཡིད་བདེ་བར་མི་བྱེད་པའི་བསམ་གཞིག་གི་རྒྱུན་བཅད་ན་མི་འགྲིག་པ་གང་ཡང་མེད་དོ།།

 

རེད་དེ། ངས་མིག་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ལ་གསལ་པོར་ཅེར་བསྡད་ཚེ། མཐའ་ཡས་རྒྱ་མཚོའི་ཆེན་མོའི་ནང་ནས་ཤིང་ལེབ་ཅིག་ལ་འཇུས་པའི་ཚོར་བ་བྱུང་། དེ་ནི་ཡིད་སྤྲོ་བར་བྱེད་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་གསལ་ལྷང་ངེ་བ་ཞིག་སྟེ། དེས་མངའ་ཁུལ་མཁན་ཆེན་དང་ཁྲིམས་དཔོན་གོང་མ་ཉིད་གྲིབ་མ་རབ་རིབ་ཀྱི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ་མི་སྣང་བར་བྱེད། དེར་གསལ་བ་ནི་ཚད་མར་གྲུབ་ཅིང་དངོས་སུ་ཡོད་པ་ཞིག་གོ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ངེད་ཅག་ནམ་གུང་རྨི་ལམ་ངན་པ་ལས་སད་ཚེ། ཧར་ཧར་པོར་གློག་སྒོ་འབྱེད་པ་དང་། དེ་ནས་དལ་ཅག་གེར་གན་རྐྱལ་དུ་བསྡད་དེ། གོས་སྒྲོམ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ཅེར་བ་དང་། སྲ་མོར་གྲུབ་པ་དག་གི་ཕྱོགས་སུ་ཅེར་བ། དངོས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཅེར་བ། གང་ཟག་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་ཏེ་ངེད་ཅག་ལས་འདས་པའི་ཆོས་གཞན་པ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་དེར་ཅེར་བ་རེད། དེ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་པོར་ཤེས་འདོད་པ་དེའང་རེད། …… དཔེར་ན། ཤིང་ཆ་ནི་ཡིད་ལ་དྲན་ཚེ་དགའ་བ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ།། དེ་ནི་ལྗོན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། ལྗོན་པ་ནི་ཆེ་ཆེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། འོན་ཀྱང་ངེད་ཅག་གིས་དེ་དག་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མི་ཤེས། དེ་ཉིད་སྤང་ལྗོངས་དང་། ནགས་ཚལ། ཆུ་བོའི་འགྲམ་བཅས་སུ་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེ་བཞིན་སྐྱེ་ནའང་དེས་ངེད་ཅག་ལ་མཉམ་འཇོག་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད། རེད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ངེད་ཅག་གི་དྲན་སྣང་དང་ཤིན་ཏུ་མཐུན་ནོ།། ཚ་གདུག་ཆེ་བའི་ཕྱི་དྲོར། ལྗོན་པའི་གྲིབ་བསིལ་འོག་ནས་བ་མོས་མཇུག་མ་གཡུག་གཡུག་བྱེད། ལྗོན་པའི་བཀྲག་མདངས་ཀྱིས་ཆུ་བོར་ཚོན་ལྗང་ཁུ་བྱུགས་པས། ཆུ་བྱ་ནག་པོ་ཆུ་ནང་དུ་འཛུལ་ཏེ་ཡར་འཕགས་པའི་ཚེ་ན་དེ་ཡི་གཤོག་སྒྲོ་ལྗང་ཁུར་སྣང་། ང་ནི་ཉ་མོ་རྣམས་ཆུ་རྒྱུན་ལ་ཁ་གཏད་དེ་རླུང་ཁའི་དར་ཆ་བཞིན་དྲང་མོར་སྐྱོད་པ་ཉིད་སེམས་ལ་སྒོམ་པར་དགའ་བར་མ་ཟད། ཆུ་སྦུར་དག་གིས་དལ་མོར་གྲོག་ཤུར་དུ་འདམ་པ་ཕོན་པོར་རྩིག་པ་ཉིད་སེམས་ལ་སྒོམ་པར་ཡང་ཤིན་ཏུ་དགའ། དེ་བཞིན་ང་རང་ལྗོན་པ་དངོས་ཉིད་སེམས་ལ་སྒོམ་པར་ཡང་མོས་ཏེ། ཐོག་མར་སྲ་ཞིང་དམ་པའི་ཤིང་གི་ཚོར་བ་འབྱུང་བ་དང་། དེ་ནས་རླུང་འཚུབ་ཀྱིས་བརྡར་ཅིང་གཤག་པར་བྱེད་ལ། མཐར་བྲོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཤིང་གི་ཚི་བཅུད་དལ་གྱིས་མར་བཞུར་བར་འགྱུར། དེ་མིན་ད་དུང་ངས་འདི་ལྟར་དྲན་ཏེ། གྲང་རེག་ཆེ་བའི་དགུན་དུས་ཀྱི་མཚན་མོར། ལྗོན་པ་དེ་མུ་མེད་པའི་ཐང་སྟོང་དུ་ལོ་མ་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་དྲིལ་ཅིང་། ཟླ་བའི་ལྕགས་མདེའུ་རྣོན་པོ་དག་གི་མདུན་ནས་ཉམ་ཆུང་བའི་ཆ་མ་ལུས་སྦེད་བཞིན་འགྲེང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་མཚན་ལམ་རིང་མོའི་ནང་གྲུ་ཡི་དར་ཤིང་རྗེན་པ་ས་སྟེང་དུ་བཙུགས་པ་ཞིག་དལ་མེད་ཕར་གཡོ་ཚུར་གཡོ་བྱེད་པ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས་སོ།། ཟླ་དྲུག་པའི་ནང་གི་བྱེའུ་སྐད་ནི་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་ཅུང་ཁྱད་མཚར་དུ་སྣང་ངེས་ལ། ཤིང་ཤུན་གྱི་གཉེར་མའི་ནང་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འགྲོ་བྱེད་པའམ་ལོ་མ་ལྗང་ཁུའི་ནང་ཉི་མར་ལྡེ་ལ། རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ་གཏུབ་མ་འདྲ་བའི་མིག་དམར་པོ་མདུན་དུ་གཏད་པའི་འབུ་སྲིན་དག་གི་རྐང་པ་ནི་ཅི་འདྲའི་འཁྱག་གིན་ཡོད་ཨང་། …… བུ་ཡུག་རྒོད་པོས་ལྗོན་པའི་ཚི་སྣ་དག་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བཀས་ཤིང་། མཇུག་མཐའི་རླུང་འཚུབ་ངར་མས་དེ་ཉིད་རྩད་ནས་བསྒྱེལ་ཏེ། རྩེ་མོའི་ཡལ་ག་རྣམས་སླར་ཡང་ས་ཡི་ཁོངས་སུ་ཐིམ། འོན་ཏེ། དེའི་ཚེ་སྲོག་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འཇིག་མི་འདུག དཀའ་བ་ཁུར་ཅིང་གཡེང་བ་མེད་པའི་ཚེ་སྲོག་ས་ཡ་དུ་མ་ལྗོན་པར་བརྟེན་ཏེ་མལ་ཁང་། གྲུ་གཟིངས། ལམ་འགྲམ། སྐྱེས་ཕོ་མོ་དག་གི་ཕྱི་དྲོའི་ཇ་བཏུངས་རྗེས་ཐ་མག་འཐེན་སའི་ཁྱམས་ར་སོགས་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲུ་ག་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་འདུག མདོར་ན་སོས་དལ་བག་ཡངས་ཀྱི་འཆར་སྒོ་མ་ལུས་པ་ལྗོན་པ་ལས་བྱུང་བ་རེད་ཨང་། ངས་དེ་དག་རེ་རེ་བཀར་ནས་ཞིབ་ཏུ་དྲན་འདོད་ཀྱང་། དོན་གཞན་པ་ཞིག་ཡིད་ལ་གློ་བུར་དྲན་བྱུང་། …… ངས་ཅི་ཞིག་དྲན་པ་རེད་དམ། ངས་འདི་ལྟར་དྲན་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། དེ་ནི་ལྗོན་པ་ཞིག་རེད་དམ་ཆུ་བོ་ཞིག་རེད། ཡང་ན《ཝེ་ཐྲི་ཁེར་གྱི་ལོ་རིམ་མེ་ལོང》རེད། དེ་མིན་ན་ཐང་གཤོང་དུ་སྐྱེས་པའི་ཀུ་མུད་ཅིག་རེད་དམ། གང་ལྟར་ངས་ཅི་ཡང་དྲན་གྱིན་མི་འདུག ཆོས་ཐམས་ཅད་འགུལ་ཞིང་འགྱེལ་བ་དང་། ཟགས་ཤིང་ཡལ་འགྲོ་བཞིན་འདུག…… ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་ཉོག་ཉོག་པོར་འགྱུར་བའི་སྐབས་སུ། མི་ཞིག་ང་སར་ཕྱོགས་ཏེ་ཡར་ལངས་འདུག་ཅིང་ཁོ་ན་རེ།

“ང་ཚགས་ཤོག་ཅིག་ཉོ་རུ་འགྲོ་དགོས”

“དེ་ནས”

“དོན་དུ་ཚགས་ཤོག་ཉོ་བ་དེའང་ཡག་པོ་མི་འདུག…… 

དོན་གསར་པ་ཅི་ཡང་བྱུང་མི་འདུག སྡུག་ཤི་རྒྱག་རྒྱུའི་དམག་འཁྲུག་དེ། 

དམྱལ་བར་ལྟུང་ཤོག……དེ་མིན། ངས་ནི་འུ་ཅག་གིས་ན་བུན་བུ་མོ་^[9]ཞིག་རྟག་པར་གྱང་ངོས་སུ་འབྱར་དུ་འཇུག་དགོས་དོན་མི་འདུག་སྙམ”

ཀྱེ་མ། གྱང་ངོས་ཀྱི་ཁྲ་ཐིག་དེ་ནི། དོན་དུ་ན་བུན་བུ་མོ་ཞིག་ཡིན་འདུག

 

ཡོང་ཁུངས། མི་རྒོད་རྩོམ་རིག་སྤྱི་སྟེགས།

རྩོམ་འདི་ཐོག་མ《རང་གྲོལ》༢༠༢༠ལོའི་དེབ༡བོའི་སྟེང་སྤེལ།

[དཔྱད་མཆན: བདག་གིས་མགོ་ནས་དུམ་མཚམས་གཉིས་མ་ཡིག་དང་བསྡུར་ཏེ་དཔྱད་ཁུལ་བྱས་པར་བདེ་གྲོལ་གྱིས་མ་ཡིག་ལ་ཞེ་དྲག་བསྟུན་མི་འདུག་པའི་ཚོར་བ་བྱུང་། ཁ་བྱང་གཅིག་པུར་གྱང་ངོས་ཀྱི་ཁྲ་ཐིག་ཟེར་དོན་ནག་ཐིག་དེ་མཐའ་མར་འབུ་ཨ་ར་ར་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་ནས་ཁྲ་ཐིག་ལབ་པ་རེད་དམ། ཡང་ན་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་斑點ཞེས་བསྒྱུར་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་པ་རེད། ཆི་གུ! ཁོས་དབྱིན་ཡིག་ནས་བསྒྱུར་ཡིན་ཁུལ་བྱས་འདུག་ནའང་། རྒྱ་ཡིག་ལ་བསྟུན་པ་མང་བར་སྣང་། དེ་ལྟ་ནའང་། རྩོམ་ཡིག་སྒྱུ་རྩལ་ལ་མོས་པ་དག་གི་སླད་དུ་འདིར་བཀོད་ཡོད། བདག་གིས་ཀྱང་ལོ་མང་སྔོན་འདིའི་མགོ་ནས་ཏོག་ཙམ་བསྒྱུར་ཡོད་པ་འོག་ཏུ་བཀོད་ཡོད།

 

གྱང་ངོས་ཀྱི་ནག་ཐིག 

བིར་རྗི་ནི་ཡ། བོལ་ཕ།

ཟླ་བ་གཞོན་ནུས་བསྒྱུར།

 

ངས་མགོ་ཡར་དགྱེས་ནས་གྱང་ངོས་ཀྱི་ནག་ཐིག་དེ་ཐོག་མར་མཐོང་དུས་ནི་ཕལ་ཆེར་ད་ལོའི་ཟླ་དང་བོའི་ཟླ་དཀྱིལ་ཡིན་ངེས། ཉིན་མ་དེ་ནམ་ཞིག་ལ་ཡིན་མིན་ཐག་ཆོད་པ་ལ་ངས་ངེས་པར་དུ་དེ་དུས་ཅི་ཅི་མཐོང་མིན་དྲན་དགོས། ད་ནི་ངས་རྩིག་ཐབ་ནང་གི་མེ་དེ་དྲན་བྱུང་། ཟེར་འོད་ཉག་མ་གཅིག་འགུལ་རྒྱུ་མེད་པར་བདག་གི་དཔེ་ཆའི་ཤོག་ངོས་སུ་འཕྲོས་འདུག་ལ། ཐབ་ཀའི་སྟེང་གི་ཤེལ་རྫ་དེའི་ནང་དུ་ལུག་མིག་མེ་ཏོག་གསུམ་གསེབ་ནས་བཞག་འདུག རེད། དེ་ནི་ངེས་པར་དགུན་དུས་ཤིག་ལ་རེད། ང་ཚོས་ཇ་འཐུང་ཚར་མ་ཐག་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི་སྐབས་དེར་ངས་ཐ་མག་འཐེན་བཞིན་བསྡད་ཡོད་དུས་ངས་མགོ་ཡར་དགྱེས་ནས་ཐོག་དང་བོར་གྱང་ངོས་ཀྱི་ནག་ཐིག་དེ་མཐོང་བྱུང་། ངས་ཐ་མག་གི་དུ་བའི་ཀློང་ནས་མིག་གིས་ཡར་བལྟས་པ་དང་འབར་གྱིན་པའི་རྡོ་སོལ་ལ་ཡུད་ཙམ་བལྟས་ནས་སྡོད་སྐབས། མཁར་རྫོང་སྟེང་ལྷབ་ལྷུབ་ཏུ་གཡོ་བཞིན་པའི་དར་ཆ་དམར་དམར་ཞིག་གི་འཕྲུལ་སྣང་རྙིང་བ་དེ་བདག་གི་ཀླད་རྒྱར་ཤར་བྱུང་ལ། སྐྱ་མི་གྲལ་ཤར་ཞིག་བྲག་རྡོ་ནག་ནག་ཅིག་གི་ཟུར་ཀ་ནས་འགྲོ་བཞིན་པ་སེམས་ལ་འཁོར་སོང་། ནག་ཐིག་དེས་བདག་གི་འཕྲུལ་སྣང་དེ་ཡལ་བར་བྱས་ནས་བདག་ལ་དབུགས་དབྱུང་ཐེངས་ཤིག་སྤྲད་བྱུང་། རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་ནི་འཕྲུལ་སྣང་རྙིང་བ་ཞིག་རེད། རང་ཤུགས་ཀྱིས་འོང་བའི་འཕྲུལ་སྣང་ཞིག་རེད། ཕལ་ཆེར་བྱིས་དུས་སུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་རྒྱུ་རེད། ནག་ཐིག་དེ་ཀོར་ཞིང་ཆུང་ལ། གྱང་ཀར་དཀར་དེའི་སྟེང་དུ་ནག་གྱི་ལེར། རྩིག་ཐབ་ལས་ཚུན་བདུན་བརྒྱད་ཅིག་གི་གོང་དུ་འདུག

ང་ཚོའི་སེམས་པ་འདི་ཡུལ་ཞིག་ལ་ཞོགས་ནས་འགྲོ་བ་ནི་ཅི་འདྲའི་ལས་སླ་བ་ལ། དཔེར་ན། གྲོག་མ་ཁྱུ་ཞིག་གིས་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་བའི་ངང་སོག་མ་ཞིག་དུས་ཡུན་ཐུང་ཐུང་ཞིག་ལ་བཀྱགས་ནས་དྲུད་དྲུད་རྗེས་གཡུགས་འཇོག་པ་བཞིན། ་་་་་་་་་་

གལ་ཏེ་ནག་ཐིག་དེ་འཛེར་མ་ཞིག་གིས་ཤུལ་བཏོད་པ་ཡིན་ན་ནི། དེ་འདྲ་པར་ཞིག་འགེལ་ཆེད་དུ་གཏན་ནས་མ་ཡིན་པར། དེ་ནི་ངེས་པར་དུ་འདྲ་རིས་ཆུང་ཆུང་ཞིག་འདོགས་པའི་ཆེད་དེ།---དེ་ནི་སྐྲ་སི་ལུའི་སྟེང་དུ་སྐག་རྫས་གཏུལ་ཞིང་། འགྲམ་པར་སྐག་རྡུལ་བསྐུས་ཡོད་པ་དང་། མཆུ་སྒྲོས་རྡོ་སྨྱུག་མེ་ཏོག་དམར་བོ་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་བུད་མེད་ཅིག་གི་འདྲ་རིས་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ངེས། རྫུན་མ་ལོས་ཡིན། ཅི་ལ་ཟེར་ན་ང་ཚོའི་སྔོན་ལ་ཁང་བ་འདིར་བསྡད་མྱོང་མཁན་དག་གིས་ཁང་རྙིང་ལ་འདྲ་རྙིང་ཟེར་བ་ལྟར་རི་མོ་དེ་ལྟར་བདམས་ཡོད་ངེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།]

 

མཆན།

---

^[1] འདི་ནི《ཝེ་ཐྲི་ཁེར་གྱི་ལོ་རིམ་མེ་ལོང》ལ་གོ་དགོས། དེ་ཉིད་ཨིན་ཇིའི་དཔར་སྐྲུན་པ་རྗོ་སེ་ཧྥོ་ཝེ་ཐྲི་ཁེར (Joseph Whitaker,1820-1895) གྱིས1868ལོར་གསར་དུ་བཏོན་ཅིང་། ཨིན་ཇིའི་ཆེས་ལེགས་པའི་ལོ་རིམ་མེ་ལོང་དང་། ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་དེབ་ཆུང་བ་ཞིག་ཏུ་གྲགས། དེའི་ནང་དུ་གནམ་རིག་སྐར་རྩིས་དང་། ས་ཁམས། འཛམ་གླིང་རྒྱས་བཤད་སོགས་མ་འདུས་པ་མེད་ཅིང་དེའི་ས་བཅད་གཅིག་གི་ནང་སྤྱི་པའི་འབྲེལ་འདྲིས་ཁྲོད་ནས་ཟས་ཅོག་གི་བཞུགས་གྲལ་སྒྲིག་སྟངས་དང་། ཆ་ལུགས་སྤྲས་ཚུལ་སོགས་སྐྱེས་བུ་མཆོག་དམན་གྱི་རིམ་པ་གསལ་བར་བྱས་ཡོད།

^[2] ཕོར་བ་དང་སྡེར་མ་སོགས་ཟས་ཆས་འཇོག་སའི་ཆ་སྒམ་མམ་ཟོག་སྒྲོམ་ལ་གོ།

^[3] དབྱིན་ཇིའི་ཝེ་ཁེ་ཐྲོ་ཡའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་བརྐོས་རིས་པ་ཞིག

^[4] དབྱིན་ཡུལ་གྱི་དབྱིན་ལན་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་སྤང་ནེམ་པོ་ཅན་གྱི་རི་མ་ཐང་ཞིག

^[5] དབྱིན་སྐད་དུ Pulmཟེར་ཅིང་། མདོག་དམར་ནག་གམ་སྨུག་པོ་ཅན་གྱི་ཤིང་ཏོག་ཆུང་ངུ་ཞིག

^[6] ཡེ་ཤུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་གྲོགས་རྣམས་དུས་ཚིགས་རེར་ཐེངས་རེ་འདུ་བ་ལ་གོ།

^[7] ཧེན་རི་མཚན་ཅན་བདུན་པས་དབྱིན་ལན་དང་། ཝེལ་སི། ཨེར་ལན་བཅས་ལ་ཕྱི་ལོ1485ལོར་དབང་བསྒྱུར་རྗེས་བཙུགས་པའི་རྒྱལ་རབས་ཤིག་སྟེ། དེ་ཉིད་ཕྱི་ལོ1603གྱི་བར་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ།།

^[8] མཚན་ཡོངས་ལ་ཧུར་རེ་ཞོ་ནེལ་སོན(Horatio Nelson,1758-1805)ཟེར། ཨིན་ཇིའི་མཚོ་དམག་གི་དམག་སྤྱི་དང་དམག་ཇུས་མཁན་གྲགས་ཅན་ཞིག

^[9] ཕྱི་སྐོགས་དུང་དཀར་འདྲ་བའི་ནང་གནས་ཤིང་དབྱར་དུས་ན་བུན་ལྡང་སྐབས་ལུས་ཕྱིར་མངོན་པའི་འབུ་ཞིག་སྟེ། ཨིན་སྐད་དུ Snailདང་རྒྱ་སྐད་དུ 蜗牛ཟེར།

ལེགས་སྦྱར་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱུས་གནད་བསྡུས།

ལེགས་སྦྱར་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱུས་གནད་བསྡུས།

 

སྔོན་འགྲོའི་ངོ་སྤྲོད།

 

དུས་རབས་༡༧པར། གཟོད་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ཁྲོད་ནས། དམིགས་བསལ་གྱིས་འགྲུལ་སྐྱོད་བྱེད་མཁན་དང་ཡེ་ཤུ་ཆོས་སྤེལ་བ་དག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་ཡིག་གི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱུང་། ༡༦༥༡ལོར། ཨབྷྲ་ཧམ་ཪོ་གྷར་(Abraham Roger)ལགས་ཀྱིས་བྷ་ཏྲྀ་ཧ་རི་སྟེ་འཕྲོད་བྱེད་བཟང་བོའི་སྙན་ངག་ཁག་ཅིག་ཕོར་ཆུ་གྷོལ་གྱི་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ནས་དཔར་སྐྲུན་བྱས། ༡༦༩༩ལོར། འཇོ་ཧན་ཨར་ནེ་སྠ་ཧན་ཀྴ་ལེ་ཌན་(Johann Ernst Hanxleden)ལགས་རྒྱ་གར་དུ་སླེབས་ནས་ལེགས་སྦྱར་སྐད་ཅུང་ཟད་སྦྱངས་ཏེ་ཡུ་རོབ་ཀྱི་སྐད་དུ་ལེགས་སྦྱར་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་སྐོར་གྱི་དེབ་ཅིག་བརྩམས་པ་དེ་ལྟ་ནའང་། དེབ་དེ་དཔར་མེད། འོན་ཀྱང་། ཕྲ་ཕའོ་ལིན་ནོ་དི་བྷར་ཐོ་ལོམ་སི་(Fra Paolino De St Bartholomes)ཡིས་དེ་ལ་ཁུངས་གཏུགས་ཤིང་། བརྩམས་ཆོས་གལ་ཆེན་འགའ་ཞིག་མཛད་པའི་ཞོར་དུ། ལེགས་སྦྱར་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་དེབ་གཉིས་ཀྱང་མཛད། བར་རེན་ཧེ་སྛིན་(Warren Hastings)གྱི་དབང་འཛིན་གྱི་སྐབས་སུ། བི་བཱ་དཱ་རྞ་བ་སེ་ཏུ་(विवादार्णवसेतु)ཞེས་པ་སྟེ་རྩོད་པ་རྒྱ་མཚོའི་ཟམ་པ་བགྱི་བའི་གཞུང་དེ་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་ཤིང་།  ༡༧༧༦ལོར། གྷན་ཏོ་(ཧིན་རྡུ)ལུགས་ཀྱི་ཁྲིམས་(A Code of Gentoo Law)ཞེས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་དེབ་དེ་དབྱིན་སྐད་དུ་དཔར་སྐྲུན་བྱས། དེའི་ལོ་དགུའི་རྗེས་ལ། ཆ་ལི་སི་བིལ་ཁིན་སི་(Charles Wilkins)ཡིས་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་དབྱིན་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ལ། ཁོང་གིས་ཕན་པའི་མན་ངག་དང་མ་ཧཱ་བྷཱ་ར་ཏར་འབྱུང་བའི་བྱ་ལེན་མ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྐོར་གཉིས་ཀྱང་དབྱིན་སྐད་དུ་བསྒྱུར།  ཡུ་རོབ་པ་རྣམས་རྒྱ་གར་གྱི་རྩོམ་རིག་སྐོར་ལ་དོ་སྣང་འདྲེན་མཁན་གཙོ་བོ་ནི་བི་ལིམ་འཇོན་སི་(William Jones)ཡིན། སྤྱི་ལོ་༡༧༨༩ལོར། ཁོང་གིས་ནག་མོ་ཁོལ་གྱི་བྱ་ལེན་མ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཟློས་གར་དབྱིན་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཏེ་དཔར་སྐྲུན་མཛད། ནག་མོ་ཁོལ་གྱི་བརྩམས་ཆོས་གྲགས་ཅན་བྱ་ལེན་མའི་དབྱིན་འགྱུར་གྱི་རྗེས་ལ་འཇོར་ཇི་ཕོར་སི་ཋིར་(Georg Forster)ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་ཆོས་དེ་ཉིད་འཇར་མན་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བས་ཧེར་ཌར་(Herder)དང་གྷིར་ཐེད་(Goethe)ལྟ་བུའི་ཐུགས་སྣང་ཡང་དྲངས་པར་བྱས། ཡང་འཇོན་སིའི་ཐུགས་མོས་ལ་བརྟེན་ནས་ནག་མོ་ཁོལ་གྱི་དུས་ཚིགས་བསྡུས་པའི་ལེགས་སྦྱར་དཔར་མའང་སྤྱི་ལོ་༡༧༩༢ལོར་པར་སྐྲུན་མཛད། འཇོན་སིའི་འགྱུར་གསུམ་པ་ནི་ཤེད་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། འཇོན་སིའི་རྗེས་ལ་ཧན་རི་ཐོ་མ་སི་ཁོལ་བྷྲོ་ཀ་(Henry Thomas Colebrooke)ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་སྲོལ་རྒྱུན་མཁས་པས་མཛད་ཅིང་ལེགས་སྦྱར་སྐད་དུ་བཞུགས་པའི་བརྩམས་ཆོས་དག་གཞིར་བཞག་ནས་ཧིན་རྡུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོད་གན་དང་རྒྱུད་འཛིན་སྐོར་ཞེས་པའི་དེབ་ཅིག་མཛད་པར་མ་ཟད།ཁོང་གིས་འཆི་མེད་མཛོད་དང་། སྐབས་བརྒྱད་པ་དང་། ཕན་པའི་མན་ངག་དང་། དེ་བཞིན་སྲིད་སྒྲུབ་རི་བྲག་པའི་སྙན་ངག་ལ་སོགས་པར་ཡང་ཞུ་སྒྲིག་མཛད། རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ནས་ལེགས་སྦྱར་ལ་སྦྱང་བརྩོན་མཛད་པའི་དབྱིན་ཇི་བ་གཞན་ཞིག་ནི་ཨ་ལེགས་ཟན་ཌར་ཧ་མིལ་ཋོན་(Alexamder Hamilton)ཡིན་ཏེ། ཁོང་སྤྱི་ལོ་༡༨༠༢ལོར་དབྱིན་ལན་དུ་ལོག་པའི་ལམ་བར་དུ་དབྱིན་ཇི་བ་གཞན་ཞིག་དང་ལྷན་དུ་ཕེ་རི་སིར་ནོ་ཕོ་ལོན་བྷོ་ན་ཕར་ཏེ་(Napoleon Bonaparte)ཡི་བཀའ་རྒྱའི་འོག་བཙོན་དུ་ཚུད།  བཙོན་དུ་བཞུགས་པའི་སྐབས། ཧ་མིལ་ཋོན་ལགས་ཀྱིས་ལེགས་སྦྱར་སྦྱོང་བར་སྤྲོ་སེམས་ཁོལ་བའི་ཡུ་རོབ་པའི་མཁས་པ་འགའ་སྐྱེད་སྲིང་མཛད་ཅིང་། དེ་ལ་ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ལེགས་སྦྱར་གསར་དུ་རྙེད་པ་ཞེས་གྲགས། ཁོང་གི་སློབ་མ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་ནི་འཇར་མན་གྱི་མཁས་པ་དང་སྙན་ངག་པ་ཕྲི་ཌ་རི་ཆ་ཞ་ལེ་གྷལ་(Friedrich Schlegel)ལགས་ཡིན་ལ། ཁོང་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་བརྩམས་ཆོས་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྐོར་ལ་དཔྱད་པ་ཞེས་པའི་དེབ་གྲགས་ཅན་དེ་མཛད། བརྩམས་ཆོས་འདིས་གཤིབ་བསྡུར་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཆེས་ཐོག་མར་སྤྱད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཅིང་། དེར་ར་མ་ཎའི་གཏམ་རྒྱུད་དང་། ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ། དེ་བཞིན་ཤེད་ཀྱི་ཆོས་དང་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་བརྩམས་ཆོས་གཞན་འགའ་ཞིག་ལ་སོགས་པའི་འཇར་འགྱུར་ཡང་བཞུགས་པ་ཡིན། ཕྲི་ཌ་རི་ཆ་ཞ་ལེ་གྷལ་ལགས་ཀྱི་སྤུན་མཆེད་ཡིན་ལ། སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཨེ་ཨེལ་ཆེ་ཟི་(A.L.Chezy)ཡི་སློབ་མ་ཡིན་པའི་ཨཽ་གྷ་སྛ་བི་ཧེམ་བོན་ཞ་ལེ་གྷལ་(August Wilhelm von Schlegel)ནི་ཕ་རིན་སི་བ་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་པ་དང་བོ་ཡིན། ཁོང་གིས་གཤིབ་བསྡུར་སྐད་ཡིག་རིག་པའི་སྒང་ལ་ཕྱག་རྗེས་མི་དམན་པ་ཞིག་བཞག་པར་མ་ཟད། བརྩམས་ཆོས་ཞུ་སྒྲིག་དང་ལོ་ཙཱ་ལ་སོགས་པ་མཛད་དེ་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཕྱོགས་ལ་རམ་འདེགས་མི་དམན་པ་གནང་། ཁྲི་སྛིན་ལ་སེན་(Christian Lassen)ནི་ཞ་ལེ་གྷལ་ལགས་ཀྱི་སློབ་མའི་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་ལ། རྒྱ་གར་གྱི་ཤེས་རིག་ལ་ཐུགས་མོས་ཧ་ཅང་ཆེ། གཤིབ་བསྡུར་སྐད་ཡིག་རིག་པའི་རིག་ཚན་འདི་ནི་ཕི་རན་ཟི་བྷོབ་(Franz Bopp)མཆོག་གིས་གསར་དུ་སྲོལ་བཏོད་པ་ཡིན་ལ། ཁོང་ནི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཆེ་ཟི་ལགས་ཀྱི་སློབ་མ་དང་ཨཽ་གྷ་སྛ་བི་ཧེམ་མཆོག་དང་དུས་མཉམ། བྷོབ་མཆོག་གིས་གཞན་ཡང་རྣམ་དབྱེའི་རྣམ་གཞག་ཅེས་པའི་དེབ་ཅིག་བརྩམས་པ་དང་། ར་མ་ཎའི་གཏམ་རྒྱུད་དང་མ་ཧཱ་བྷ་ར་ཏ་ལས་ལོ་ཙཱ་མཛད་དེ་ལེགས་སྦྱར་རྩོམ་རིག་ཞིབ་འཇུག་ལ་ལག་རྗེས་ཆེན་པོ་བཞག་ཡོད། ཁོང་གི་ལེགས་སྦྱར་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱིས་འཇར་མན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཕྱོགས་ནས་བགྲོད་ལམ་བཤངས་པའི་མཛད་རྗེས་ཡོད།  བྷོབ་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་ཁྲོད་གཤིབ་བསྡུར་སྐད་ཡིག་རིག་པ་དང་འབྲེལ་བའི་རིགས་རྒྱ་གར་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་ཕྱོགས་ལ་མོས་པ་ཟབ་པའི་བི་ཧེམ་བོན་ཧམ་བྷོལ་ཊ་(Wilhem von Humboldt)ལགས་ཀྱིས་གོ་བདེ་བའི་ངང་ཇེ་རྒྱས་སུ་བཏང་། ད་དུང་འཇར་མན་པ་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ཕྲི་ཌ་རི་ཆ་རུ་ཁེརྚ་(Friedrich Ruckert)ལགས་ཏེ། ཁོང་གིས་ཐུགས་མོས་གནང་ས་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་སྙན་ངག་གི་ཕྱོགས་ཡིན།

དུས་རབས་༡༩བའི་མགོ་སྟོད་དུ། ལ་ཊིན་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བའི་ཕན་པའི་མན་ངག་གིས་འཇར་མན་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་བ་རྣམས་ལ་དམིགས་བསལ་གྱིས་སྤྲོ་བ་འཕེལ་དུ་བཅུག། ཞེ་ལིན་(Schelling)དང་། ཁན་ཋི་(Kant)དང་། ཆི་ལིར་(Schillier)དང་། དེ་བཞིན་ཞོ་ཕན་ཧཽར་(Schopenhauer)ལ་སོགས་པས་“མིའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྐྲུན་པའི་ཐོན་དངོས་”དེ་ལ་བལྟས་ཏེ་ཡ་མཚན་པར་གྱུར། རིག་བྱེད་ཀྱི་སྐོར་ལ་དོན་དངོས་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ནི། སྤྱི་ལོ་༡༨༣༨ལོར། ཕྲི་ཌ་རི་ཆ་རོ་སེན་(Friedrich Rosen)ལགས་ཀྱིས་མཛད་པ་ཐོག་མར་བརྩི། དེའི་རྗེས་ལ་ཕ་རན་སི་བ་ཤར་ཕྱོགས་རིག་པ་བ་གྲགས་ཅན་ཨུའི་གྷན་བྷུར་ནོ་ཕ་(Eugene Burnouf)ལགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་བཀྲ་བའི་སློབ་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱུན་བསྐྱངས་ཤིང་། དེའི་གྲས་སུ་རུ་ཌོལ་ཕ་རོ་ཐ་(Rudolph Roth)དང་ཨེཕ་མེཁྶ་མུ་ལར་(F. Max Muller)ཡང་ཡོད་ལ། ཁོང་གིས་ངེས་བརྗོད་རིག་བྱེད་སཱ་ཡ་ཎའི་འགྲེལ་བ་དང་བཅས་པའི་པར་མ་གྲགས་ཅན་དེ་ཉིད། སྤྱི་ལོ་༡༨༤༨ནས་༧༩བར་ཞུ་སྒྲིག་ལེགས་པར་ཞུས། རོ་ཐའི་སློབ་བུ་ཨེཆ་གྲ་སི་མནྣ་(H. Grassmann)བགྱི་བས་ངེས་བརྗོད་རིག་བྱེད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ལོ་ཙཱ་མཛད། དུས་སྐབས་དེར་ཧོ་རེ་སི་ཧེ་མན་བིལ་སན་(Horace Hayman Wilson)མཆོག་ཀ་ལི་ཀ་ཏར་ཕེབས་ཏེ་ངེས་བརྗོད་རིག་བྱེད་དེ་ཉིད་སཱ་ཡ་ཎའི་འགྲེལ་བར་གཏུགས་ཏེ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བཤད་སྟངས་གཞིར་བཟུང་ཞིང་ལེགས་པར་བསྒྱུར། ཨལ་ཕི་རེ་ཌ་ལུཌ་བིག་(Alfred Ludwig)མཆོག་གིས་ཀྱང་དེ་མཚུངས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་མཛད་ཅིང་། ཁོང་ནི་རིག་བྱེད་ཞིབ་འཇུག་ཅེས་པའི་རྩོམ་པ་བོ་ཨར་ཕི་སི་ཆེལ་(R. Pischel)དང་ཁེ་ཨེཕ་གྷེལ་ཌ་ནར་(K.F.Geldner)གཉིས་ཀྱི་སྔོན་དུ་བྱོན་ཞིང་། དེ་བཞིན་དུ་ཐེའུ་རྡོར་ཨའུ་ཕྲེ་ཆི་ཋས་(Theodor Aufrecht)ཀྱང་རིག་བྱེད་ཞིབ་འཇུག་གི་སྐོར་ལ་ཕྱག་ལས་མི་དམན་པ་མཛད་ཡོད།

སྤྱི་ལོ་༡༨༥༢ལོར་དཔར་བའི་སེཾཊ་ཕེ་ཋིར་བྷརྒ་(St. Petersburg)ཚིག་མཛོད་ནི། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཕྱོགས་ནས་བཤད་ན་གནས་ཚུལ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཚིག་མཛོད་དེ་ནི་ཨོཊྚོ་བྷོ་ལིངྒ་(Otto Bonhtlingk)དང་རུ་ཌོལ་ཕ་རོ་ཐ་(Rudolph Roth)གཉིས་ཀྱིས་བསྒྲིགས་ཤིང་སེཾཊ་ཕེ་ཋིར་བྷརྒ་སྒྱུ་རྩལ་དང་ཚན་རིག་སྡེ་ཚན་གྱིས་པར་སྐྲུན་མཛད། ཨལ་བྷི་རེལ་ཆི་བེ་བྷིར་(Albrecht Weber)མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱུས་བགྱི་བ་སྤྱི་ལོ་༡༨༥༢ལོར་པར་སྐྲུན་མཛད་ཅིང་། སྤྱི་ལོ་༡༨༧༦ལོར་བསྐྱར་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་མཛད་པ་དེ་ཡང་བརྩམས་ཆོས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཤ་ཏ་པ་ཐ་བྲཱཧྨཎ་(शतपथब्राह्मण)སྟེ་བྲམ་ཟེའི་བཤུལ་བརྒྱ་བ་ཞེས་པའི་པར་མ་དེ་ཡང་ཁོང་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲིགས་པའི་བརྩམས་ཆོས་རིན་ཐང་ཅན་ཞིག་ཡིན། སྤྱི་ལོ་༡༨༩༡དང་༡༨༩༦།༡༩༠༣ལོར་རིམ་པ་བཞིན་དཔར་བའི་ཐེའུ་རྡོར་ཨའུ་ཕྲེ་ཆིས་ལེགས་སྒྲིག་མཛད་པའི་དཀར་ཆག་ཆེན་མོ་(The Catalogues Catalogorum)རུ་ལེགས་སྦྱར་སྐད་དུ་བཞུགས་པའི་རྩོམ་པ་བོ་དང་བརྩམས་ཆོས་ཇི་སྙེད་ཀྱི་རིམ་པ་ལྟ་བདེ་ལ་མཐར་ཆགས་སུ་བཀོད་པ་དེ་ཡང་མཛད་རྗེས་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། ཨར་ཐར་ཨན་ཐོན་ནི་མེག་ཌོ་ནེལ་(Arthur Anthony Macdonell)ལགས་ཀྱི་རིག་བྱེད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་དང་། རིག་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་སྒྲུང་དང་། རིག་བྱེད་ཀྱི་བྱ་ར་དང་། དེ་བཞིན་ཨར་ཐར་བྷེ་རི་ཌེལ་ཁི་ཐ་(Arthur Berriedale Keith)ལ་སོགས་པས་ཡུ་རོབ་ནང་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐད་ལ་གྲུབ་འབྲས་མི་དམན་པ་བཞག།  མཽ་རི་སི་བླུམ་ཕིལ་ཌ་(Maurice Bloomfield)ཡི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཀ་མད་ཚིག་མཛོད་ཀྱང་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་རིག་བྱེད་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐད་ལ་ཞབས་འདེགས་རླབས་ཆེན་བསྒྲུབས་པའི་གཞུང་ཞིག་ཆགས་ཡོད། བི་ལིམ་ཌ་བི་ཋ་བི་ཋ་ནེ་(William Dwight Whitney)ཡི་ལེགས་སྦྱར་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱང་གཞུང་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། ཀ་ལི་ཀ་ཏའི་གཞུང་བཙུགས་ལེགས་སྦྱར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱི་ཨེ་ཌ་བར་ཌ་བྷཻ་ཁོ་བེལ་(Edward Byle Cowell)ལགས་ཀྱིས་ལྟ་གྲུབ་ཀུན་བཏུས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་གཞུང་མང་དག་ཅིག་བསྒྱུར་ནས་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐད་ལ་སྒུལ་ཤུགས་མི་དམན་པ་ཐོན་ཡོད། དེ་བཞིན་ཡུལ་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་ཡོད་པའི་གཞུང་བཙུགས་ལེགས་སྦྱར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱི་ཨར་ཐར་བེ་ནི་སི་(Arthur Venis)ཡིས་ཀྱང་ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐད་དུ་ཕྱར་བ་གྲུ་འདེགས་མཛད་ཡོད། ཡུ་རོབ་པའི་མཁས་པ་དག་གི་ཁྲོད་རྒྱ་གར་དུ་བཞུགས་མྱོང་ཞིང་།ལེགས་སྦྱར་སློབ་གཉེར་དང་དེའི་རྩོམ་རིག་གི་སྐོར་ལ་ཐུགས་མོས་གནང་མཁན་དག་ནི། རྗེ་ཨེཕ་ཕ་ལཱི་ཋ་(J.F.Fleet)དང་། བིན་སན་ཊ་ཨེ་སྨིཐ་(Vincent A.Smith)དང་། སིར་ཨེ་ལེགས་ཟན་ཌར་ཁ་ནིན་ཧམ་(Sir Alexamder Cunningham)དང་། སིར་འཇོན་ཨེཆ་མར་ཞལ་(Sir John H. Marshall)དང་། སིར་ཨེམ་ཨེ་སྚཻན་(Sir M.A.Stein)དང་། སིར་འཇོར་རྗི་གྷིར་སན་(Sir George Grierson)དང་། རྗེ་ཕར་གྷ་སན་(J.Ferguson)སོགས་སོ། །

ནུབ་ཕྱོགས་མཁས་དབང་དག་གི་ཁྲོད། རྒྱ་གར་རིག་པར་ཞབས་འདེགས་རིན་ཐང་བྲལ་བ་བཞག་ཅིང་། ལེགས་སྦྱར་ཞིབ་འཇུག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་དུ་བྱས་རྗེས་ཆེ་བ་ཁག་ནི། འཇོར་རྗི་བྷུ་ལིར་(George Buhler)དང་། རྗེ་མུར་(J. Muir)དང་། ཕ་རན་ཁ་ཁི་ཧ་ལོན་(Frank Kielhorn)དང་། ཨེ་རོར་(E. Roer)དང་།ཨེཆ་ལུ་ཌར་སི་(H. Luders)དང་། ཧར་མན་རྗེ་ཁོ་བྷི་(Hermann Jacobi)དང་། ཨེ་སེ་ནརྚ་(E. Senart)དང་། སི་བན་ལེ་བི་(Sylvain Levi)དང་།ཨེ་ཌ་བརྜ་བོ་ཤྭན་ཧོབ་ཁིན་སི་(Edward Washburn Kopkins)དང་། ཨུའི་གྷན་ཧལ་ཆི་(Eugen Hultzsch)དང་། ཨར་ཐར་ཁོག་བྷར་ནེལ་(Arthur Coke Burnell)དང་། མི་ནིར་ཨེམ་བི་ལིམ་སི་(Monier M. Williams)དང་། ཐིའུ་རྡོར་གྷོལ་ཌ་སྚ་ཁར་(Theodor Golstucker)དང་། རི་ཆརྜ་གྷར་བྷེ་(Richard Garbe)དང་། ཕཽལ་རྡེའུ་སན་(Paul Deussen)དང་། འཇུ་ལི་ཨ་སི་ཨེ་གྷ་ལིན་(Julius Eggeling)དང་། འཇོར་རྗེ་ཐུ་བྷཽཊ་(George Thubaut)དང་། འཇུ་ལི་ཨ་སི་འཇོ་ལི་(Julius Jolly)དང་། མའུ་རོ་སི་བིན་ཋར་ནིརྫ་(Maurice Winternitz)དང་། ཨེཕ་ཌབླུ་ཐོ་མ་སི་(F.W.Thomas)དང་། ཨེལ་ཌི་བྷར་ནེཊ་(L.D.Barnett)དང་། ཋི་ཆེར་བྷཏ་སྐི་(T. Tscherbatsky)དང་། སྚེན་ཁོ་ནོ་(Sten Konow)དང་། བ་ལེ་ཕུ་སང་(Vallee Poussin)དང་། ཨོ་ཊྚོ་སྚོ་སི་(Otto Strauss)དང་། སི་ཨར་ལན་མན་(C.R.Lanmann)དང་།དེ་བཞིན་གྷི་སེ་ཕེ་ཊུ་ཆི་(Giuseppe Tucci)ལ་སོགས་པ་ནི་ལེགས་སྦྱར་ལ་མོས་པ་དག་གིས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་རོ།།

 

ཀླུ་ཀུན་དུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཟློས་གར་བཞུགས་སོ།། (མཚན་མ་དང་བོ)

 

ཀླུ་ཀུན་དུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཟློས་གར་བཞུགས་སོ།།

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ནཱ་གཱ་ནནྡ་ནཱ་མ་ནཱ་ཊ་ཀ

བོད་སྐད་དུ། ཀླུ་ཀུན་དུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཟློས་གར།

ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།

མཚན་མ་དང་བོ།

དགའ་མ་དགའ་བའི་ཟོལ་ལས་སྐྱེས་པའི་སྤུ་ལངས་དག་གིས་བསྒྲིབས་པའི་ལུས་འཛིན་ཞིང་།།

འཛུམ་དང་ལྡན་པས་རྒྱལ་བའི་བྱང་ཆུབ་དག་ལ་བཀོད་པ་མེ་ཏོག་སྙིམ་པ་ནི།།

གཤོག་རྩལ་རབ་བསྐྱོད་སྒྲ་སྒྲོགས་སྦྲང་རྩི་བྱེད་རྣམས་སྦྲང་རྩི་རེ་བས་བསྟེན་ཞིང་དེའི།།

རྐང་བས་བསྣུན་པས་ཁ་ཟུམ་ཚོགས་ཕྱེ་གེ་སར་གསར་བར་གྱུར་བས་ཁྱེད་ལ་སྲུངས།།

བསམ་གཏན་ཟོལ་དག་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སྐད་ཅིག་མིག་ཕྱེ་སུ་ལ་སེམས་པར་བྱེད།།

སྐྱོབ་པ་ཡིན་ཡང་ལུས་མེད་མདས་གཟིར་སྐྱེ་བོ་འདི་དག་སྲུང་བ་མིན་ལ་ལྟོས།།

སྙིང་རྗེར་ལྡན་པ་རྫུན་ཏེ་ཁྱོད་ལས་གཞན་པའི་བརྩེ་མེད་སྐྱེས་བུ་ག་ལ་ཡོད།།

བདུད་མོ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ལ་འདི་ཕྲག་དོག་གིས་བརྗོད་རྒྱལ་བས་ཁྱེད་ལ་སྲུངས།།

གཞན་ཡང་།

གཞུ་བཀང་འདོད་པ་དང་ནི་རྔ་གསང་རྡུང་ཞིང་སྒྲ་སྒྲོགས་བདུད་ཀྱི་དཔའ་བོ་དང་།།

སྨིན་འཁྱོག་རབ་འདར་གླལ་འཛུམ་ལོགས་སུ་ལྟ་བ་མཐོ་རིས་བུ་མོའི་སྐྱེ་བོ་དང་།།

གྲུབ་པ་ཡན་ལག་མཆོག་བཏུད་རྣམས་དང་མཚར་བས་སྤུ་ལངས་ལུས་ཅན་ནོར་ལྷ་ཡིས།།

བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ལ་བསམ་གཏན་གཡོ་མེད་ཅེས་བལྟས་ཐུབ་པའི་དབང་བོས་ཁྱེད་ལ་སྲུངས།།

 

མདོ་འཛིན་པ།   ཤིན་ཏུ་མང་བར་འགྱུར་བས། (དགའ་བར་བྱས་ཏེ་མདོ་འཛིན་པའོ) དི་རིང་དབང་བོའི་དགའ་སྟོན་ལ་ཕྱོགས་སྣ་ཚོགས་ནས་འོངས་པ་དཔལ་ལྡན་དགའ་བའི་ལྷའི་ཞབས་ཀྱི་པདྨ་ཉེ་བར་བསྟེན་པའི་རྒྱལ་བོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་གུས་པ་དང་ལྡན་པར་བོས་ཏེ། བདག་ལ་སྨྲས་པ། “ཇི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་རྗེ་དཔལ་ལྡན་དགའ་བའི་ལྷས། སྔར་མེད་པའི་དངོས་པོའི་རྒྱན་རྣམ་པར་བཀོད་པ་རིག་པ་འཛིན་པའི་སྐྱེས་རབས་ལས་བརྩམས་པ། ཀླུ་ཀུན་དུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཟློས་གར་མཛད་པ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་རྣམས་ཀྱིས་ཉན་པ་བོའི་བརྒྱུད་པ་ལས་ཐོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་དག་ནི་མ་མཐོང་ངོ་། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བོ་དེ་ཉིད་ལ་གུས་པ་དང་། ཁོ་བོ་ཅག་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་བློས་སྦྱོར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟློས་གར་དག་བྱོས་ཤིག”ཅེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་ཚོན་གྱི་བཀོད་པ་དག་བྱས་ནས་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པ་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །འདུས་པའི་སྐྱེ་བོ་འདི་དག་གི་ཡིད་ནི་ཀུན་དུ་ཚིམ་པར་གྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བདག་གིས་ངེས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར།

དཔལ་ལྡན་དགའ་བ་སྙན་དངགས་མཁན་པོ་མཁས་པ་འདུས་པ་འདི་དག་ཡོན་ཏན་འཛིན། །

འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡིད་འཕྲོག་ཟློས་གར་བདག་ཅག་མཁས། །

འདིར་ནི་དངོས་པོ་རེ་རེ་དག་ཀྱང་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་གནས་ཡིན་ན། །

བདག་གི་སྐལ་བ་རྒྱས་པས་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་ཚོགས་འདུས་འདི་ལ་སྨོས་ཅི་དགོས།།

དེས་ན་རེ་ཞིག་ཁྱིམ་པ་མོ་བོས་ཏེ་གླུ་དག་ལ་གནས་པར་བྱའོ།། (ཡོངས་སུ་བགྲོད་ཅིང་ཕྱིར་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ་བལྟས་ནས)

འཕགས་མ་རེ་ཞིག་འདིར།།

(དེ་ནས་གར་མཁན་མ་ངུ་ཞིང་ཞུགས་སོ)

མདོ་འཛིན་པ།   (མཐོང་ནས) འཕགས་མ། ཀླུ་ཀུན་དུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཟློས་གར་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཅིའི་དོན་དུ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ངུ་བར་བྱེད།

གར་མཁན་མ།   ཇོ་བོ་ཇི་ལྟར་མི་ངུ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་ཡབ་ནི་ཡུམ་དང་འགྲོགས་ནས་རྒན་པོའི་དངོས་པོས་ཡིད་བྱུང་སྟེ། ད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་གཉེན་ཚན་གྱི་ཁུར་དག་འཛིན་པར་བཟོད་དོ་ཞེས་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནགས་སུ་གཤེགས་སོ།།

མདོ་འཛིན་པ།   བདག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་ཇི་ལྟར་ཡབ་ཡུམ་ནགས་སུ་གཤེགས། (རྣམ་པར་བསམས་ནས) དེ་ལ་ད་ནི་ཅི་ཞིག་རིགས་པར་འགྱུར། ཡང་ན་བདག་བླ་མའི་ཞབས་ཀྱི་རིམ་གྲོ་བྱེད་པའི་བདེ་བ་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་ཇི་ལྟར་ཁྱིམ་དུ་འདུག་པར་བྱེད། གང་གི་ཕྱིར།

ཇི་ལྟར་སྤྲིན་གྱི་བཞོན་པ་བཞིན། །དབང་ཕྱུག་རིམ་པས་འོངས་བཏང་སྟེ། །

ཕ་མའི་སྲི་ཞུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །བདག་ཀྱང་ནགས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ།།

(སོང་བར་གྱུར་ཏོ)

སྐབས་དབྱེ་བའོ།།

(དེ་ནས་སྤྲིན་གྱི་བཞོན་པ་དང་། བཞད་གད་པ་དག་ཞུགས་ཏེ)

འདྲེན་པ།    ཆགས་པའི་གནས་ཞེས་བྱ་བར་བདག་གིས་རིག།།འཇིག་ཅེས་བྱ་བར་བདག་གིས་མ་རྟོགས་མིན། །བྱ་དང་བྱ་མིན་རྣམ་པར་དཔྱད་རྣམས་ལ། །ཕྱིར་ཕྱོགས་གྱུར་བར་ས་ལ་སུས་མ་རིག།།ཕ་མའི་སྲི་ཞུ་བྱེད་པ་བདག་གི་ནི། །ལང་ཚོ་དབང་པོའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་འདི། །གལ་ཏེ་གུས་པས་འདི་ལྟར་ཉིད་གྱུར་ན། །དེ་ལྟར་སྨད་པར་འོས་ཀྱང་དགའ་བྱེད་འགྱུར།།

བཞད་གད་པ།   (ཁྲོས་པ་དང་བཅས་པར) ཀྱེ། གང་གི་ཚེ་གསོན་བཞིན་དུ་ཤི་བའི་རྒན་རྒོན་འདི་དག་འདི་ལྟར་ནགས་ན་འདུག་པ་ལ་འདི་སྙེད་ཀྱི་དུས་སུ་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཡང་ཁྱོད་ནི་ཡིད་བྱུང་བར་མ་གྱུར་རོ། །དེས་ན་རབ་ཏུ་དང་བས་ད་དུང་ཡང་རེ་ཞིག་བླ་མའི་ཞབས་ཀྱི་སྲི་ཞུ་ལ་ཆགས་པ་ལས་ཕྱིར་བཟློག་ལ་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱོས་ཤིག

འདྲེན་པ།    ཇི་ལྟར་ཡབ་ཀྱི་མདུན་དུ་སར་འདུག་མཛེས་པ་དེ་ལྟ་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་ཡོད་དམ་ཅི། །ཡབ་ཀྱི་ཞབས་དག་མཉེད་པ་ལས་བྱུང་བདེ་བ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྲིད་དག་ལའང་ཡོད་དམ་ཅི། །བླ་མའི་ལྷག་མ་སྤྱད་པའི་དགའ་བ་གང་འདིས་ས་གསུམ་སྤྱད་པ་དག་ལ་ཡོད་དམ་ཅི། །བླ་མས་བཏང་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ངེས་པར་གདུང་བྱེད་དག་སྟེ་དེས་ན་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད།།

བཞད་གད་པ།   (བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར)  ཨེ་མ་འདི་ནི་སྐྱེ་བོ་བླ་མའི་སྲི་ཞུ་ལ་ཆགས་པ་ཞིག་གོ (རྣམ་པར་བསམས་ནས) དེས་ན་འདིར་ཡང་རེ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱའོ།། (གསལ་བར) ཀྱེ། གྲོགས་པོ་ངེས་པར་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་བདེ་བ་འབའ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་བདག་གིས་འདི་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡང་ཁྱོད་ལ་བྱ་བ་དག་ཡོད་པ་ཉིད་དོ།།

འདྲེན་པ།   (འཛུམ་དང་བཅས་པར) བྱ་བ་བདག་གིས་བྱས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། ལྟོས་ཤིག །

རིགས་པར་འོས་པའི་ལམ་ལ་བློན་པོ་རྣམས་སྦྱར་དམ་པ་རྣམས་ནི་བདེ་ལ་བཞག །དེ་བཞིན་གཉེན་གྱི་སྐྱེ་བོ་བདག་མཚུངས་ཉིད་བྱས་རྒྱལ་སྲིད་དག་ཀྱང་བསྲུངས་པར་བྱས། །ཡིད་ལ་རེ་བ་ལས་ལྷག་འབྲས་སྟེར་དཔག་བསམ་ཤིང་ཡང་སློང་བ་རྣམས་ལ་བྱིན། །འདི་ལས་གཞན་པའི་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་ལ་གང་ཞིག་གནས་པ་སྨྲོས།།

བཞད་གད་པ།   ཀྱེ། གྲོགས་པོ། ཤིན་ཏུ་ཐུབ་ཆོད་ལྡན་ཞིང་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ལྷ་མ་ཏང་ག་འདི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ། གཙོ་བོ་དང་གཉེན་དག་ཡང་དག་པར་གནས་ཀྱང་ཁྱོད་མེད་ན་བདག་ནི་རྒྱལ་སྲིད་ལེགས་པར་གནས་པར་མི་རྟོག་གོ།

འདྲེན་པ།   མ་ཏང་གས་རྒྱལ་སྲིད་ལེན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོགས་པ་ཡོད་དམ་ཅི།

བཞད་གད་པ།   དེ་ལས་ཅི།       

འདྲེན་པ།   གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར། བདག་གི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྲུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། གང་ཡང་རང་གིས་མ་བྱིན་པ་དེ་ནི་ཡབ་ཀྱི་ངོར་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དོན་མེད་པའི་བསམ་པ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱ། ཡབ་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཉིད་ལྷུར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ།།

བཞད་གད་པ།   ཀྱེ། ཡབ་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བསྟན།

འདྲེན་པ།   ཇི་ལྟར “བུ། སྤྲིན་གྱི་གཞོན་པ། ཉི་མ་མང་བོར་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པས་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནགས་འདི་ཡམ་ཤིང་དང་། ཀུ་ཤ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། ཉེ་བར་མཁོ་བའི་རྩ་བ་དང་། འབྲས་བུ་དང་། སྡོང་བུ་དང་། དྲི་ཞིམ་པ་དང་། རྔད་མང་བ་དག་རིང་དུ་བྱས་པར་གྱུར་གྱིས། དེའི་ཕྱིར། མ་ལ་ཡའི་རི་ལ་སོང་ལ་བསྟི་གནས་འགའ་ཞིག་རྟོགས་ཤིག”ཅེས་ཡབ་ཀྱིས་བདག་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་མ་ལ་ཡ་ཉིད་དུ་འགྲོའོ།།

བཞད་གད་པ།   ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བཀའ་བསྩལ་བ་བཞིན་ནོ། ། འགྲོའོ།།

(ཞེས་ཏེ་གཉི་ག་སོང་བར་གྱུར་ཏོ)

བཞད་གད་པ།   (མདུན་དུ་བལྟས་ནས) ཀྱེ། གྲོགས་པོ། ལྟོས་ཤིག །ལྟོས་ཤིག །རླན་དང་བཅས་ཤིང་སྟུག་པོའི་ཙན་དན་གྱི་ནགས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་ཡོངས་སུ་བསྐྱོད་པ་དྲི་བཟང་རྒྱ་ཆེན་པོས་བསྒོས་པ་ཅན་རིའི་ངོས་མི་བཟད་པ་ལས་བབས་པས་དུམ་བུར་གྱུར་བའི་ཆུ་རྒྱུན་ལས་འཐོར་བའི་ཐིགས་པ་བསིལ་བོ་འཛིན་པ་མ་ལ་ཡའི་རླུང་འདི་ནི་ངེས་པར་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་དུབ་པ་དག་སེལ་ཞིང་། དངབོར་འགྲོགས་པར་འདོད་པའི་དགའ་མ་ལ་མགྲིན་པ་ནས་བཟུང་བ་བཞིན་དུ་གྲོགས་པོ་མཛའ་བོ་ལ་སྤུ་ལོང་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་འདྲའོ།།

འདྲེན་པ།   (ཀུན་དུ་བལྟས་ནས) ཨ་ཡེ། བདག་ཅག་རི་མ་ལ་ཡར་སླེབས་པར་གྱུར་ཏོ།། (བརྟགས་ནས) ཨེ་མ་འདི་ནི་དགའ་བར་བྱ་བ་ཞིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་། དགའ་ལྡན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་བོ་འགྲམ་པའི་ངོས་བདར་ཙན་དན་དག་ནི་ཆག་ཅིང་ཟག། །ཆུ་གཏེར་རླབས་རྣམས་རབ་ཏུ་བསྣུན་པས་ཕུག་དང་ལུང་བ་དག་ནི་ཆོ་ངེས་སྒྲོགས། །གྲུབ་པའི་བུད་མེད་བགྲོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྐང་བའི་སྨུག་རྩིས་དམར་བ་མུ་ཏིག་རྡོ། །བསྟེན་བྱ་རི་བོ་མ་ལ་ཡ་འདིས་བདག་གི་སེམས་ནི་ཅི་ཡང་སྲེད་ལྡན་བྱེད།།

དེས་ན་ཚུར་ཤོག  །འདི་ལ་འཛེགས་ཏེ་འདུག་པར་འོས་པའི་བསྟི་གནས་དག་རྟོག་པར་བྱའོ།།

བཞད་གད་པ།   འུ་བུ་ཅག་དེ་བཞིན་བྱེད་དོ། (མདུན་དུ་ལངས་ཏེ) གཤེགས་ཤིག །

(གཉི་ག་འཛེགས་པའི་གར་བྱེད་དོ)

འདྲེན་པ།   (མིག་གཡོན་པ་གཡོ་བ་གསལ་བར་བྱས་ནས) ཨ་ཡི། བདག་གི་མིག་ནི་གཡས་པ་གཡོ། །འབྲས་བུ་འདོད་པ་འགའ་ཡང་མེད། །ཐུབ་པའི་གསུང་ཡང་རྫུན་མ་ཡིན། །འདི་ནི་ཅི་ཞིག་འཆད་འགྱུར་ཀྱེ།།

བཞད་གད་པ།   ཀྱེ་གྲོགས་པོ། དགའ་བ་འགའ་ཞིག་ཉེ་བར་སྟོན་ནོ།།

འདྲེན་པ།    ངེས་པར་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་ནོ།།

བཞད་གད་པ།   ཀྱེ་གྲོགས་པོ། ལྟོས་ཤིག །ལྟོས་ཤིག  །ཁྱད་པར་དང་བཅས་པར་སྟུག་ཅིང་སྣུམ་པའི་རྐང་འཐུང་གིས་ཉེ་བར་མཛེས་ཤིང་། བའི་མར་གྱི་དྲིའི་སྙིང་བོ་ཅན་གྱི་དུ་བ་དྲག་ཏུ་འཕྱུར་ལ། རི་དྭགས་ཀྱི་ཚོགས་འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་ལམ་དུ་བག་ཕབ་སྟེ་གནས་པ་འདི་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་བཞིན་དུ་མཚོན་ནོ།།

འདྲེན་པ།    གྲོགས་པོ། ཡང་དག་པར་མཚོན་ནོ།། འདི་དག་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་ཉིད་དེ། གང་གི་ཕྱིར། གོས་ཀྱི་དོན་དུ་ཤིང་ཤུན་རྣམས་བཅད་བརྩེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་མིན། །རིལ་བ་རྙིང་བ་ཚོགས་པས་མཚན་པའི་ཆུ་རྒྱུན་དག་ནི་མཁའ་ལྟར་རབ་ཏུ་དྭངས། །འགའ་ཞིག་དག་ན་མུཉྫའི་སྐེ་རགས་ཁྱེའུས་བཅད་ཅིང་དོར་བར་གྱུར་བ་མཐོང་། །རྟག་ཏུ་ཐོས་པས་ནེ་ཙོ་དག་ཀྱང་རིག་བྱེད་ཚིག་འདི་རབ་ཏུ་སྒྲོགས་པར་བྱེད།།དེས་ན། ཚུར་གཤེགས་རབ་ཏུ་ཞུགས་ཏེ། ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱའོ།།

(རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་གར་དག་བྱེད་དོ)

འདྲེན་པ།   (ཡ་མཚན་དང་བཅས་རྣམ་པར་བལྟས་ནས) ཨེ་མ་ཐུབ་པའི་སྐྱེ་བོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་རྣམས་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་རྒྱས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པར་བྱེད་ལ། ཁྱེའུའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟར་གཤེར་བ་གཤེར་བའི་ཡམ་ཤིང་དག་གཅོད་ཅིང་། དཀའ་ཐུབ་པའི་གཞོན་ནུ་མ་རྣམས་ནི་ལྗོན་པ་གསར་བའི་སྐྱོ་ར་འགེངས་པར་བྱེད་པའི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །

འདི་ཉིད་ན།

བུང་བའི་སྒྲ་ཡིས་ལེགས་པར་འོངས་སམ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་བཞིན། །འདི་དག་མགོ་ནི་འབྲས་བུ་དུད་པས་འདུད་པར་བྱེད་པ་བཞིན། །

མེ་ཏོག་ཆར་བ་འཐོར་ཞིང་བདག་ལ་མཆོད་ཡོན་སྟེར་བ་བཞིན། །ཡལ་ག་ལྡན་པ་ཡིས་ཀྱང་མགྲོན་གྱི་བསྙེན་བཀུར་ཇི་ལྟར་བསླབས། །

དེའི་ཕྱིར། དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་འདིར་ནི་འདུག་པར་འོས་པ་ཞིག་སྟེ། འདིར་གནས་ན་བདག་ཅག་གི་སེམས་བདེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་མོ།།

བཞད་གད་པ།   ཀྱེ་གྲོགས་པོ། འོན་ཀྱང་ངེས་པར་རི་དྭགས་འདི་དག་མགྲིན་པ་ཅུང་ཟད་འཁྱོགས་ཏེ་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཁ་ལས་ཅུང་ཟད་ཟོས་པའི་རྩྭ་ཁམ་ནང་ན་གནས་པ་ཟག་ཅིང་རྣ་བ་གཅིག་རབ་ཏུ་བསླངས་ཏེ་གཏད་ནས་མིག་ཟུམ་པ་དང་བཅས་པས་ཉན་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུར་མཚོན་ནོ།།

འདྲེན་པ།   (རྣ་བ་གཏད་ནས) གྲོགས་པོ། ལེགས་པར་མཚོན་པར་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། གནས་ཐོབ་རབ་ཏུ་གསལ་བའི་འགྲོས་ཅན་གདངས་སྙན་དག་གིས་རྣམ་པར་བཞག་པ་འཛིན་བྱེད་པ། །བུང་བའི་སྒྲ་བཞིན་ངེས་པར་ཡིད་འཕྲོག་རྒྱུད་མངས་དག་གི་རྒྱུད་མངས་སྒྲ་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །གསལ་ཞིང་རོལ་སྒེག་ཚིག་ལྡན་གླུ་ནི་ཀུན་དུ་འཁྱོག་པའི་ལུས་ཅན་རི་དྭགས་འདི་དག་རྣམས། །སོ་ཡི་བར་ན་གནས་པ་རྩྭ་ཡི་ཁམ་ནི་གཅོད་པའི་སྒྲ་དག་བསྡམས་ནས་ཉན་པར་བྱེད།།

བཞད་གད་པ།  ཀྱེ་གྲོགས་པོ། དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་འདི་ན་སུ་ཞིག་གླུ་ལེན་པར་བྱེད།

འདྲེན་པ།   ཇི་ལྟར་སོར་མོ་འཇམ་པའི་འདབ་མས་མངོན་པར་བསྣུན་པའི་རྒྱུད་མངས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོགས་ཤིང་། གླུ་ཡང་སྙན་ཅིང་ཕྲ་བ་གཙོར་ལེན་པ་དེ་ལྟར་བདག་རྟོག་པ་ནི་གནས་འདི་ན་ལྷ་དག་མཉེས་པར་བྱེད་ཅིང་ལྷའི་བུད་མེད་རྒྱུད་མངས་དང་ལྡན་པའི་གླུ་ལེན་པར་བྱེད་དོ།།

བཞད་གད་པ།   ཀྱེ་གྲོགས་པོ། ཚུར་ཤོག ཡུ་འུ་ཅག་ཀྱང་ལྷའི་གནས་བལྟ་བར་བྱའོ།།

འདྲེན་པ།   ལེགས་པར་བརྗོད་དེ། ངེས་པར་ལྷ་ནི་ཕྱག་བྱ་བར་འོས་པའོ།། (ཉེ་བར་སོང་སྟེ་འཕྲལ་ལ་འདུག་ནས) གྲོགས་པོ། གལ་ཏེ་ན་སྐྱེ་བོ་འདི་ལྟ་བར་མི་འོས་པ་སྲིད་དོ།། དེ་ནས་རེ་ཞིག་ཏ་མ་ལའི་གེལ་བ་འདིའི་ནང་དུ་འདུག་སྟེ་ལྷ་ལྟ་བའི་སྐབས་བཙལ་བར་བྱའོ།། (དེ་ལྟར་བྱས་སོ)

(དེ་ནས་མ་ལ་ཡ་ཅན་མ་དང་། འབངས་མོ་ཞུགས་ཏེ་ས་ལ་འདུག་ནས་རྒྱུད་མངས་སྦྲེང་བར་བྱེད་དོ)

འདྲེན་མ།   (གླུ་ལེན་པ) གཽ་རཱི་རབ་རྒྱས་པདྨའི་གེ་སར་གྱི། །དངུལ་ལྟར་དཀར་བའི་འོད་ཅན་བཅོམ་ལྡན་མ། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་དག་གིས་བདག་གི་ནི། །མངོན་པར་འདོད་པ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པར་མཛོད།།

འདྲེན་པ།   (རྣ་གཏད་ནས) ཨེ་མ་ཧོ། གླུ། ཨེ་མ་ཧོ། རོལ་མོ། འདི་ལ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་དབྱངས་རྣམ་པ་བཅུ་བོ་འདིས་གསལ་བ་ཐོབ་ཅིང་། མྱུར་བ་དང་། བར་མ་དང་། དལ་བའི་སྟབས་རྣམ་པ་གསུམ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་ཡོངས་སུ་བཅད་དེ། བ་ལང་གི་རྔ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རིམ་པས་ངལ་བསོ་བར་བྱས་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཚོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་རོལ་མོའི་ཆོ་ག་ཡང་དག་པ་གསུམ་བསྟན་ནོ།།

འབངས་མོ།   རྗེའི་སྲས་མོ། ངེས་པར་ཡུན་རིང་དུ་གླུ་དག་བླངས་ནས་ཁྱོད་ཀྱི་ལག་རྩེ་དག་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་ལམ།

འདྲེན་མ།    གྲུང་མོ། བཅོམ་ལྡན་མའི་མདུན་དུ་རྒྱུད་མངས་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་བདག་ག་ལ་ངལ།

འབངས་མོ།   (སྨོད་པ་དང་བཅས་པར) ཀྱེ། བརྩེ་མེད་མ་འདིའི་མདུན་དུ་རྒྱུད་མངས་བསྒྲགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་བདག་སྨྲའོ། །གང་ཞིག་འདི་སྙེད་ཀྱི་དུས་སུ་སྐྱེ་བོ་གཞོན་ནུ་མའི་དཀའ་ཐུབ་བསྙེན་གནས་ངེས་པ་ལ་གནས་པས་བསྟེན་ཡང་ད་དུང་ཁྱོད་ལ་དང་བར་མི་སྟོན་ནོ།།

བཞད་གད་པ།  (ཐོས་ནས) ཀྱེ་གྲོགས་པོ། འདི་ནི་ངེས་པར་གཞོན་ནུ་མ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་མི་ལྟ།

འདྲེན་པ།   སྐྱོན་ཅི་ཡོད། གཞོན་ནུ་མ་ལྟ་བ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འོན་ཀྱང་གལ་ཏེ་ན་བདག་ཅག་མཐོང་ནས་འཇིགས་ཏེ། ངོ་ཚ་བ་གཞོན་ནུ་མ་ལ་རྙེད་སླ་བས་འདིར་ཡུན་རིང་དུ་མི་སྡོད་པ་སྲིད་དོ། །དེས་ན་རེ་ཞིག་འཁྲི་ཤིང་གི་དྲ་བ་འདིས་བསྒྲིབས་ཏེ་བལྟ་བར་བྱའོ།། 

(གཉི་གས་བལྟས་ཏེ)

བཞད་གད་པ།   (ཡ་མཚན་དང་བཅས་པར) ཀྱེ་གྲོགས་པོ། ལྟོས་ཤིག །ལྟོས་ཤིག །ངོ་མཚར་རོ། །ངོ་མཚར་རོ། །རྒྱུད་མངས་ཀྱི་སྒྲས་རྣ་བའི་བདེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཟུགས་འདིས་མིག་གི་ཡང་བདེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་སུ་ཞིག་ཡིན། ཅི་ལྷ་མོའམ། ཀླུའི་བུ་མོའམ། ཡང་ན་རིག་པ་འཛིན་པའི་བུ་མོ་འམ། ཡང་ན་གྲུབ་པའི་རིགས་ལས་འཁྲུངས་པ་ཞིག་གོ།

འདྲེན་པ།   (རྣམ་པར་བལྟ་ཞིང་ཆགས་པ་དང་བཅས་པར) གྲོགས་པོ། འདི་སུ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བདག་གིས་མ་རྟོགས་སོ། །བདག་གིས་འདི་ཙམ་ཤེས་ཏེ།

གལ་ཏེ་མཐོ་རིས་བུ་མོ་ཡིན་ན་འཕྲོག་བྱེད་མིག་སྟོང་ལྡན་དེས་དོན་བྱས་གྱུར། །

གལ་ཏེ་ཀླུ་ཡི་བུ་མོ་ཡིན་ནའང་འདིའི་གདོང་ཡོད་ཚེ་ས་འོག་ཟླ་བས་སྟོང་མ་ཡིན། །

གལ་ཏེ་རིག་འཛིན་མ་ཡིན་གཞན་རིགས་ལས་རྒྱལ་བདག་ཅག་རིགས་ནི་འབྲས་དང་བཅས། །

གལ་ཏེ་གྲུབ་རིགས་ལས་སྐྱེས་དེ་ཕྱིར་གྲུབ་པ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་དུ་གྲགས་པར་འགྱུར།།

བཞད་གད་པ།   (འདྲེན་པ་ལ་བལྟས་ནས་དགའ་བ་དང་བཅས་ཤིང་རང་གིས་རྟོགས་པར) ཨེ་མའོ། །ཡུན་རིང་བོ་ཞིག་ནས་ཡིད་སྲུབས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ལྷུང་བར་གྱུར་རོ།། (བདག་ཉིད་ལ་སྟོན་ཞིང) ཡང་ན་མ་ཡིན་ཏེ། བྲམ་ཟེ་བདག་གིའོ།།

འབངས་མོ།   (མཛའ་བ་དང་བཅས་པར) ཀྱེ། བདག་སྨྲའོ། །བརྩེ་མེད་མ་འདིའི་མདུན་དུ་རྒྱུད་མངས་བསྒྲགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། (ཞེས་ཏེ་རྒྱུད་མངས་འཕངས་སོ)

འདྲེན་མ།    བུ་མོ། བཅོམ་ལྡན་མ་གཽ་རཱི་ལ་མ་སྨད་ཅིག །ཀྱེ། དིང་བཅོམ་ལྡན་མས་བཀའ་དྲིན་མཛད་པ་བཞིན་ནོ།།

འབངས་མོ།   རྗེའི་སྲས་མོ། རེ་ཞིག་ཅི་འདྲ་བ་དག་སྨྲོས་ཤིག

འདྲེན་མ།   བུ་མོ། ངེས་པར་དིང་རྨི་ལམ་དུ་བདག་འདི་བཞིན་ཉིད་དུ་རྒྱུད་མངས་སྦྲེང་བ་ལ་བཅོམ་ལྡན་མས་གསུངས་པ། “བུ་མོ། ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱུད་མངས་སྦྲེང་བ་མཁས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འདི་དང་། བདག་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གུས་པ་བུ་མོའི་དངོས་པོ་ལ་རྙེད་དཀའ་བ་འདིས་བདག་ཤིན་ཏུ་ཚིམ་པར་གྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡུན་རིང་བོ་མ་ཡིན་པ་ན་རིག་པ་འཛིན་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བས་ལག་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ”ཞེས་སོ།།

འབངས་མོ།  (དགའ་བ་དང་བཅས་པར) རྗེའི་སྲས་མོ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་རྨི་ལམ་དུ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད། ལྷ་མོས་སྙིང་ལ་འདོད་པའི་མཆོག་བྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ།།

བཞད་གད་པ།  ངེས་པར་བདག་ཅག་ལྷ་མོ་ལྟ་བའི་སྐབས་སུ་བབ་བོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚུར་ཤོག །  ཉེ་བར་འགྲོ་བར་བྱའོ།། (ཞེས་ཏེ་ཉེ་བར་བཏུད་དོ)

འདྲེན་པ།   རེ་ཞིག་བདག་ཞུགས་པར་མི་བྱའོ།།

བཞད་གད་པ།  (མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཁྱེར་ནས) ཇོ་མོ་གྲུང་མོ་བདག་བདེན་པར་སྨྲ་སྟེ། འདི་ནི་མཆོག་བྱིན་པ་ཉིད་དོ།།

འདྲེན་མ།   (འཇིགས་པ་དང་བཅས་པར་འདྲེན་པ་ལ་མཚོན་ཏེ) བུ་མོ། འདི་སུ་ཞིག

འབངས་མོ།  གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་འདིས་ན། འདི་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་མས་བཀའ་དྲིན་མཛད་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་མོ།།

འདྲེན་མ།   (ཆགས་པ་དང་བཅས་ཤིང་ངོ་ཚ་བ་དང་བཅས་པར་བལྟས་སོ)

འདྲེན་པ།   གཡོ་ཞིང་ཡངས་པའི་མིག་ལྡན་དབུགས་འབྱིན་ཞིང་། །འདར་ཞིང་མཁྲེགས་སྟུག་ནུ་ལྡན་འཁྲུལ་བྱེད་མ། །ལུས་འདི་དཀའ་ཐུབ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ནི། །ངལ་གྱུར་སླར་ཡང་ཅི་སླད་གདུང་བར་བྱེད།།

འདྲེན་མ།   བུ་མོ། ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པས་འདི་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ཏེ་འདུག་པར་མི་ནུས་སོ།། (ཞེས་ཏེ་ལོགས་ལ་བལྟས་ནས་འཁོད་དོ)

འབངས་མོ།  རྗེའི་སྲས་མོ། འདི་ཅི།

འདྲེན་མ།   གྲུང་མོ། བདག་འདིའི་འཁྲིས་སུ་འདུག་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་བྱའོ།། (ལངས་པར་འདོད་དོ)

བཞད་གད་པ།  ཀྱེ། འདི་ངེས་པར་སྐྲག་གོ། བདག་གི་བསླབ་པའི་རིག་པ་བཞིན་དུ་ཡུད་ཙམ་ཞིག་ལ་གཟུང་བར་བྱའོ།།

འདྲེན་པ།  སྐྱོན་ཅི།

བཞད་གད་པ།  ཇོ་མོ། ཁྱོད་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་འདི་ན་གང་ཞིག་འགྲོན་པོ་འོངས་པ་ལ་ཚིག་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཕེབས་པར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་པ་འདི་འདྲ་བའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡོད་དམ་ཅི།

འབངས་མོ།  (འདྲེན་མར་བལྟས་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར) འདིའི་མིག་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་བཞིན་དུ་མཚོན་ནོ།། (གསལ་བར) རྗེའི་སྲས་མོ། བྲམ་ཟེ་རིགས་པ་དག་སྨྲའོ། །འགྲོན་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་འདི་དག་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་ལ་རྨོངས་པར་གནས། ཡང་ན་ཁྱོད་བཞུགས་ཤིག །ཁོ་མོ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་དག་བྱའོ།། (འདྲེན་པ་ལ་མཚོན་ཏེ) ཇོ་བོ། ལེགས་པར་འོངས་སམ། ཇོ་བོས་སྟན་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཕྱོགས་འདི་བརྒྱན་པར་མཛོད་ཅིག

བཞད་གད་པ།  ཀྱེ། གྲོགས་པོ། འདི་ནི་ལེགས་པར་སྨྲའོ། །ཡུད་ཙམ་ཞིག་འདུག་སྟེ་ངལ་གསོ་བར་བྱའོ།།

འདྲེན་པ།  ཁྱོད་ནི་རིགས་པར་སྨྲའོ།། (གཉི་ག་འཁོད་དོ)

འདྲེན་མ།  ཀྭ་ཡེ། བཞད་གད་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ཅན་མ། དེ་ལྟར་མ་བྱེད། གལ་ཏེ་དཀའ་ཐུབ་པ་འགའ་ཞིག་གིས་མཐོང་ན་འདི་ལས་བདག་དུལ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པར་དོགས་པར་འགྱུར་རོ།།

(དེ་ནས་དཀའ་ཐུབ་པ་ཞུགས་ཏེ)

དཀའ་ཐུབ་པ།  རིགས་ཀྱི་བདག་པོ་ཀཽ་ཤི་ཀས་བདག་ལ་བཀའ་བསྒོས་པ། “མཉེས་གཤིན་ཤཱ་ཎྜི་ལྱ། ཡབ་ཀྱི་བཀས། རྒྱལ་ཚབ་བཤེས་གཉེན་གྱི་དབྱིག་གཞོན་ནུ་སྤྲིན་གྱི་བཞོན་པ་རིག་པ་འཛིན་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་འགྱུར་བ་དག་རི་མ་ལ་ཡ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ན་གནས་པ་སྲིང་མོ་མ་ལ་ཡ་ཅན་གྱི་ཁྱིམ་ཐབ་ཀྱི་སླད་དུ་བལྟ་བའི་ཕྱིར་དི་རིང་འོངས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་བལྟ་ཞིང་མ་ལ་ཡ་ཅན་གྱི་ཉི་མ་གུང་གི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དུས་ཡོལ་བར་འགྱུར་སྲིད་དོ། །དེས་ན་དེ་བོས་ལ་ཤོག་ཅིག”ཅེས་སོ། །དེས་ན་བདག་རེ་ཞིག་གཽ་རཱིའི་ཁང་བ་ཉིད་དུ་འགྲོའོ།། (འགྲོ་ཞིང་ས་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་ནས) ཨ་ཡི། རྡུལ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་ན་རབ་ཏུ་གསལ་བའི་འཁོར་ལོས་མཚན་པའི་རྗེས་ཀྱི་ཕྲེང་བ་དག་སྣང་བ་འདི་སུ་ཞིག་གི་ཡིན། (མདུན་དུ་བལྟས་ཏེ་སྤྲིན་གྱི་བཞོན་པ་ལ་ངེས་པར་བརྟགས་ནས) འདི་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་འདི་ཡི་ཡིན་ནམ་སྙམ་མོ།། གཞན་ཡང་།

མགོ་ལ་གཙུག་ཏོར་འདི་གསལ་སྨིན་མའི་བར་ན་མཛོད་སྤུ་འདི་ནི་རྣམ་པར་མཛེས། །

མིག་ནི་པདྨའི་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞིང་བྲང་གདེངས་འཕྲོག་བྱེད་དག་ལ་འགྲན་པར་བྱེད། །

ལག་པ་འཁོར་ལོས་མཚན་པ་ཇི་ལྟར་དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་དག་ནི་སུ་ཞིག་འདི། །

རིག་པ་འཛིན་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་གནས་དག་མ་ཐོབ་འདུག་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ།།

ཡང་ན། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་འདི་ནི་སྤྲིན་གྱི་བཞོན་པ་ཡིན་པར་ངེས་སོ།། (མ་ལ་ཡ་ཅན་མ་ལ་བལྟས་ནས) ཨ་ཡེ། འདི་ཡང་རྒྱལ་བོའི་བུ་མོའོ།། (གཉི་ག་ལ་བལྟས་ནས) གལ་ཏེ་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འཚམས་པ་འདི་དག་འབྲེལ་བར་བྱེད་ན་བྱེད་པ་བོ་ནི་ཡུན་རིང་བོ་ཞིག་ན་རིགས་པ་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ།། (འདྲེན་པ་ལ་ཉེ་བར་བཏུད་ནས) ཁྱོད་ནི་དགེ་བར་གྱུར་ཅིག

འདྲེན་པ།   བཅོམ་ལྡན། སྤྲིན་གྱི་བཞོན་པ་ཕྱག་བགྱིད་དོ།། (ཞེས་ཏེ་ལྡང་བར་འདོད་དོ)

དཀའ་ཐུབ་པ།  མངོན་དུ་ལྡང་མི་དགོས་སོ།། ཀྱེ། “མངོན་འོངས་ཀུན་གྱི་བླ་མ་ཉིད་”ཅེས་པས། ཁྱོད་ཉིད་བདག་ཅག་གི་བླ་མ་ཡིན་ནོ།། དེས་ན་ཇི་ལྟར་བདེ་བར་བཞུགས་ཤིག

འདྲེན་མ།   ཇོ་བོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།

དཀའ་ཐུབ་པ།  (དེ་མཐོང་ནས) རྗེས་སུ་འཚམས་པའི་བདག་པོའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག རྒྱལ་བོའི་བུ་མོ། ཁྱོད་ལ་རིགས་ཀྱི་བདག་པོ་ཀཽ་ཤི་ཀས་བཀའ་བསྩལ་བ། “ཁྱོད་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དུས་ཡོལ་བར་འགྱུར་གྱིས་མྱུར་དུ་ཤོག་ཅིག”ཅེས་སོ།།

འདྲེན་མ།  (མི་དགའ་བ་དང་བཅས་པར) གང་བླ་མས་བཀའ་བསྩལ་བ་ཉིད་དོ།། (རང་གིས་རྟོགས་པར) གཅིག་ནི་བླ་མའི་གསུང་དང་གཞན། །མཛའ་བོ་བལྟ་བའི་རྩེ་དགའ་བཟང་། །འགྲོ་འམ་མི་འགྲོ་འགལ་བ་ལ། །བདག་སྙིང་འཕྱང་མོ་ཡུག་པར་འགྱུར།།

(ཤུགས་ཕྱུང་ཞིང་ལངས་ཏེ་ངོ་ཚ་བ་དང་བཅས་ཤིང་ཆགས་པ་དང་བཅས་པར་འདྲེན་པ་ལ་ལྟ་ཞིང་དཀའ་ཐུབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སོང་བར་གྱུར་རོ)

འདྲེན་པ།   (སྲེད་པ་དང་བཅས་པར་ཤུགས་ཕྱུང་ནས་འདྲེན་མ་ལ་ལྟ་ཞིང)

ཚང་རའི་ཁྱོན་གྱི་ཁུར་ལྡན་ཞིང་། །དམན་པ་དག་ཏུ་འགྲོ་མ་འདི། །གཞན་དུ་འགྲོ་ཡང་བདག་གི་ནི། །སྙིང་ལ་གོམ་པ་བཀོད་པར་གྱུར།།

འབངས་མོ།  ཚུར་ཤོག །ཚུར་ཤོག །རྗེའི་སྲས་མོ། (ཞེས་ཏེ་མ་ལ་ཡ་ཅན་མ་འཁོར་དང་བཅས་པ་སོང་བར་གྱུར་ཏོ)

བཞད་གད་པ།  ཀྱེ། གང་ཞིག་བལྟ་བར་བྱ་བ་དག་མཐོང་ངོ་། །ད་ནི་ཉི་མ་གུང་གི་ཉི་མའི་གདུང་བ་ཉིས་འགྱུར་དུ་བྱས་པ་བཞིན་དུ་བདག་གི་ལྟོ་བའི་མེ་དག་ལྷབ་ལྷབ་བྱེད་དོ།། དེའི་ཕྱིར་འདི་ནས་སོང་སྟེ། གང་གིས་བྲམ་ཟེ་དག་གི་མགྲོན་དུ་འགྱུར་བར་བྱས་ནས་ཐུབ་པའི་སྐྱེ་བོ་ལས་དངོས་སུ་རྙེད་པའི་རྩ་བ་དང་ཆུ་བ་ལ་སོགས་པས་སྲོག་གཟུང་བར་བྱའོ།།

འདྲེན་པ།   (སྟེང་དུ་བལྟས་ནས) ཨ་ཡེ། བཅོམ་ལྡན་འོད་ཟེར་སྟོང་ཕྲག་ལྡན་ནི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་འཛེགས་ཏེ་བཞུགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་།

གདུང་བས་དེ་དུས་ཙན་དན་ལ་བདར་ཐང་ཆུས་དཀར་བའི་འགྲམ་པ་འཛིན་བྱེད་ཅིང་། །

རང་གི་རྣ་བ་བསྐྱོད་པའི་རླུང་ནི་ཡང་དག་ཆགས་པས་བཞིན་ལ་གཡོབ་བྱེད་ཅིང་། །

ལག་པས་གཏོར་བའི་ཆུ་ཐིགས་སྙིང་ཁར་ཁྱད་པར་དུ་འདྲེན་གླང་བོའི་བདག་པོ་འདི། །

ད་ནི་བཟོད་དཀའ་ཟུག་རྔུ་དྲག་པོས་ཟུག་པ་ལྟ་བུའི་གནས་སྐབས་འཛིན་པར་བྱེད།།

(ཅེས་ཏེ་གཉི་ག་སོང་ངོ)

མཚན་མ་དང་བོའོ།།

 

 *མཆན།

འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་ཟླ་བའི་བསྲེས་པོ་(जगदीशचन्द्रमिश्र)དང་མཁན་པོ་སྟོབས་ཀྱི་ལྷ་(बलदेवोपाध्याय)གཉིས་ཀྱིས་བསྒྲིགས་པའི་རྒྱ་དཔེ་གཉིས་དང་གཏུགས་ཤིང་། མཱ་དྷ་བ་ཙནྡྲ་གྷོ་ཥས་(माधव चन्द्र घोष)བསྒྲིགས་པའི་རྒྱ་དཔེ་དང་ཡང་ཟུར་ལྟ་བྱས་ཏེ། བསྟན་འགྱུར་དུ་འབྱུང་བའི་ཤོང་འགྱུར་གྱི་སྣོད་ཀྱི་མིང་མཐའི་བྱེད་པའི་སྒྲ་རྣམས་དགོས་དབང་གིས་བསྡུས། བི་དཱུ་ཥ་ཀ་ཞེས་པ་བཞད་གད་པ་རང་དུ་གྲགས་པས་བཞད་གད་པར་བཅོས། དེ་བཞིན་སྣོན་འཕྲི་དང་། གོང་འོག་སྣོར་དགོས་པ་འགའ་བསྣོར་བ་སོགས་འགྱུར་བཅོས་ཅུང་ཟད་དང་བཅས་རང་སྣང་ལ་དག་པར་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཀུན་ལ་ཕན་པར་གྱུར་ཅིག །

ཟླ་བ་གཞོན་ནུའམ་སི་ནཱི་བཱ་ལཱིའམ་རྡོ་རྗེ་སྐྱབས་ཀྱིས་ ༢༠༡༩ ལོའི་ཟླ་ ༦ པའི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་རྫོགས་པར་བགྱིས་པ་དགེའོ།།

༈ *ཀླུ་ཀུན་དགའི་ཁྲིད་ལ་གསན་འདོད་ན་འདིར་ཕེབས།  མཆོད་བརྗོད་ཀྱི་ཤུ་ལོག་ཁག་གི་རྣམ་བཤད་ལ་གཟིགས་ན་འདིར་ཕེབས།